Kriptoda NFT furyası

HANİFE BAŞ - Kripto parada yeni teknolojiler de kendini gösteriyor. Bu yıla damga vuran teknolojilerden biri NFT. Yatırımcıların da yeni gözdesi NFT yani benzersiz dijital varlıklar. Özellikle futbol kulüpleri ve sanatçıların bu alana ilgisi yatırımcı talebinin de patlamasına neden oldu.

Fan tokenler

NFT yani Non-Fungible Token. İçerisinde resim, ses dosyası, video veya fiziksel bir varlığın dijital karşılığının kanıtını bulunduran benzersiz dijital varlıklar. Futbol kulüpleri, müzeler, sanat evleri, oyun firmaları hatta işletmelerin de kendilerine göre farklı iş modelleri geliştirmesinin önü açılıyor. Türkiye’de de başarılı örneklere şahit olduk. NFT yani token çıkaran pek çok futbol kulübü var. Bu yöntemle futbol kulüpleri ve sanatçılar ek gelir elde ediyor.

Galatasaray’ın kurucusu Ali Sami Yen’in anısına çıkartılan NFT koleksiyonunun üçüncü ve son bölümü 15 Ekim günü arz edildi.

Paribu ve Fenerbahçe iş birliğiyle üretilen Fenerbahçe Token piyasaya sürüldü.

Bitexen iş birliğiyle Erzurumspor, Diyarbekirspor, Antalyaspor, Sivasspor, Sakaryaspor, Adana Demispor, Altay, taraftar token çıkaran kulüpler arasında yerini aldı. Sanatçıların da tokenlera bir hayli ilgisi var. Cem Yılmaz, Edis, Tarık Tolunay gibi isimler de bu alanda öncü oldular.

Dünyadaki gelişmelere paralel olarak sanatçı ve futbol kulüplerinin bu alana ilgisinin sürmesi bekleniyor.

Kripto dünyasında yeni bir çağı başlatan ve her geçen gün ilginin arttığı NFT’de dönen ekonominin değeri de 2.5 milyar doları aşıyor. Huobi Global Bölge Genel Müdürü Alphan Göğüş, dünyada NFT piyasasındaki satış hacminin 2020’nin ilk yarısında 13.7 milyon dolardan 2021’in aynı döneminde 2.5 milyar dolara ulaştığını aktardı. Göğüş, “NFT’leri her geçen gün sanat dışında moda dünyası gibi pek çok farklı alanda görüyoruz. Türkiye’de de NFT dünyasına ilgi 2021’de artış gösterdi. Tarık Tolunay’ın eseri mart ayında Türkiye’nin NFT olarak satılan ilk eser oldu. NFT’nin gelecek dönemde hayatımıza daha çok entegre olacağını öngörüyoruz. NFT’lerde bugüne kadar gördüklerimiz gerçek potansiyelin tam olarak yansıması değil. Bu pazarın geleneksel finansal sistemlerin dönüşümüne ve verimliliğe etkileri dikkat çekici olabilir” açıklamasını yaptı.

Farklı kullanım alanı

Türkiye’de NFT’ler daha çok birer sanat eseri ve koleksiyon olarak ele alınıyor. Farklı alanlarda kullanımları da artıyor. NFT çerçevesinde yeni girişimler de kuruluyor. NFT’ler için yapay zeka destekli pazaryeri kuruldu. NFT’leri kullanarak oyun oynama fikri son bir senedir çok revaçta. Oyunlarda, takas edilebilir ve satın alınabilir benzersiz öğelere yönelik çok büyük bir talep var. Mikro işlemler ve oyun içi satın almalar, NFT’lerden ve blockchain teknolojisinden faydalanabilecek milyar dolarlık bir oyun sektörü yaratıyor.

‘Birçok yenilik daha hayatımıza girecek’

Bitci Teknoloji CEO’su Onur Altan Tan bugün blockchain dünyasında yaşadıklarımızın sadece buzdağının görünen kısmı olduğunu dile getirerek şunları söyledi:

“Bu teknolojinin bizlere vadettiği çok daha yenilik var ve bunlarda yakın gelecekte bir bir hayatımıza girecek.

Fan token’lar ve NFT’ler, son dönemde dünyada popülaritesi en hızlı artan varlıklar arasında başı çekiyor. Bir blockchain Ar-Ge firması olarak, ülkemizde bu teknolojilerin öncülüğünü yapmaktan da gurur duyuyoruz. Bugün Brezilya ve İspanya Milli Takımları, FIBA, Wolves, Sporting Lizbon gibi dünyaca ünlü takım ve organizasyonların fan token partnerliğinin yanında bu takımların NFT haklarını da elimizde bulunduruyoruz.

Yakın zamanda bunlarla ilgili de çok önemli projeleri yatırımcılarla paylaşacağız. Burada sektörün dünyadaki en büyük oyuncularından biriyle de, İsviçre’de yüzde 50-50 ortaklık kurmak üzere görüşüyoruz. Tüm bu hamlelerle birlikte Bodrum’un ve Türkiye’nin adını teknoloji alanında da tüm dünyaya duyurmayı hedefliyoruz.”

