Komşuda ‘çevir borcu yanmasın’ dönemi

Hükümete yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre, Yunanistan, bankalarda nakit ödemeyi Avrupa Birliği’nin bu tip sözleşmelere sınırlama getirdiği 2008 tarihinden önce aldı. Kaynaklar, 1 milyar dolarlık en büyük ödemenin ülkenin ekonomik verilerini gizlediği ortaya çıkan Amerikan yatırım şirketi Goldman Sachs tarafından yapıldığını belirtiyor.
Konuyla ilgili yorumda bulunan İtalya Bocconi Üniversitesi’nden Cesare Conti, swap’lerin ülkelere para aktarmaktan çok borçlarını kontrol altına almalarına yarayan bir mekanizma olduğunu hatırlatarak, “Nakit ödemeler borcun saklanması anlamına gelmez. Swap’ler mali yükümlülükleri artırmaktan çok idare etmek için kullanıldıklarında yararlıdır” dedi.

Merkel, ‘Skandal’ dedi
Geçen ay Yunanistan’ın borcunun GSYİH’sının yüzde 12.7 si olduğunun ortaya çıkması Avrupa’dan yayılan yeni bir kriz dalgası yaratmıştı. Yunanistan’la swap anlaşması olan 15 bankanın ülkede en çok işlem yapanlar (dealers) arasında olduğu söyleniyor.
Yunanistan Merkez Bankası’na göre aralarında Citigroup Inc, Barclays Plc ve Morgan Stanley gibi bankaların da bulunduğu işlemcilerin rakamı geçen yıl 21’di. Goldman Sachs ve Morgan Stanley yetkilileri konuyla ilgili yorumda bulunmazken, uzmanlar hükümetlerin risk puanlarını düşürmek için swap yöntemine başvurduğunu belirtiyorlar.
Yunan hükümeti iddiaya ilişkin bir açıklama yapmazken Maliye Bakanı George Papaconstantinou ise şu anda swap yapmadıklarını ancak o dönemde yasal olduğunu ifade ederek tepki çekmişti.
Almanya Başbakanı Angela Merkel bu durumu “skandal” olarak nitelerken, Fransız Maliye Bakanı Christine Lagarde, “Swap yasal olsa bile istikrarsızlığa yol açar” demişti.


SWAP NEDİR

Kelime anlamı değiş tokuş olan “swap”, faiz oranları ie döviz kurlarında oluşan dalgalanmalardan doğan riskleri en aza indirmek için geliştirilmiş olan mali bir araç. Ülkelerin borçlarını daha az göstermek veya uluslararası döviz piyasalarında ortaya çıkan değişimleri lehine çevirmek için sık kullanıldığı söylenen swap işlemi üç şekilde gerçekleştiriliyor:
- Anapara swap:
Dış borçların anapara yükümlülüğünü ifade eden döviz cinsinin değiştirilerek, başka bir döviz cinsine dönüştürülmesi.
- Faiz swap: Borcun faizini gösteren döviz cinsinin değiştirilmesi.
- Borç-sermaye swap: Mevcut borçların sermayeye katılım payı haline dönüştürülmesi.