Konut sorunu nasıl aşılabilir?
13.02.2024 - 07:00 | Son Güncellenme:
Türkiye’de çok konuşulan sektörlerin başında konut geliyor. Sektörün canlılığı da bir tartışma konusudur, durgunluğu da. Konut sektöründeki sıkıntıyı geçen hafta Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ı dinlerken bir kere daha hissettik.
SERVET YILDIRIM - Karahan, hizmet enflasyonundaki katılığa dikkat çekerek, “Bu katılığın önemli bir bileşeni kiralar. Bu bağlamda, konut piyasası önem arz etmekte olup, buradaki gelişmeler ... yakından takip edilmektedir” dedikten sonra şöyle devam ediyor:
“2022 sonrasında enflasyondan korunma davranışıyla artan gayrimenkul talebi, konut fiyatlarında yüksek oranlı artışlara sebep olmuştur. Bu durum, kiralara da gecikmeli ve güçlü bir şekilde yansımaktadır. Sıkılaştırma sonrası ise büyük kentlerde konut fiyat artış hızı belirgin şekilde yavaşlamıştır.”
Bir ısınıp bir soğuyan sektör dalgalı bir yapıda yolunu bulmaya çalışıyor. An itibariyle gayrimenkul üreticileri mutsuz. Geçen hafta görüştüğüm önde gelen bir yapı firmasının yönetim kurulu başkanı, “Şu anda yaprak kımıldamıyor” dedi. Yaprak kımıldamıyor çünkü konut talebi konut kredi faizlerine çok duyarlı. Faizlerin yükselmesiyle satışlar durdu. Talebin kesildiği ortamda konut fiyatlar düşmedi ama Karahan’ın dediği gibi “artış hızı belirgin şekilde yavaşladı.”
Sektör dört gözle faiz düşüşü bekliyor ama benim Karahan’ın konuşmasından anladığım kadarıyla görünür gelecekte böyle bir durum çok olası değil. Çünkü TCMB konut fiyat artışındaki yavaşlamanın süreceğini ve kira ve dolayısıyla hizmet enflasyonu kanalıyla, bu yıl dezenflasyon sürecine katkı sağlanacağını düşünüyor.
Mesele sadece faiz de değil. Sektöre damgasını vuran “önce sat, sonra da yap” modeli uzun bir süre önce tıkanmıştı. “Türkiye’de inşaat sektörü bitiyor, gayrimenkul geliştirme sektörü ön plana çıkıyor. Artık esas olan, inşaat yapmak değil. İhtiyaç ve beklentileri doğru okuyarak konsept geliştirmek ve o kitleye hitap eden yaşam alanları inşa etmek gerek” denilmişti. Önceki hafta konuştuğum Hafele Türkiye ve Bölge Ülkeler İcra Kurulu Başkanı Hilmi Uytun da yeni trendlere dikkat çekti.
Bu yıl konut sektörünün yavaşlamaya devam edeceğini söyleyen Uytun, “Konut projelerinde düşen konut satışları karşısında konutun içindeki katma değer daha da önemli hale geldi” diyor. Yani azalan talep nedeniyle kızışan rekabette konut satabilmek için farklı noktalara odaklanmak gerekecek.
Tasarım ve üretim verimliliği
Hafele, konutta yaşam alanlarının değerini artıran ve özellikle kadın tercihlerine odaklı Hafele Concept’i geliştirmiş. Uytun, “Yeni eklediğimiz vitrifiye, beyaz eşya ürünleri ile evde renk, stil, form uyumu yanında bütçe uyumunu da sağladık” diyor. Kısacası, durgunluk dönemlerinde sıkıntıyı aşmak için farklı çözümler geliştirmek gerekiyor.
Hilmi Uytun “Sektörün ihracatı her yıl artıyor ancak özellikle bu sene iç pazarın daralmasına ihracat ile karşılık vermek gerek. Mobilya ve dekorasyon sektöründe tasarım, üretim verimliliği ve dünyada dağıtım kanallarında daha iyi yer almak temel öncelik” diyor.
Bu noktada ihracatçılar TL’nin reel değerlenmesinden yakınıyor. İhracatçının istediği gibi TL’de daha hızlı değer kaybı olsa TCMB enflasyon tahminleri iyice ulaşılmaz olacak. TL değerli tutulsa ihracatta fiyat tutturmak zorlaşacak.
