16.02.2013 - 02:30 | Son Güncellenme:
KADİFE ŞAHİN
Türkiye bankacılık sektörü dünyadan ayrı, kendisine özgü bir bankacılık süreci yaşıyor. 2001’de büyük bir kriz yaşayan sektör, dünya krize girerken kendi ayaklarının üstünde durma başarısı gösterdi. Kriz sürecinde Türkiye’ye gelen çoğu Avrupalı yabancı uluslararası bankalar, Türkiye’deki varlıklarını satarak kriz zararlarını azaltmaya çalıştılar.
Bir yandan bu gelişmeler yaşanırken diğer yandan sektöre yeni gelerler oldu. Öyle ki Avrupa bankalarının adını duyan Türk banka müşterileri, artık Yunanlı, Hollandalı, Arap ve Rus isimlerini duymaya başladılar.
Son bir kaç yıl içinde yaşanan gelişmeler ise sokaktadaki adamı bile şaşırtacak boyuta geldi. Türkiye’de bankacılık faaliyetinde bulunan yabancı sermayeli bankalar kendi isimleriyle faaliyet gösteremeyi tercih ettiler.
15 yıl sonra lisans verildi
Türkiye bankacılık sektörüne gelen yeni bankaların başında en dikkat çeken banka, büyüklüğü ve ödediği para ile Rus bankası Sberbank oldu. Sberbank henüz satın aldığı Denizbank’ın adını değiştirmedi ama Rus sermayedar bu isme kendi logosunu ekleyeceğini bildirmişti.
Yabancı bankalar içinde Ruslar ne kadar dikkat çekiyorsa, Körfez Bölgesi’nin bankaları ve Japonlar da dikkat çekti.
Türkiye’ye gelen yabancı bankalar şunlar; Rus Sperbank (Fransız Belçika ortaklığı olan Dexia’dan Denizbankı’ı 3.6 milyar dolara aldı), Hollandalı İNG Bank (Ordu bankası Oyakbankı’ı aldı), Odeabank (Arap Audi Grup 15 yıl aradan sonra Türkiye’de sıfırdan bankacılık lisansı alan ilk grup oldu), Burgan Bank (Eurobank Tekfen’i aldı), The Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ (Japonya’nın en büyük bankası olan The Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ BDDK’dan bankacılık izni aldı), Turkland Bank (T-Bank, sahibi Arab Bank ve BankMed).
İkinci izin Japonların
BDDK, ikinci lisans iznini, Türkiye’de faaliyette bulunmak için lisans başvurusunda bulunan Japonya’nın en büyük bankası The Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ’ye verdi.
Bank of Tokyo-Mitsubishi ve UFJ Bank’ın birleşmesiyle kurulan BTMU, dünyada 40 ülkede 500’den fazla şubeyle faaliyet gösteriyor. Yaklaşık 36 bin çalışanı bulunan banka, 2011 yılındaki varlıkları baz alındığında dünyanın en büyük 11. bankası.
BTMU’ nun toplam varlığı 1 trilyon 840 milyar dolar, sermayesi ise 20 milyar 533 milyon dolar seviyesinde.
Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ’nin Türkiye’de Ekim 2013’te faaliyete geçmesi bekleniyor.
Arapların yatırımı...
1992’de Doğuş Grubu tarafından satın alınan T-Bank’ın adı Garanti Yatırım ve Ticaret Bankası olarak değişti. 1997 yılında işadamı Mehmet Nazif Günal tarafından satın alınan bankanın adı MNG Bank olarak değişti.
İki kez el değiştiren banka sonunda Araplar tarafından satın alındı.
2006 yılında Arab Bank ve BankMed, Mehmet Nazif Günal ile anlaşarak MNG Bank A.Ş hisselerinin yüzde 91’ini aldı. 3 Nisan 2007 tarihinde, bankanın adı Turkland Bank ya da kısaltılmış şekliyle T-Bank olarak değiştirildi.
Turkland Bank, küçük ve orta boy işletmeler ile kurumsal ve ticari bankacılık alanlarında faaliyet gösteriyor.
‘Aslanıyla’ dikkat çekiyor
Avrupa bankaları içinde Türkiye’ye ilgi gösteren bankaların en atağı olan Hollandalı ING Grubu, Aralık 2007 tarihinde Ordu bankası Oyak Bank’ın yüzde 100 hissesini satın alarak Türkiye’ye geldi.
Avrupa bankacılık krizini hasarsız atlatan ING Bank, 2 milyar 673 milyon dolara satın aldığı Oyak Bank’ı bu zorlu süreçte de elinde tuttu.
Satın almadan sonra ING Grubu Uluslararası Satış ve Pazarlama Direktörü Eli Leenaars, “Türkiye bizim için önemli bir yatırım ülkesi. Oyakbank’ı satın almakla hedeflerimize ulaşmak için çok iyi bir temel attık.
Bu yönde çalışmalarımız gün geçtikçe artarak devam edecek.
Hollanda’da yaşayan 400 bin Türkün yanı sıra yerli Hollandalılar da Türkiye’de birçok mevduat hesaplarına sahipler. Biz bu insanlara hizmet etmekten büyük bir mutluluk duyacağız” demişti.
