İmar hakları için 'banka' formülü

Kentsel dönüşümün en büyük engellerinden biri olan imar hakları konusunda çözümler geliştirmek ve dönüşümün önünü açmak için çalışmalar yapan şehir plancısı Faruk Göksu, imar haklarının satılabilmesi ve bir imar hakları bankasının kurulması gerektiğini söyledi.
Başta İstanbul olmak üzere kentlerde özel proje alanı, kentsel dönüşüm projeleri, afet riskli alan gibi özel ve ayrıcalıklı yasa ve plan kararları ile imar haklarının artırıldığını dile getiren Faruk Göksu, artan imar haklarının artışının başta ulaşım olmak üzere yeşil alan, kültür, eğitim gibi kamusal altyapı ve üstyapı kapasitesini zorladığını kaydetti.
Faruk Göksu, kentlerde son 50-60 yıllık süreç içinde üçüncü kez yık-yap sürecinin yaşandığına işarete ederek, son dönemdeki kentsel dönüşümün, imar haklarının artırılmasıyla, piyasa koşullarında gayrimenkul projesi geliştirme yaklaşımı ile yapıldığını ifade etti. Kamunun desteğiyle geliştirilen Fikirtepe, Gaziosmanpaşa, Bayrampaşa ve Okmeydanı gibi afet riskli dönüşüm projelerinde imar artışının yapıldığının altını çizen Göksu, TOKİ ve Emlak Konut’un kamu arsalarının hasılat paylaşımlı yöntemiyle satışını öngören projelerde de imar haklarının yükseldiğine işaret etti.
‘Bedava verilmemeli’
Faruk Göksu, kentin belli bölgelerinde imar haklarının artırılmasının, diğer bölgelerde yaşam hakkının kısıtlanması anlamına geldiğinin altını çizerek, “İmar haklarının dengesiz artırılması, başta su olmak üzere doğal kaynakları azaltırken, gelecek nesillerin de yaşam hakkını kısıtlıyor. Artık, kentlerimizde imar hakkı, yaşam hakkına endekslenmeli” dedi.
İmar haklarının bedava verilmemesi gerektiğini söyleyen Göksu, “İmar hakları satılmalı. Satıştan elde edilecek gelir, dar gelirlilerin ve kiracıların konut edinmesinin yanı sıra; park, eğitim, sağlık vb gibi yaşamsal mekanların finansmanında kullanılmalı” diye konuştu.
Faruk Göksu, imar haklarının, belediyeler tarafından kurulacak imar hakları bankası tarafından satılabileceğini ifade ederek, şunları söyledi:
“Böylelikle, kentin bir bölgesinde imar hakkı artarken, bir başka bölgesinde imar hakkı düşecek ya da o bölgede kamusal alan için finansman yaratılacak. İmar yoğunluğu azaltılması istenen alanla, transfer edilmek istenen alan belirlendikten sonra arsa sahibine kullanmak istediği imar hakkının tamamını ya da bir kısmını başka alanda kullanma hakkını gösteren sertifika verilecek. Kamu, böylece riskli alanda imar hakkı bulunan ve kentsel dönüşümle birlikte yapılaşmaya izin verilmeyecek yerlerde vatandaşların imar hakkını başka bir alana transfer edebilecek.”

Dönüşüm için kaynak olur
İmar haklarının satışından elde edilecek gelirin yeni kurulacak imar hakları bankasında toplanması gerektiğini vurgulayan Göksu, “Bu kaynak ucuz ve uzun vadeli kredi olarak belediye, özel ve sivil sektör arasında paylaşılabilecek. Böylelikle, işbirliği ve güç birliği içinde ortak projeler geliştirilebilir. Böylelikle, imar haklarının satışından, Bakanlık ve belediyelere yaklaşık 6,5 milyon binanın yıkılıp yeniden yapılması için kaynak sağlanacaktır” dedi.

Değer HarİtaSı Hazırlanmalı
Faruk Göksu, proje önceliklerinin ve imar haklarından elde edilecek kaynağın kullanılacağı alanların belirlenmesinde kentlerin değer ve silüet haritalarının hazırlanması gerektiğini belirterek, “Böylelikle, dönüşüm için proje alanlarının seçimi, imar haklarının artış kapasitesi, kamusal alanların yaratılması gibi konular bilimsel temellere dayanabilir” diye konuştu.

