Karışık içiyoruz!

Aylin Rana Aydin - Karışık meyve sularına talep artıyor. Tüketiciler tek bir meyvenin yararından öte birkaç meyvenin yararına tek bir içecekte ulaşmayı istiyor. Elma, portakal sularının yanı sıra kırmızı meyve sularına antioksidan özellikleri nedeniyle ilgi var. Türkiye’de kişi başı yıllık 10 litre meyve suyu tüketiliyor. 100’ü aşkın ülkeye ihracat yapan meyve suyu sektöründe Ar-Ge merkezi sahibi olan şirketlerin sayısı da artıyor. Meyve Suyu Endüstrisi Derneği (MEYED) Yönetim Kurulu Başkanı Ozan Diren, yaklaşık 1 milyon çiftçi ile temas içinde olduklarını belirtti. Sözleşmeli tarımı teşvik ederek çiftçilere sürdürülebilir gelir güvencesi sağladıklarını aktaran Diren, yıllık meyve üretiminin 1.3 milyon tonunun sektör tarafından işlendiğini kaydetti. Diren, “Bu da Türkiye’nin ilgili meyvelerde toplam üretiminin yaklaşık yüzde 10’una karşılık geliyor. TÜİK verilerine göre meyve suyu endüstrisi yıllık 350 milyon seviyelerine ulaştı. Ortalama yüzde 95 dış ticaret fazlası veriyoruz” dedi.

Ana faaliyet alanı meyve suyu olan firmalarda Ar-Ge merkezi sayısının giderek arttığını ifade eden Diren, “Yıllık yaklaşık 5 milyon dolar Ar-Ge’ye harcama yapılıyor. Tüketicinin bir meyve suyunda birden fazla meyvenin yararına erişebilir olma arzusu ile karışık meyve sularına talep gittikçe artıyor. Nar, çilek, karadut, böğürtlen, ayva yenilikçi meyveler olarak çalışılıyor” diye konuştu. Diren, yüzde 100 meyve suları ve sıkma meyve sularının da revaçta olduğunu belirtti.

Yarısı elma suyu

Ozan Diren, ürün bazında bakıldığında toplam ihracatın yaklaşık yüzde 50’sinin elma suyu olduğunu belirterek, “Yanı sıra nar, portakal suyu, üzüm suyu, vişne suyu gibi ürünler yurt dışı tüketim için ihraç ediliyor. Rekabet gücü özel olan ürünlerimizden biri de siyah havuç konsantresi. Sektörümüz yetişen siyah havucun yıllık 150 bin tonunu işliyor ve ABD, Avrupa, Rusya ve Uzakdoğu dahil yaklaşık 25 ülkeye 50-60 milyon dolarlık ihracat yapıyor” dedi.

‘Muaf olalım’

Yüzde 10’luk ÖTV’nin nektar ve meyveli içecek tüketimini olumsuz etkilediğni ifade eden Diren, şöyle konuştu: “Yüzde 50 oranında meyve içeren, tarıma dayalı ve ekonomiye değer katan bir ürün olan nektarların, ÖTV uygulamasından muaf tutulmasının, tüketimin artmasına fayda sağlayacağı görüşündeyiz. Öte yandan meyve suyu fabrikaları lisanslı depoculuk kapsamına alındığında ürünler garanti olarak kullanılabilecek ve Eximbank imkanlarından yararlanılabilecek.”

Kişi başı 10 litre

Türkiye’de yıllık kişi başı meyve suyu tüketimi 10 litreyi buluyor. Dünyada ise kişi başı meyve suyu tüketimi Türkiye’ye oranla 2-4 kat daha fazla. AB ülkelerinde tüketim ortalaması yıllık kişi başı 18 litre düzeyinde, Almanya’da ise 30 litreye ulaşıyor. ABD’de ise 40 litre seviyelerinde.

Siyah havuç konsanstresi

Meyve suyu sektörünün başta AB, Güney Kore, Japonya, Çin, ABD gibi 100’ü aşkın ülkeye ihracat yaptığını vurgulayan Diren, “Türkiye’ye has özelliklerinin sağladığı avantajı da iyi kullanan endüstrimiz elma, portakal, nar, vişne, kiraz ve siyah havuç konsantresi dahil 23 çeşit meyveyi işleyerek yarı mamul ve mamul üretiyor” diye konuştu.

Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) 2020 verilerine göre dünya meyve suyu ticaretinin yüzde 5’lik bir gerileme ile 13.8 milyar dolarlık hacme ulaştığını söyleyen Diren, “İlk on ülkenin 500 milyon dolar ve üzeri bir performans ile 9 milyar dolarlık ticarete ulaştığı bu pazarda, dünya sıralamasında ilk sırada yer alan Brezilya yüzde 25’lik bir kayıp yaşarken, Türkiye yüzde 24’lük artış ile 323 milyon dolarlık bir hacim ile yüzde 2.8’lik pazar payına ulaştı ve 11’inci sırada yer aldı” dedi.