Karpuz yarıldı, mısır kurudu

ALEYNA SEVİM / İstanbul - Türkiye genelinde konuştuğumuz birçok Ziraat Odası başkanı, uzmanlar ve çiftçilerin derdi ise ortak: Sıcaklıkların ekim alanlarını kurutması ve yeterince yağışın olmaması ürünlerde verim sıkıntısına yol açtı. Adana’da mısır tarlaları, Gaziantep’te fıstık, zeytin, karpuz ve üzüm bağları ve arazilerin büyük kısmı etkilendi.

HASAT ÖNE ÇEKİLDİ

Adana Seyhan Ziraat Odası Başkanı Yaşar Özkan, kendi arazisi dahil birçok arazinin sıcaklıklardan çok etkilendiğini söyleyerek, “Bu sıcaklar eskiden biz mısırı hasat ederken Adana’da ağustos ayında olurdu. Aşırı sıcaklar mısır tarlalarının hasat tarihini 15-20 gün öne çekti. Ürünlerde yüzde 20-25 oranında kaybın olacağını tahmin ediyoruz. Ben geçen arabaya bindim, arabanın termometresi 54 dereceyi gösteriyordu. Bir de siz arazideki işçileri, biz çiftçileri düşünün. Ben gezemiyorum tarlayı” dedi.

Adana’da çiftçilikle uğraşan Mehmet Özkan ve Hüseyin Atlı, tarlalarında verim kayıplarının olduğunu söyleyerek mısırların kurumasının tepeden başladığını kaydetti. Çiftçilerden Mehmet Özkan, “Adana’nın Seyhan ilçesinin Gökçeler mahallesinde çiftçilik ile uğraşıyorum. Bu yıl aşırı sıcaklıklardan dolayı mısırlarımızda anormal kuruma gerçekleşti. Sağlıklı bir mısırda kurumanın kökten başlayıp yukarı doğru gitmesi gerekirken tepe kısmından tepeden aşağı kuruma gerçekleşti. Bu demek oluyor ki mısırlarımızda verim kaybı yaşanacak” diye konuştu.

İLAÇ KULLANIMI ARTTI

Gaziantep Ziraat Odası Başkanı Cuma Yiğit de bölgede yetişen ürünlerin çoğunun hasadının eksildiğini kaydederek, “Bizim bölgemizde fıstık, zeytin, ve üzüm bağları var. Son yağışlar biraz iyi oldu ama Antep fıstığına zarar verdi. Çiftçi aşırı sıcaklıklardan dolayı ilacı iki sefer atıyorsa dört sefer atmak durumunda kalıyor. İlacı atmazsan da olmuyor. Sıkıntılı bir durumdayız. Mevsim değişikliğinden dolayı ürünlerin hepsinde azalma var. Bu sene sonbaharda yağan yağışlardan dolayı buğday hasadı çok iyiydi. Diğer ürünlerde hep azalma var. Bizim korkumuz bazı illerde yetişecek ürünlerin artık yetişmeyecek olması. Güneydoğu bölgesi de Gaziantep olsun Şanlıurfa, Siirt, buralar hep fıstık bölgesi. Fıstık olmazsa da buradaki çiftçiler zarar ediyor. Çiftçiye destek verilmesi gerekiyor” dedi.

GÜNDÜZ SULAMA YAKIYOR

Konya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Burak Kırkgöz de aşırı sıcaklıkların mısırı çok etkilediğini söyleyerek, “Diğer mahsullerde de aşırı sıcaklık bitkileri strese sokuyor. Burada çiftçiler sulamaya çok dikkat etmeli. Ellerinden geldiğince akşam saatlerinde sulama yapılmalı. Gündüz yapılan sulamalarda bazen su zerreciklerinin daneleri yaprak üzerinde kalması bitkilerde güneş yanıklarına da neden olabiliyor. Şu an yeşil mahsul dediğimiz mısır, ayçiçek, pancar gibi ürünlerde bu stres olabiliyor” dedi.

ÜRÜN KALİTESİ DÜŞTÜ

Kırklareli Ziraat Odası Başkanı Ekrem Şaylan ise buğdayda verimin iyi fakat kalitenin kötü olduğunu belirterek, “Bu bütün Trakya’da böyle. Biz Edirne ve Tekirdağ’a göre en verimsiz bölgeydik. En fazla biz verim aldık ama kalite yok. Öteki bölgelerde de hem verim hem kalite yok. Kalite derken de un olma oranından bahsediyorum. Ayçiçeği ile ilgili aşırı sıcaklıklardan ve nemden dolayı bazı bölgelerimizde mantari hastalıklar oldu. Bizim buradaki en büyük sıkıntımız barajlarımız var ama barajlar hala eski sistem, 30 sene önce yapılan barajlar. Bunlarda kapalı sulamaya geçmemiz lazım. Hala bahçe sulama yapıyoruz, bu da su kayıplarını çok yüksek düzeylere çıkarıyor. Böyle suladığımızda buharlaşma da yapıyor. Buharlaşma da bitkinin hastalıklara kapılmasına sebep oluyor. Kapalı sisteme geçersek hem su kaybını hemen hemen yüzde 60 önleyeceğiz. Daha büyük alanı sulayabileceğiz. Hem de buharlaşmadan dolayı bitki daha sağlıklı ve kaliteli ürünler alableceğiz” diye konuştu.

HASTALIKLAR ÇOĞALDI

Gaziantep’te ziraat mühendisi Mehmet Yaşar ise bölgedeki ürünlerin yetişememesinin üreticiye sıkıntı yaşattığını ifade ederek, “Sıcaklık karpuzda çatlamalara sebep oldu. Karpuzların hepsi ortadan yarılıyor. Hiçbiri kullanılmayacak şekilde ve tarlalar tamamen sökülüyor. Karpuzun fiyatlarının artmasının sebebi bu. Antep fıstığında, salatalık, hıyar tarzı sebze üretiminde de durum aynı. Yağışların ve sıcaklıkların ani bastırmasından dolayı kök hastalıkları çoğaldı. Sıcak havaya alışacak şekilde ilaçlamalar ve gübreleme programları yapılmalı. Yoksa çiftçiler tamamen araziyi söküp tekrardan ekmek zorunda kalıyorlar. Bu da maliyet, masraf ve piyasadaki fiyatların artışına sebep oluyor” diye konuştu.

Gaziantep’te çiftçilik yapan Rıfat Dağdelen de “Sıcaklık yüzünden karpuzlarımız zarar gördü. Hiçbir verim alamadık bu sene. 3 bin dönüme yakın alanım zarar gördü. Benim geçim kaynağım bu, 850 bin lira zararım var. Zarar eden ürünlerin hepsini imha ettik” dedi.