Nasıl ve nereden alınır?

NFT’lerin bugünkü kullanım alanlarını dikkate alırsak ilk olarak fikri mülkiyet problemlerini çözdüğünü söyleyebiliriz. Dijital ortamda bir eseri kopyalamak çok kolay iken NFT, eser haklarının kime ait olduğunu ortaya koyarak bu sorunu çözüyor.

Peki, nasıl NFT sahibi olunur? NFT’lerin sergilendiği ve satın alındığı platformlar var. Bu platformlarda beğendiğiniz NFT’lere üreticisinin belirlediği şekilde, açık artırma veya doğrudan satın alma seçenekleriyle sahip olabilirsiniz. Satın alma işlemi tamamlandığında NFT, üreticinin cüzdanından sizin cüzdanınıza transfer oluyor. İsterseniz satın aldığınız NFT’leri pazar yeri uygulamaları üzerinden yeniden satışa çıkarabilirsiniz. NFT konusunda OpenSea, Rarible, SuperRare, Foundation gibi dünyada popüler olan bazı platformlar var. Yerli pazaryerlerinin de sayısı artıyor.

Metaverse ne getirecek?

Son dönemin güncel konusu ise metaverse. Facebook’un bu alana gireceğini lanse etmesiyle gündeme gelen metaverse kripto para teknolojisi açısından da önem taşıyor. Türkçeye evren ötesi olarak çevrilen bu teknoloji, teknoloji devlerinin yeni yatırım alanı. Metaverse, tüm dijital dünyaların birleştirilmesiyle oluşturulan ortak bir sanal paylaşım alanına, içinde tüm dijital dünyaların bulunduğu kurgusal evrene verilen isim. Gelecekte oluşturulacak olan bu Metaverse’e sanal gerçeklik veya artırılmış gerçeklik yoluyla ulaşmak mümkün olacak. Üç boyutlu bir avatar yaratılacak sanal evrende gezmek, çalışmak, oyun oynamak ve birçok sosyal aktivite yapmak mümkün olacak. Kripto para birimlerinin de bu sanal gerçeklikteki payı büyük olacak.

Metaverse, blockhain teknolojisi sayesinde sanal bir varlığın dijital evrende kullanılabilmesini sağlayacak. Kripto para birimleri, sanal bir ekonominin başarılı bir şekilde oluşmasına ve işlemesine olanak sağlayabilir.

Kalamar oyununa geldiler!

Kripto para dünyasında zaman zaman gündeme gelen dolandırıcılık vakalarına bir yenisi daha eklendi. Dünyada büyük popülarite kazanan Squid Game (Kalamar Oyunu) dizisinin adını kullanan kişi veya kişiler yaklaşık 3.3 milyon dolarlık bir kripto para dolandırıcılığı yaptı. New York Times’ın haberine göre, geçen hafta piyasaya çıkan Squid (Kalamar) adlı bir kripto para şüphe uyandıran birçok yönü olmasına rağmen çok ilgi çekti.

Halıyı çektiler

Geçen hafta başı Squid, kimliği belirsiz kişiler tarafından kripto para başına 1 sent (1 doların yüzde 1’i) değerle piyasaya sürüldü. İsmi dolayısıyla medyanın ilgisini çeken ve haberlere konu olan para, pazartesi itibarıyla kripto para borsası Pancakeswap’ta 38 dolar civarına yükseldi. Kripto paraları takip eden CoinMarketCap rakamlarına göre aynı gün roket hızıyla yükselmeye başlayan para 628 dolara, 10 dakika sonra da 2856 dolara kadar çıktı. Squid’in değeri zirveyi gördükten 5 dakika sonra ise 0.0007 dolara indi.

Teknoloji web sitesi Gizmodo bu tür hırsızlığa kripto para dünyasında “alttan halı çekmek” adı verildiğini yazdı. Bu durumda kripto parayı çıkaranlar yatırımcıların verdiği paraları alıp ortadan kayboluyor. Squid’in internet sitesini kapatan kurucular da sırra kadem bastı. 

Gizmodo, Squid piyasa sürüldüğünde kolayca alınabildiğini, ancak parayı satmanın neredeyse imkansız olduğunu görerek uyarıda bulunduğunu hatırlatttı. İmla hatalarıyla dolu bir internet sitesi ve yoruma kapalı Telegram ve Twitter hesapları da çok sayıda kişini Squid almasının önüne geçemedi. Analiz platformu BscScan’e göre şu an 40 bin kişinin elinde halen Squid kripto parası var.

New York Times Squid’de yaşananların çok popüler olmasına rağmen kripto paralar konusunda henüz dünyada pek düzenleme yapılmamış olmasının da etkisine dikkat çekti.

YARIN:HACKERLARIN YENİ GÖZDESİ