Günübirlik kiralama vergi kaçağı yaratıyor

Turizmde kayıtdışı günlük ev kiralama tartışması büyürken, Kültür ve Turizm Bakanlığı konuyla ilgili harekete geçti. Bu tip kiralamalara mevzuat hazırlığı içinde olduklarını açıklayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu sayede tüm dünyada olduğu gibi sistemi kayıt altına alacaklarını söyledi. Bakanlık olarak bu tip kiralamalara karşı olmadıklarını kaydeden Ersoy, “Bu konudaki ilgili mevzuat çalışması yıl sonunda tamamlanacak” dedi. 

Bu kiramaların ana ekseninde artan Airbnb sistemi var. Uygulama üzerinden her türlü ev ve oda kiralaması yapılması mümkün kılınıyor ancak bir mevzuatı yok. Bu nedenle hem turizmde vergi kaybı artıyor, hem de sistem güvenliği sağlanamamış oluyor.  Turizmciler, pek çok bölgede artan turist hareketliliğinin ‘günlük, haftalık, aylık kiralanan’ evler nedeniyle sisteme yansımadığını ve ülke gelirine katkısının sınırlı kaldığına vurgu yapıyor.

Özellikle son birkaç yıldır artan konaklama tesisi fiyatları nedeniyle tüketiciler yazlık bölgelerde aileleri, arkadaşları ile haftalık, aylık, sezonluk kiralamalara yöneliyor. Örneğin Antalya Kemer’de bir hafta 2 kişilik otel tatili en düşük 25 bin liradan başlarken, Airbnb üzerinden aynı tarihlere 7-12 bin lira arasında müstakil ev bulmak mümkün. Tüketiciler, otel konaklaması yerine villa ya da havuzlu müstakil ev gibi kiralamaların bu şekilde daha uygun fiyatlı hale geldiğini belirtiyor. Ancak her yaz sezonunda bu kiralamalar nedeniyle oluşan dolandırıcılık faaliyetleri de artış gösteriyor.

‘1 milyon turist kullanmıştır’

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Akdeniz Bölge Temsil Kurulu Başkanı Rıza Perçin, günübirlik kiralamaların sektöre zarar verdiğini belirtirken, turizmde verilerin de tam olarak tutulamadığını söyledi. Perçin, “Örneğin Antalya’ya havayolu ile gelen turist sayısında rekor var. 8 milyonu aşkın turist geldi. Ama bu artış, konaklamada aynı şekilde rekor olarak hissedilmiyor. Çünkü tahminimiz, 8 milyon turistin 1 milyonu günlük kiralamayı kullanıyor. Vergi yok, sorumluluk yok, şikayet ve dolandırıcılık yüksek. Bakanlığın bir aksiyon hazırlığında olduğunu biliyoruz. Acentelere de zarar vermeyecek şekilde bir düzenleme yapılmalı” dedi.

‘Piyasayı domine ediyor’

Günübirlik kiralama uygulamalarının turizmde piyasayı domine ettiğini anlatan Seyahat Acentesi Mustafa Gümrükçüoğlu, Körfez bölgesinden turistin yoğun olduğu Doğu Karadeniz’de bu sıkıntıyı daha fazla hissetmeye başladıklarını dile getirdi. Trabzon’da günübirlik kiralamaların arttığını, uygulamanın acenteler dışında yoğunlaştığını ve piyasayı domine ettiğini belirten Gümrükçüoğlu, “Vergi kaybı doğuyor” diye konuştu. Tüm dünyada yeni turizm sistemlerinin atakta olduğu bir dönemde uygulama yasaklamanın da doğru olmayacağını kaydeden Gümrükçüoğlu, “Denetimin sağlandığı, haklarımızın korunduğu sistemlere ‘olmaz’ demeyiz” dedi.

Şikayetler yanıtsız kalıyor

Airbnb’de iptaller, ücret iadeleri ve sistem üzerinden kayıt yapanların ödemelerini alamaması sorunu öncelikli şikayetler arasında bulunuyor. Airbnb sitesinde yer alan bir bilgilendirmeye göre, Japonya ve İngiltere gibi pek çok ülkede sorumluluk sigorta uygulaması kapsamında ev sahibi ve tüketici hakları güven altına alınıyor. Türkiye’ye yönelik sitede de ev sahipleri için ‘aircover’ sistemi adı altında 1 milyon dolar değerinde sorumluluk sigortası ve misafir kimliği doğrulama gibi uygulamalar sağlandığı ifade edilse de kamuya belirtilmiş bir uygulama yok. Halihazırda devlete herhangi bir vergi de ödemiyor.