İlaçta ‘son kullanma’ krizi

MİTHAT YURDAKUL Ankara - Türk Eczacıları Birliği Genel Sekreteri Arman Üney, “Son kullanma tarihi geçen ilaçların imhası için bunları ilgili birimlere gönderiyoruz ancak bu gerçekten sıkıntılı süreçte bunlarla ilgili de aksaklıkların oluştuğunu görüyoruz. Ayaktan tedavide kullanılanlarda, hastaların bunlara muayene olmak için gidememesine bağlı olarak, temin etme sıkıntıları oldu ve bu ilaçlarda da miat problemleri oldu” açıklamasını yaptı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki torba yasa görüşmelerinde konuşan Üney, içinden geçilen pandemi sürecinde eczacıların kesintisiz hizmet verdiğini belirterek, “Tüm sağlıkçılar gibi maalesef bizlerin de kayıpları oldu” dedi. Üney, şunları söyledi:

İmhada aksaklık

“Hastanelerin pandemi hastanesine dönüşmesi, buna bağlı olarak karşısındaki eczanelerin ellerindeki ilaç gruplarını hastalara verebilecek durumları olmaması, aynı zamanda aile sağlığı merkezlerinin eskisi gibi faaliyetlerini göstermemesi ve sokağa çıkma yasağına bağlı olarak da semt eczanelerinde de bir çok ilaçla ilgili miat problemi yaşandı. Diğer ürünlerden farklı olarak ilacın özel bir durumu var, son kullanma tarihi var. Biz burada, son kullanma tarihi geçen ilaçların imhası için bunları ilgili birimlere gönderiyoruz ancak bu gerçekten sıkıntılı süreçte bunlarla ilgili de aksaklıkların oluştuğunu görüyoruz.”

‘Emaneten verdiler’

Raporlu ilaçların hastalara eczaneler tarafından verildiğini ifade eden Üney, “Ancak ayaktan tedavide kullanılanlarda, hastaların bunlara muayene olmak için gidememesine bağlı olarak, temin etme sıkıntıları oldu ve bu ilaçlarda da miat problemleri oldu. Eczacılar bunları emaneten verdiler ve bu emaneten verme süreçlerinde de bu fiili envanter ve kaydi envanter arasında farklılıklar var” dedi. Üney, süreçle ilgili fiyatlarda da düşüş olduğunu ifade etti. Üney, bu kapsamda. 2016 ve 2018’de olduğu gibi eczacılara maliyet bedeli üzerinden fatura kesilmesini ve mevcut KDV’nin yarısının ödenmesini talep etiklerini söyledi.

Teklif komisyonda kabul edildi

Komisyonda yapılan görüşmelerle, kamu borçlarının yapılandırılmasıyla ilgili teklif kabul edildi. Teklife eklenen maddelerle, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için yıllık beyannamelerinde vergiye esas alınan matrahları, 31 Ağustos 2021’e kadar, 2016 takvim yılı için yüzde 30’dan yüzde 35’e yükseltildi, 2020 için yüzde 20’den yüzde 15’e düşürüldü. Söz konusu oran, 2017 takvim yılı için yüzde 30, 2018 takvim yılı için yüzde 25, 2019 takvim yılı için yüzde 20, 2020 takvim yılı için yüzde 20 oranından az olmamak üzere artırılabilecek. İşletmelerin esas faaliyetleri dışındaki işlemlerinden doğan alacaklarıyla ilgili beyanlarda da hesaplanacak vergi oranı yüzde 5’ten yüzde 3’e indirildi. Kanun teklifine eklenen bir diğer maddeyle de, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Barolar Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği ve Türk Diş Hekimleri Birliği’nin bazı alacakları da yapılandırmaya ilave edildi.

30 Nisan öncesi kapsamda

Komisyonda kabul edilen yapılandırma teklifi, Vergi Daireleri, gümrük, SGK, belediyeler, il özel idareleri, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) ve bazı meslek kuruluşlarına ilişkin borçların yapılandırılmasını içeriyor. Kesinleşmiş alacakların yanı sıra kesinleşmemiş veya dava safhasında olan alacaklar da yapılandırılabilecek. Düzenleme 30 Nisan 2021 öncesi dönemlere ait borçları kapsıyor. SGK hariç kapsamdaki diğer alacakların yapılandırılmasında, borç asıllarının tamamı ile faiz yerine Yİ-ÜFE ile güncellenen tutar ödenecek. Vergi aslına bağlı olmayan cezaların yüzde 50’sinin ödenmesi koşuluyla vergi cezaları ile gecikme zammı ve faizlerden vazgeçilecek. Borç asıllarının tamamının ödenmesi ise zorunlu olacak. Peşin ödemeler ve ilk taksit ödemeleri SGK haricinde 30 Eylül 2021’ye kadar, SGK’ya ise 31 Ekim 2021’e kadar yapılacak. Peşin ödemede hesaplanacak tutarların yüzde 90’ının tahsilinden vazgeçilecek.

Borçlular da hastane hizmeti alabilecek

SGK Sigorta Primleri Genel Müdürü Savaş Alıç, komisyonda görüşülen teklifle, primini kendi ödeyen genel sağlık sigortalılar için borçlardan kurtulma imkânı sağlandığını söyledi. 30 Kasım 2021’e kadar da gelir testine başvuru hakkı tanındığını ifade eden Alıç, “Kendisine prim tahakkuk ettirilmiş vatandaşlarımız gelir testi neticesinde bu prim borçlarından kurtulabilirler ve daha sonrasında tahakkuk edecek prim borçları devlet tarafından karşılanır hâle gelebilir” dedi. Alıç, prim borçlarına bakmaksızın, yapılandırmaya müracaat edilmesi halinde 31 Aralık 2021’e kadar da sağlık hizmetlerinden yararlanma imkanı da getirildiğini kaydetti.

Ödemeler yavaşladı

Milletvekillerinin, vatandaşların konuyla bilgiye sahip olmadığı itirazları üzerine SGK Başkanı İsmail Yılmaz, şunları söyledi:

“Genel sağlık sigortası yürürlüğe girdikten sonra biz hakikaten bilgilendirme noktasında çok ciddi işlemler yaptık. Yani, bütün vatandaşlara zaten bir broşürle birlikte, ek-1 tebligatı dediğimiz bir tebligat gönderiyoruz. Bunun yanında da kamu spotlarında ve billboardlarda sürekli bilgilendirme yaptık. Önce üçlü sistemdi sonra tekli sisteme geçtik. Ama yine de bu noktada, tabii -yanlış anlaşılmasın ama- son dönemde genel sağlık sigortası prim borcu olanlara da sağlıktan faydalanma hakkı verildiğinden dolayı bu noktada vatandaşlarımız primlerini ödeme ve yapılandırmaya müracaat etme noktasında biraz yavaş davranıyorlar.”