Konutta geri dönüş sinyali! Piyasa ucuz kredi bekliyor

DUYGU ERDOĞAN - Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) rakamlarına göre, Türkiye genelinde konut satışları temmuzda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 16.7 yükselerek 109 bin 548’e çıktı. Konut satışları, ocak ayı ardından hızlı bir gerileme sürecine girmiş; 5 aylık dönemde yıllık ortalamaların altında kalmıştı. Temmuzdaki artış, bugüne kadarki temmuz ayları içinde ortalamanın üzerinde bir satışı getirdi. Ayrıca geçen yıl temmuzdaki bayram tatili ve kredi sınırlaması nedeniyle düşen satışlar karşısında baz etkisi nedeniyle de daha yüksek bir artış görülmüş oldu. Konut satışları Ocak-Temmuz 2023 döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17.7 azalışla 675 bin 327 olarak gerçekleşti. Azalan satışların, bu verilerle yıl genelinde halen etkili olduğu görüldü. 

Yükselen kiralar karşısında konut alma iştahı olsa da, bankaların yüksek seyreden konut kredisi faizleri bu durgunlukta önemli pay sahibi olarak görülüyor. Özellikle ihtiyaç için konut alacakların erişiminde hem kredi tutarındaki düşüklük, hem de yüzde 2.49 ile 3.99 arası yüksek faizler engel oluşturuyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, geçtiğimiz günlerde ilk konutunu alacaklara uygun bir finansman modeli üzerinde çalıştıklarını, eylül ayında açıklayacaklarını ifade etmişti. 

KREDİLİ SATIŞ HIZLI DÜŞTÜ

Banka kredili konut satışı temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24.1 düşüş göstererek 14 bin 533 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların payı yüzde 13.3’e kadar geriledi. Böylece kredili satış payında son 7 ayın en düşük seviyesi görüldü.

Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, konuta erişimin önündeki en ciddi sorunun konut kredileri olduğunu belirtirken, “Hem faiz yüksek, hem de zaten banka kredi vermekte oldukça az insanı seçtiği için ortada böyle bir durum var. Mevcut durumda kredi ile konuta ulaşmak mümkün değil. Ancak ilk evini alanlara yapılması planlanan finansman desteği sağlanırsa piyasanın daha iyi bir duruma geleceğini düşünüyoruz” diye konuştu.

İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık da, konut kredi faizlerinin yüksekliği nedeniyle sektörde gayrimenkul satışlarının ciddi oranda düştüğünü söyledi. Yeni projelerin de hayata geçirilemediğine dikkat çeken Çulhalık “Kredili satışlar, toplam satışlarımızın yüzde 90’ı. Faizlerin yüksek olması satışları da yeni konut üretimini de olumsuz etkiliyor” dedi.

YABANCI PAYI AZALIYOR

Yabancılara yapılan konut satışları temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 28.9 azalarak 2 bin 801 oldu. Temmuz ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 2.6’ya geriledi. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 996 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla 832 konut satışı ile İstanbul ve 263 konut satışı ile Mersin izledi. Rusya geçen ayda zirvedeki yerini korudu. Rusya vatandaşları Türkiye’den 772 konut satın aldı. Rusya’yı sırasıyla 272 konut ile İran, 204 konut ile Irak ve 146 konut ile Ukrayna vatandaşları izledi.

İKİNCİ EL TERCİHİ

Temmuzda da tüketici ağırlıkla ikinci el konutu seçti. Türkiye genelinde temmuzda sıfır konut satışı yıllık yüzde 10.3 artarak 31 bin 641 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 28.9’a geriledi. İkinci el konut satışları ise yüzde 19.5 artış göstererek 77 bin 907 oldu ve payı yüzde 71. oldu.