Kripto parada ‘token’ furyası

Hanife Baş - Son zamanlarda adını sıkça duymaya başladığımız dijital varlıklar olan token’larda patlama yaşanıyor. Başta spor kulüpleri olmak üzere pek çok marka kendi token’ını çıkararak hem fon topluyor hem de blokzincir teknolojisinde yerini alıyor.

Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Cem Barlas Arslan, token’ların bir anlamda borsadaki halka arz görevini gördüğünü belirterek, “Markaların token çıkarmaları gelir elde etme ve dünyada önemli bir yere sahip olmaya başlayan blokzincir teknolojisinde yer alma düşüncesidir. Özellikle spor klüpleri son yıllarda kendi token’larını çıkararak hem taraftarlarından fon toplamakta hem de token sahiplerine çeşitli olanaklar sunuyorlar” dedi.

Kripto para olarak görülen pek çok coin’in birer token niteliğinde olduğuna işaret eden Arslan, “Bugün bilinen kripto paraların büyük bir kısmının kendi blokzincir ağları yok. Bu anlamda kripto paralar için ifade edilen olumlu ve olumsuz tüm bilgilerimiz, token’lar için de geçerli. Ancak token’ların ardındaki niyet ve vaat ettikleri daha basit ve sınırlı. Yani bir anlamda kripto para olarak tanımladıklarımız banknot, hisse senedi gibi ise token’lar madeni para, jeton gibi” değerlendirmesini yaptı.

Alırken dikkat edin

Arslan, ‘Token alan kullanıcıların kripto paralarda olduğu gibi gelecekte para kaybetme olasılığı var mı’ sorusuna da şu yanıtı verdi:

“Kripto para ve türevlerinde para kazanmak gibi kaybetmek de var. Her finansal öğe gibi riskler içeriyor. Tabi kripto sistemin yapısı itibariyle riskler daha da fazla. Aynı durumlar token’lar için de geçerli. Özellikle elde tutanlara belli imkanlar sağlamayan token’lar, fiyat anlamında yüksek bir oynaklığa sahip. Öte yandan hacimleri de düşük olduğu için manipüle edilebilmeleri daha kolay” diye konuştu.

Cem Barlas Arslan, token alacaklara da şu öneride bulundu: “Her şey için token çıkarılabiliyor. Dikkat edilmesi gereken konu, çıkarılan token ne için çıkarılmış, ne olanak sunuyor ve dahası ardında hangi firma, şirket ya da oluşum var? Ardındaki isim oldukça önemli. Bu size bir anlamda garanti ve güven sağlayabilir. Bence bunlara dikkat etmek gerek. Bazı token’lar ve coin’leri ben kelebeklere benzetiyorum. Yani ömürleri kısa oluyor. İlk bakışta görünen güzelliğe aldanmamak lazım.”

Taraftar token’ına büyük ilgi var

Paribu CEO’su Yasin Oral, token’ların bir ürün ya da hizmeti temsil eden dijital varlıklar olduğunu aktararak, token’ların genel olarak her alanda kullanılabildiğini dile getirdi.

Token’ların en büyük kullanım alanlarından biri futbol kulüpleri. En son Fenerbahçe, Paribu iş birliğiyle kendi token’ını çıkardı. Pek çok kulübün fan tokenları var. Galatasaray’ın da GAL’ı bulunuyor. Trabzonspor’un da taraftar token’ı var. Beşiktaş’ın da bu alanda projeleri bulunuyor. Dünyada Barcelona, PSG, Manchester City, Juventus, Roma, Milan, Atletico Madrid gibi büyük kulüpler kendi token’ını çıkarırken önemli gelirler elde ediyor.

Token teknolojisi ihraç ediyor

Bitci Teknoloji CEO’su Onur Altan Tan, kripto varlıklarla ilgili farkındalık ve blockchain teknolojisinin imkân kıldığı yeni ürünlerin piyasada arttığını dile getirerek, şunları söyledi: “Coin’ler kendi blockchainlerine sahip. Bitcicoin’in bir ‘coin’ olarak geçmesinin temel sebebi kendi blockchain ağına sahip oluşu. Bu ağ da Bitci Chain. Token’lar ise var olan bir blockchain ağı üzerindeki bir değer ya da kripto para olarak tanımlanırlar. Bizim Bitci Chain’i geliştirmemizin temel nedeni özel sektörü, özel kurum ve kuruluşları da blockchain dünyasının avantajlarıyla tanıştırmak. Spor kulüpleri de burada en önemli paydaşlarımızdan biri. Ama hedef kitlemizde gayrimenkul, inşaat, enerji, AVM yönetimi, turizm, tedarik zinciri ve lojistik de var. Dünyada 20’ye yakın spor kulübüyle taraftar token anlaşması gerçekleştirdik.”

Değeri en yüksek kripto token’lar

Tether USDT

USD Coin

Uniswap

Binance USD

Chainlink

Wrapped Bitcoin

Dai

Pancake