Vatandaş istedi, Kartal’da kentsel dönüşüm başladı
Kentsel dönüşümde başarılı örnekler sergileyen Kartal Belediyesi, ‘Deprem - Kentsel - Yerinde Dönüşüm’ projeleri kapsamında vatandaşların sağlıklı konutlarda yaşamalarını sürdürmeleri için çalışmalarına devam ediyor. Belediye bu kapsamda Kartal Soğanlık Gümüşpınar Mahallesi’nde bulunan Bağlar Sitesi’nin yıkımına başladı.
7 blok, 103 daireden oluşan Bağlar Sitesi’nin yıkımına katılan Kartal Belediye Başkanı Op. Dr. Altınok Öz, Bağlar Sitesi’nde yapılan beton numunelerinin çok düşük çıktığını, binalarda yaşayan insanların olası bir depremde canlı kalmalarının mümkün olmadığını söyledi.
Yaptıkları bu uygulamanın kentsel dönüşümden ziyade, deprem dönüşümü ve aynı zamanda yerinde dönüşüm olduğunu dile getiren Altınok Öz, şunları söyledi:
“Burada yaptığımız çalışmalarda beton numunesi 5.6 çıkmıştı. Bu araştırmalar sonunda en ufak bir depremde insanların canlı kalmalarının mümkün olmadığını anladık. Gerekli çalışmaları yaptık ve ilgili yasa ile de yıkıma karar verildi. Konut sahiplerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kira yardımı yapıldı. İlgili yasanın en iyi uygulanacağı bölge de burasıdır ve bu da bir yerinde dönüşümdür. İnsanlar yine burada kalacaklar ve imarı olan depreme uygun güvenli bir bina da yaşamaya devam edecekler.”

‘Bizim evi ne zaman yıkacaksınız?’

Kartal’da yaşayan vatandaşların sağlıklı ve güvenli bir şekilde yaşamlarını sürdürmeleri için Kartal’da çalışmalara devam ettiklerini vurgulayan Altınok Öz, dönüşümle birlikte sağlıksız ve içinde oturulamayan evlerin yerine sağlıklı ve güvenli konutların ortaya çıkacağını dile getirdi. Altınok Öz, dönüşümü hayata geçirirken belediyeyle site sakinleri arasında gereken ortak çalışmaların yapıldığını kaydederek, şöyle konutlu:
“6306 sayılı yasa çerçevesinde gereken işlemler yapılarak, yasanın uygulanabileceği dönüşümü gerçekleştiriyoruz. Vatandaşlara rağmen dönüşüm yapmıyoruz. Onlarla anlaşıyoruz. Birçok kişi de bana ‘başkanım bizim evimizi ne zaman yıkacaksınız’ diye soruyor. Şimdi yıktığımız binanın alt katına gittiğimizde durumu çok kötüydü. Ayakta kalma ihtimali sıfırdı. Olası bir depremde insanlarında hayatta kalma şansı sıfırdı. Dolayısıyla kanunun da verdiği yetkiye dayanarak belediye, bakanlık ve hak sahiplerinin iş birliğiyle güzel bir dönüşüm sağlanmış olacak.”

TOKİ, SEKTÖRE 10.5 MİLYARLIK YATIRIM YAPTI

Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Ahmet Haluk Karabel, idarenin 2013 yılını değerlendirdi. Karabel, idarenin başta sosyal konut üretimi olmak üzere 2013 yılında konut sektörüne yaklaşık 10,5 milyar lira kaynak aktardığını söyledi.
Toplam konut üretimi içindeki sosyal konutların payının yüzde 85’den 2013 yılı içinde yüzde 93,42’ye çıkarıldığını ifade eden Karabel, “TOKİ’nin ürettiği sosyal konut miktarı 515 bin 348’e, toplamda ise 615 bin konut rakamına ulaşmıştır” dedi.
2013 yılında, 5 stadyum ve 39 hastanenin de içinde yer aldığı 567 sosyal donatının ihalesinin gerçekleştirildiğine dikkat çeken Karabel, toplamda, 21 bin 228 derslikli 946 okul, 13 üniversite kampüsü, 971 spor salonu, yaklaşık 52 bin kapasiteli 147 pansiyon/yurt, 231 hastane, 94 sağlık ocağı, 497 ticaret merkezi, 41 kütüphane, 489 ibadethane, 105 kamu hizmet binası ve 14 stadyum rakamına ulaştığını belirtti.
Karabel, konut üretimi seferberliği kapsamında ise 11 yıl içinde yapılan yatırım miktarının yaklaşık 61,5 milyar lira olduğunu söyledi. Karabel, 2014 yılı içinde Türkiye’nin yaklaşık konut ihtiyacının 814 bin olarak hesap edildiğine işaret etti.