150 yıllık tarih
En büyük uluslararası finans kuruluşları arasında yer alan ING Grubu, 150 yıllık bir tarihe sahip. Grup bankacılık, sigortacılık, varlık yönetimi alanlarında, bireysel ve kurumsal müşterilere ürün ve hizmetler sunuyor. Hollanda kökenli grup, Asya’dan Amerika’ya, Avrupa’dan Avustralya’ya 40’ı aşan ülkede faaliyet gösteriyor. ING Grubu’nun 94 bin çalışanı ile 67 milyon müşterisi var.
Sberbank güçlü giriş yaptı
Bir Rus bankasının Türkiye bankacılık sektörüne girmesine vesile olan Denizbank’ın 15 yıllık bankacılık tarihi ilginç dönemeçlere sahne oldu.
Zorlu Grubu’ndan 2006 yılında Fransız Belçika ortaklığı olan Dexia’ya geçen banka, Dexia Grubu’nun Avrupa’da yaşanan krizden etkilenmesi sonucunda Rus’ların oldu.
Rus bankası Sberbank, Dexia Grubu’ndan Denizbank hisselerinin yüzde 99.85’ini 28 Eylül 2012’de satın aldı. Ödenen para 6.469 milyar lira, o günkü kurla 3 milyar 622 milyon dolar, 2.790 milyar euro oldu.
Bankanın hisse devir töreninde Rus Devlet Başkanı Vlademir Putin’in gelmesi beklenirken, Putin son dakika değişiklikle Türkiye’ye gelmedi. Ancak Rus bankası Sberbank Türkiye’de bankacılık faaliyetine başladı. Sberbank CEO’su Herman Gref, hisse devir teslim töreninde, ‘Türklerin kendisine çok iyi davrandıklarını’ belirterek kendisini ülkesinde gibi hissettiğini söyledi.
Ülkesinin en büyük bankası
Rusya’nın en büyük bankası olan Sberbank, 30 Haziran 2012 itibariyle Rusya’daki bankacılık sektörü aktiflerinin yaklaşık yüzde 28,2’sini elinde tutuyor. Bankanın çalışan sayısı 238 bin. 2012’de Volksbank International’ın satın alınmasıyla Sberbank, dokuz Orta ve Doğu Avrupa ülkesinde faaliyet gösteriyor.
Sıfırdan ilk izni Lübnanlılar aldı
Türkiye bankacılık sektörü, 2001 krizinden sonra sıfırdan banka kurma defterini kapatmıştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankacılık faaliyeti için başvuruda bulunanlara “Asgari 300 milyon dolar sermaye getir, faaliyet izni al” yanıtını veriyordu. Bu sürecin tamamlandığını gösteren ilk izni Bank Audi’nin sahibi olan Lübnanlılar aldı.
Bank Audi, 15 yıl aradan sonra Türkiye’de bir satın alma olmadan bankacılık lisansı alan ilk banka oldu. Grup da Türkiye’deki faaliyetlerine Odea Bank adıyla başladı.
Odeabank Türkiye’de kurumsal ve bireysel bankacılık alanlarında faaliyet gösterecek. Bankanın hedefi 2017’de 100 şube ve 2 bin çalışana ulaşmak.
Artan ticaret etkili oldu
Türkiye’de bankacılık yapma izni alan Lübnanlı Bank Audi, ilk yazılı açıklamasında Türkiye ile Arap dünyası arasında tarihi ilişkilere dikkat çekmiş, operasyonlarını Türkiye üzerinde geliştirmeyi tercih ettiği belirtmişti. 300 milyon dolar sermayeyle bankacılık izni alan grup, Lübnan, Suriye, Mısır ve Ürdün’ün de aralarında olduğu 10 ülkede faaliyet gösteriyor.
Bankanın hedefi bölgesel büyüme
Tekfen Yatırım Finansman Bankası A.Ş. adıyla 1989 yılında kurulan Eurobank Tekfen, bu yıl ocak ayında Kuveytli Burgan Bank’ın oldu. Tekfen Bank, 2006 yılında, Tekfen Grubu’nun stratejik ortak olarak Yunanlı Eurobank EFG ile anlaşmasıyla Eurobank Tekfen adını almıştı.
Çoğunluk hissesine sahip olduğu Cezayir (Gulf Bank Algeria), Irak (Bank of Baghdad), Ürdün (Jordan Kuwait Bank) ve Tunus’ta (Tunis International Bank) “Burgan Bank Grubu” adı altında faaliyet gösteren Kuveyt merkezli Burgan Bank, MENA Bölgesi olarak adlandırılan Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da bankacılık faaliyetlerini sürdürüyor. Burgan Bank’ın Türkiye’de ise önemli sanayi ve ticaret bölgelerinde faaliyet gösteren 60 şubesi bulunuyor.
Türkiye giriş kapısı
Burgan Bank Grubu CEO’su Eduardo Eguren, bankanın adının değiştiğini açıkladığı basın toplantısında Türkiye ekonomisinin bulundukları bölgenin üçte birini temsil ettiğini belirtmişti.
1977’de Kuveyt’de kurulan Burgan Bank Grubu, 2008 yılında aldığı bir kararla Kuveyt dışında büyüme kararı alarak bölgesel büyümeye yöneldi.