16.05.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
Duygu Erdoğan
Koronavirüs salgınının (Kovid-19) yoğun etkisi altındaki turizm sektöründe, iptal edilen paket tur geri ödemelerine esneklik getirildi.
Seyahat acenteleri, normal şartlarda konaklama ve uçak gibi hizmetler için önceden satın alma yapıyor ve ödemelerini tamamlıyor.
Salgının neden olduğu belirsizlik ortamında ise yeni tur satışı yapılamamasına bağlı olarak mali zorluklar yaşayan acenteler konaklama ve ulaşım için ödediği bedelleri geri alamamasına rağmen tüketicinin iade talebini yerine getirmeye çalışıyor.
Ancak bedel iadesi taleplerinin bir kısmı 14 günlük sürede karşılanamıyor. Yeni düzenlemeyle, Kovid-19 salgını nedeniyle 5 Şubat 2020’den itibaren yapılması öngörülen ve hava yolu ile ulaştırma içeren paket tur sözleşmelerine ilişkin bedel iadelerinde tüketiciye; ya mevcutta yasal hakkı olan 14 gün içinde ödeme veya uçuş yasağı kalktıktan sonraki 60’ıncı günü izleyen 14 gün içinde ödemeye ilişkin seçme hakkı tanındı.
Hakem Heyeti uzuyor
Bu süreçte iki taraf arasında yaşanan uyuşmazlık Tüketici Hakem Heyeti’ne de gidebilir. Ancak tüketici dernekleri, bu durumda dosya süreçlerinin 6 aydan 1 yıla kadar uzayabileceği için tüketicinin uçuş yasağı kalktıktan 60 gün sonraki 14 gün içinde iade seçeneğini seçmek durumunda kalabileceğini belirtiyor.
Diğer taraftan, seyahat acentelerine sözleşmede yer alan uçuş bedelinin her halükarda uçuş yasağı kalktıktan sonraki 60’ıncı günü izleyen 14 gün içinde tüketiciye ödenmesini sağlamak üzere finansal esneklik sağlandı.
‘Kısmen tamam...’
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), yaptığı açıklamada, acente taleplerinin kısmen karşılandığını belirtti. Açıklamada, değişikliğin tüketici bilgilendirme ve seçimlilik hakkı kullanımını kayıt altına alma yükünün seyahat acentelerinde olduğuna dikkat çekildi ve uçak bileti kavramı ile charter uçuşlardaki durumun açık olarak düzenlenmesi çağrısında bulunuldu.
‘Karşı karşıya gelmemeliyiz’
Tatilsepeti Genel Müdürü Koray Küçükyılmaz, olumlu bir adım olarak değerlendirdiği değişikliğin seyahat acentelerinin beklentilerinin uzağında kaldığını söyleyerek, “İadelerin gecikmesinde müşteri ile karşı karşıya kalan pek çok seyahat acentesi, misafirlerini mağdur etmemek için iadeleri kendi finanse etmeye gayret göstermektedir. Uçaklar için getirilen yeni düzenlemenin, oteller için de getirilmesini beklerdik” dedi.
Yarısı erteleme, yarısı iade
Turizmde, 2020 için erken rezervasyon dönemi daha hızlı başlamış ve mart ayına kadar 1 milyonu aştığı tahmin edilen rezervasyon yapılmıştı.
TÜRSAB yurt içinde 11 Mart’tan itibaren ilk vakanın görülmesiyle başlayan süreçte erken rezervasyonlarda yarısının iptal seçeneğini kullanarak ödemesini aldığı, yarısının ise erteleme yoluna gittiği açıklamasını yaptı.
Tatilci geri geldi, ortası bulunur
Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, bu küresel sağlık krizinde hem tüketicinin, hem de acentelerin beklentileri konusunda haklı olduğunu belirtirken, “Sezon başlamadan bizler uçaklara, ulaşım şirketlerine, konaklama firmalarına ödeme yapıyoruz ve bunları tüketiciye satıyoruz. Bu dönemde misafir ‘gitmeyeceğim, paramı ver’ diyebilir, biz ise ödediğimiz firmalardan geri alamadığımız için sıkıntı yaşanıyor. Açıkçası biz de ödemelerin tamamını yapmak konusunda sıkıntı yaşıyoruz. Ancak mayıs ayından itibaren tatil talepleri gelmeye başladı. Hatta iptal eden bazı misafirler kararlarını değiştirip ileri tarihli tatil alıyor. Tüketiciler ile orta noktada buluşacağımıza inanıyoruz” dedi.
‘Tüketicinin rızasına bağlı ama...’
Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Genel Başkanı ve Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Aziz Koçal, ‘Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik ile getirilen iki ayrı uygulamanın tüketicinin seçimine bırakıldığını kaydederken, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Tüketicinin normal uygulamada paket turların düzenleme tarihinden 30 gün öncesine kadar hiçbir cezai şart ya da kesinti ödemeden sözleşmeyi fesih hakkı olup, bedel iadesinin de sözleşme fesih bildirimine müteakip 14 gün içerisinde iadesi zorunludur. Bu zorunluluk devam etmekle birlikte bakanlık, tur düzenleyicisi ile tüketicinin anlaşması durumunda ikinci bir alternatif getirmiştir.
Bu uygulama yönetmelikte tüketici rızasına bağlanmış olsa da; tur şirketleri tüketiciyi bu uygulamayı kabul ettirmeye zorlayacaktır. Çünkü biliniyor ki, uyuşmazlık halinde dosya Tüketici Hakem Heyetlerine gidiyor, burada en az 6 ay sürmekte. Tüketici de bu kadar uzun süre beklemekten ise tur şirketinin bu teklifini kabul etmek zorunda kalacaktır.”