21.04.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
Önder Yılmaz
Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü ile Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü, kısa bir süre önce yasalaşan fahiş fiyat uygulayanlar ile stokçularla mücadele düzenlemesinin nasıl uygulanacağının detaylarını anlattı. Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdür Yardımcısı Avni Dilber, hedeflerinde girdi maliyeti ve döviz kurundan etkilenmediği halde bundan etkileniyormuş gibi hareket ederek fiyatlarını artıranlar olduğunu kaydetti. Maske, dezenfektan fiyatlarındaki artış üzerinden uygulama örnekleri veren Dilber şöyle konuştu:
“Şu anda, maske, dezenfektanda, yüzde 100’lük bir artış söz konusu. Reklam Kurulu’nda bunlar değerlendiriliyor. Şu anda ortak bir eğilim oluşsun diye bazı alanlarda yüzde 100’lük bir artış diye bakıyoruz. Değeri çok düşük bazı ürünlerde, mesela maske 50 kuruşa alınmış ama 1 liraya satılmış, burada da yüzde 100’lük bir artış var ama vatandaşın ekonomik çıkarına fazla zarar vermediği için özellikle 3 lira ve altındaki artışlarla ilgili bu artışı öngörmüyoruz. Yani dosyanın durumuna göre değişmekle birlikte yüzde 100 bir kriterdir. Fırsatçılık yapıp yapmadığı şöyle... Mesela, 10 Mart’ta 10 liraya sattığı ürünü girdi maliyeti hiç değişmediği halde 11 Mart’taki vakanın açıklanmasından sonra yüzde 30, yüzde 40’lık bir artış yapsa bile cezalandırdık çünkü burada da tek göstergemiz yüzde 100’lük bir artış değil. Bazen haklı gerekçelerle bu olabiliyor. Mesela, etil alkolün fiyatı bir anda yükseldi. Haklı gerekçeler sunulması durumunda bu artışlar makul kabul edilebiliyor.”
İptal ediliyordu
Dilber, bu düzenleme öncesinde yönetmeliğe dayanılarak verilen cezaların hukuki yollara başvurulduğunda yasal dayanağı olmadığı gerekçesiyle “çoğunlukla iptal edildiğini” açıkladı. Kanuni düzenlemeyle fahiş fiyat ve stokçuluğun yapılamayacağı, yapıldığı taktirde Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından cezalandırılacağını açıklayan Dilber, “Reklam Kurulu aracılığıyla verilen kararlar, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından ayrı bir şekilde değerlendirilecek” dedi. Dilber cezaların her bir ürün için ayrı ayrı maktu olarak kesilebileceğini kaydetti.
ALO 189
Fahiş fiyat artışı ve stokçuluğa ilişkin şikayetler ALO 189 hattının yanı sıra, Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesinden yapılabilecek.
Caydırıcı ceza
Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdür Vekili Adem Başar, kurulda TOBB, TESK, üretici, tüketici ve perakende sektörü temsilcilerinin olduğuna dikkat çekti. Başar, “Kanunla uygulamadaki yargısal sorunların çözümü amaçlanıyor” dedi. Başar, fahiş fiyat cezasının 10 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar çıkarıldığını, stokçuluk cezasının da 500 bin TL’ye kadar yükseltildiğini ve caydırıcı bir nitelik kazandığını söyledi.