Pandemide yeni milyarderler çıktı

Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı (KEDV), üyesi olduğu Oxfam Konfederasyonu’nun, Davos’ta gerçekleştirilen Dünya Ekonomik Forumu ile aynı zamanda yayımladığı “Acıdan Kâr Etmek” adlı raporda ortaya konan gelir adaletsizliğini en çarpıcı rakamlarıyla aktardı.

KEDV’in aktardığına göre; dünyada temel tüketim maddelerinin maliyeti on yıllardır görülmemiş bir seviyede artarken, gıda ve enerji sektörlerindeki milyarderler servetlerine her iki günde 1 milyar dolar daha ekliyor. Pandemi sırasında 573 kişi daha milyarderler kulübüne katılırken, her 30 saatte bir kişi daha milyarder oldu.

112 yıl çalışacak!

Öte yandan 2022 yılında her 33 saatte bir milyon kişinin, yani toplamda yaklaşık 263 milyon kişinin daha aşırı yoksulluğa itileceği tahmin edildi. En alt yüzde 50’lik kesimde yer alan bir işçinin, en üst yüzde 1’lik dilimde yer alan bir kişinin yılda kazandığını kazanabilmek için 112 yıl çalışmak zorunda olduğu hesaplandı.

Araştırmaya göre; milyarderlerin serveti, Kovid-19’un ilk 24 ayında son 23 yılın toplamından daha fazla artış gösterdi. Küresel milyarderlerin toplam serveti, küresel GSYİH’nin yüzde 13,9’una eş değer oldu. Bu oran 2000 yılından bugüne üç kat arttı. Ayrıca tekellerin yaygın olduğu enerji, gıda ve ilaç sektörlerindeki şirketlerin, işçi maaşları neredeyse hiç artmamışken, rekor düzeyde kârlar elde ettiğini ortaya koydu.

Gıda ve enerji milyarderlerinin serveti son iki yılda 453 milyar dolar artarken, gıda milyarderine 62 yenisi eklendi. Pandemi 40 yeni ilaç sektörü milyarderi de yaratırken, Moderna ve Pfizer gibi şirketler her saniye 1000 dolar kâr elde edip, aşılar için devletlere maliyetinin 24 katına kadar fiyat biçti.

‘Kalıcı servet vergisi uygulansın’ önerisi

Oxfam’ın hükümetlere önerileri özetle şöyle:

- Yüksek kazançlara bir defaya mahsus dayanışma vergisi uygulamak. Arjantin, “milyoner vergisi” olarak adlandırılan bir defaya mahsus vergilendirmeyi hayata geçirdi.

- Kriz fırsatçılığını sonlandırmak için, tüm sektörlerdeki büyük şirketlerin beklenmedik aşırı kârlarını yüzde 90’lık geçici aşırı kazanç vergisiyle vergilendirmek.

- Aşırı zenginleşme ve tekelleşmenin yanı sıra süper zenginlerin yüksek karbon emisyonlarını dizginlemek için kalıcı servet vergilerini yürürlüğe koymak. Milyonerlere ve milyarderlere uygulanacak yıllık servet vergileriyle bile bir yılda 2,52 trilyon dolar elde edilebilir.