Ovalarda sebze baskın çıkıyor

DUYGU ERDOĞAN- Türkiye’nin kışlık yaş sebze ihtiyacı önceki yıllarda belli bölgelerdeki ovalardan sağlanırken, son iki yıldır Türkiye’nin hemen her bölgesinde çiftçiler sebze üretimine ağırlık veriyor. Tüketicilerin sebze tercihinin çeşitlenmesiyle birlikte talebin artması önemli bir etken oluyor. Sebzeye yönelik ilginin en önemli riski ise bazı alanlarda verimli tarım arazileri sebze üretimine geçip stratejik ürünlerden vazgeçiyor. Çiftçi yükselen maliyetleri neticesinde daha fazla gelir getiren ürüne yöneliyor. 

Ovalardaki sebze atağı çiftçi için yeni bir gelir kapısı olurken, tüketiciler ise pek çok farklı çeşit ürüne farklı kaynaklardan erişebiliyor. Sebze ekimine yönelik ilgi ovalardaki ürün desenini de çeşitlendiriyor. 

Türkiye İstatistik Kurumu’nun bitkisel üretim tahmininde de sebze üretiminin bir miktar artış göstereceği öngörülmüştü. Bu kapsamda pancar, kereviz, karnabahar, brokoli, lahana çeşitleri, enginar, ıspanak, kuşkonmazda üretim artışları var.

Konya Ovası’nda artış

Türkiye’nin tahıl ambarı olarak bilinen Konya’da üreticiler, ovalarda ürün desenini genişletiyor. Ereğli ve merkez ilçeler başta olmak üzere ürünlerde çok çeşitlilik hakim. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, domates, lahana, siyah havuç, kereviz, turp gibi çeşitli ürünler ile alışılagelmiş ürün deseninin dönüşmeye başladığını söyledi. Soylu, “Ürün kârlılığı öncelikli olmak üzere bölgemizde daha az hastalık ve zararlı etkisiyle sebze ekimi tercih ediliyor. Bu anlamda İç Anadolu’ya bir kayma olduğunu görüyoruz” diye konuştu. 

Konya Ereğli Ziraat Odası Başkanı Abdullah Çelik ise, bölgede ekilmeyen ürün olmadığını, çiftçinin her üründe üretimi denediğini ifade etti. Çelik, “Çiftçinin farklı ürünlere ilgisi var. Elbette sebze su ister; sulu alanlarda, suya erişimi olan alanlarda ilgi var. Bunlar bizim için aslında alternatif ürün. Normalde şeker pancarı, buğday, mısır daha çok ekilirdi ama sebzeye doğru bir kayma görüyoruz” dedi.

Bafra’dan geliyor

Türkiye’nin kışlık yaş sebze ihtiyacının en çok karşılandığı bölge ise Bafra Ovası. 68 bin dekar alanda kışlık sebze üretimi olan Bafra’da her çeşit ürün yetiştiriliyor. Bafra Sebze Üreticileri Birliği Başkanı Adem Aşçı, “Kızılırmak Nehri’nin beslediği ovada 68 bin dekar alanda kışlık sebze üretimi var. Türkiye genelinde en fazla kışlık üretim yapılan yer olarak biliniyor. Verimlilik iklim şartlarına göre değişiyor. Örneğin bu yıl kar kış olmayınca sebze satışının azaldığını görüyoruz. Özellikle beyaz lahana ve karnabaharda etkisini gördük. Son yıllarda artan maliyetler nedeniyle üreticiler aynı zamanda hangi ürün daha çok kazandırıyorsa onu ekiyor. Bu plansızlık durumu da ayrıca sorun oluyor” diye konuştu. 

Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, Çukurova’da 365 gün ekimin de hasadın da hiç bitmeden devam ettiğini anlatırken, her mevsim farklı ürünlerin ekimi ya da hasadı olduğunu söyledi. Doğan, “Meyve başta olmak üzere sebze konusunda da üretim fazla. Ancak buğday, mısır, ayçiçeği, pamuk, soyadan umduğu parayı kazanamayan üretici sebzeyi tercih ediyor. Tabi arz talep dengesi ama bu nedenle alternatif ürüne ilgi artarken stratejik ürünlerimize ilgi azalıyor” dedi.

İkinci dikime hazırlanıyorlar

Sera yani örtü altı tarımda yaz kış Türkiye geneline sebze gönderen Kumluca’da ise 12 Aralık haftasında yoğun yağışla sel felaketi yaşanmıştı. Bölgede halen çamur kaplı bazı üretim alanlarının kuruması bekleniyor. Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökce, “11-12 bin dönüm alan hasar görmüştü. Normal hayata döndük, devletimiz desteklerle alanı hızlı toparladı. Ancak hala çamurdan girilmeyen yerler var. Birçok arazimiz kurumaya bırakıldı. Fideleri verildi, alanlarda ikinci dikim olacak. Suyun görmediği 40 bin dönüm alanda üretim devam ediyor. Zarar gören yerlerde ağırlıklı domates olmak üzere biber, salatalık, patlıcan vardı” dedi.