Avcılar’da taksİtlerİ 1 yıl boyunca erteleyecek
Toya Yapı tarafından Avcılar’ın merkezinde inşa edilen Toya Vista’da ev sahibi olmayı planlayanlar için yeni bir kampanya başlatıldı. Buna göre projede % 1 peşinat ile 1 yıl taksit erteleme veya ilk 12 ay 900 TL taksit ödeme ile konut sahibi olma fırsatı sunuluyor. Toya Vista’da yaşam Ağustos 2014’te başlıyor.
Toya Vista’da yeni yıla özel 36 aya % 0,.68, 48 aya % 0.73, 60 aya, % 0,.76 ve 120 aya % 0.87 avantajlı faiz oranı ile ev sahibi olma imkanı sunuluyor.
Marmara Denizi ve Küçükçekmece Gölü manzarası ile dikkat çeken proje, manzaradan ve gün ışığından en verimli yararlanılacak şekilde tasarlanıyor. Toya Vista’da 99 ile 162 metrekare arasında değişen büyüklüklerde 2+1 ve 3+1 daireler bulunuyor. Toya Vista’daki dairelerin iç kapıları ve mutfak dolaplarında lake kaplama tercih edilirken banyo ve mutfakta birinci sınıf seramik kaplama kullanılıyor.
15. katta sosyal tesis
Toya Vista’nın 15’inci katında konumlandırılan sosyal tesislerde deniz ve göl manzarası sunuluyor. Fitness center, buhar banyoları ve açık havuz gibi sosyal tesislerin yer aldığı Toya Vista’da yaklaşık 3 bin metrekare yeşil alan yer alıyor.
E-5’e ve Avcılar metrobüs durağına yürüme mesafesinde bulunan Toya Vista, Avcılar İDO iskelesine 5, İstanbul Atatürk Havalimanı’na 10 dakikalık mesafede konumlanıyor.

Ön satışla 150 daire sahiplerine kavuştu
3 faz şeklinde inşa edilen Bio İstanbul projesi Başakşehir bölgesinde hayata geçiriliyor. 2.2 milyar dolarlık yatırımla hayat bulan Bio İstanbul’da ilk faz 600 konut ve sağlık birimlerinden meydana geliyor. İlk faz kapsamında satışa sunulan 150 dairenin satışı tamamlandı, kalan 450 daire ise kısa süre içerisinde satışa çıkacak. Şubat ayında konut lansmanı gerçekleştirilecek olan projede ilk faz 2015 yılının ikinci yarısında teslim edilecek. Tamamı 2020 yılında tamamlanacak olan Bio İstanbul projesi içerisinde sağlık birimleri ile birlikte toplam 6 bin konut yer alıyor.
En yüksek binanın 6 katlı olacağı Bio İstanbul, diğer konutlara göre yüzde 25 az enerji sağlayacak.

2013 son 10 yılın en hasarsız dönemi oldu
Geçen yıl hasara yol açan 13 depremin ardından Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından 133 hasarlı konut sahibine ödenen 231 bin lira, son 12 yılın en düşük tutarı oldu.
Buna göre, deprem konusunda en riskli ülkelerden Türkiye’de son 12 yılın en hasarsız dönemi 2013 olarak kayıtlara geçti.
Kurumun bugüne kadar ödediği hasar miktarı, 156 milyon 153 bin 495 lira olarak gerçekleşti. Ödemelerden yüzde 80’lik payı, 126 milyon 802 bin 945 lirayla Doğu Anadolu bölgesi aldı. Türkiye’nin en fazla nüfusa sahip bölgesi Marmara’da ise 338 konut sahibine 422 bin 389 lira ödendi.

150 villadan oluşan proje için kolları sıvadı
Büyükçekmece Gölü kıyısında yaklaşık 40 milyon dolar yatırım tutarı ile hayat geçirdiği ilk markalı konut projesi olan GölMahal Villaları’ndan sonra 2.projesine başlamaya hazırlanan Yalçınlar Group Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Yalçın, bölgenin yeni villa projeleri ile dünyadaki rakipleriyle yarışır bir noktaya geleceğini söyledi.
Yalçın, “İlk markalı projemiz olan GölMahal Villaları’nda sona yaklaştığımız bu günlerde bölgeye olan inancımızdan ötürü 2. yatırımımızı da burada yapmaya karar verdik. Bölgede konumlandıracağımız yeni projemiz 150 villadan oluşacak. Bölgede bunun dışında başka yatırımlar yapmaya da devam edeceğiz. Çalışmalarımız devam ediyor” dedi.

İzmir’deki iş merkezini 3 ayda tamamlayacak
Fe Metal İnşaat, İzmir’de yeni bir iş merkezinin temellerini attı. Kaba inşaatının 3 ay içerisinde bitmesi planlanan Anatolia Park İş Merkezi, yaklaşık 3.000 metrekarelik bir alan üzerine kurulacak.
Anatolia Park iş Merkezi projesinde C35 hazır beton kullanılıyor ve ayrıca proje eğitim ve sağlık tesisi kullanımı için de uygunluğuyla dikkat çekiyor. Statik hesapları eğitim ve sağlık tesislerine uygun şekilde hesaplanan ve demir, beton imalatı ona göre yapılan proje, çok amaçlı kullanıma imkân verecek şekilde inşa ediliyor.
Çiğle’de bulunan Anadolu Caddesi’nde yer alacak olan Anatolia Park İş Merkezi, yeni yapılacak Gediz Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne 300 metre mesafede yer alıyor.