Fındık piyasasını TMO belirleyecek

Duygu Erdoğan - 22 Ağustos  tarihinde kabuklu fındık alımını başlatan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), yoğun talep nedeniyle üretici randevularına yetişmek için alım yeri sayılarını artırarak fındık almaya devam ediyor.

Sivri kalite fındık için 51 lira, levant kalite için 52 lira ve Giresun kalite için 53 lira ödeme yapan TMO, ayrıca destek ödemeleriyle 54 liraya kadar fiyat vermiş oluyor.

Fındık üretici şehirlerde serbest piyasada fındık fiyatının 42-46 lira arasında seyrettiği görülürken, üreticiler bu sezon fındıklarını TMO’ya satıyor. Fındığın bu sezon kalite kriterlerinin de yüksek olduğunu belirten üreticiler, TMO’nun hem yüksek oranda, hem de yüksek kalitede alımının depo ömrünü de uzatacağı için yıl boyunca piyasanın durumunu TMO tarafından belirlenebileceğini ifade ediyor.

Randevular anında doluyor

TMO, özellikle stratejik ürünlerde hem üreticiyi korumak, hem de piyasada regülasyon görevini sağlamak için belirlediği taban fiyatlardan alımlar yapıyor. Yıl boyunca hem tüketiciye yeterli oranda ürün temininin sağlanması, hem de piyasanın dengeli seyretmesi için satışlar gerçekleştiriliyor. TMO’nun 250-300 bin ton ürün alacak kapasitesi olduğu öngörülüyor. 

Bu yılki fındık verimine önemli katkı veren şehir olan Ordu’nun Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, piyasada daha düşük seyreden fiyatlar nedeniyle TMO’ya çok yoğun talep olduğunu söyledi.

Serbest piyasada 44-46 lira arasındaki fiyatlara karşılık TMO’nun 51-54 lira arasında alım yaptığını hatırlatan Akça, “8-9 lira arasında bir makas var. Normalde 50 alım yerinde çiftçiden randevu ile alım yapan TMO, bu alım yeri sayılarını artırdı. Randevu sistemi anında dolduğu için yeni yerler için hızla yeni randevular açılıyor. Fındık stratejik bir ürün olduğu için TMO bir kuruş zarar etmeden sezon boyu satışını da yapacaktır, piyasayı dengeleyecektir. TMO’ya giden fındıkların artık yüzde 90 civarında kabul gördüğünü de teyit ediyoruz. Yani üreticilerimiz açıklanan verim ve kalite kriterlerinin önemli bir
bölümünü karşılıyor, fındık kalitesi artıyor. Bu kriterler aynı zamanda depo ömrünü de uzattığı için TMO’nun eli stokta daha güçlü olacak” dedi.

Sanayici ve ihracatçıların satış yaptıkları ülkelerde çalıştıkları firmalara verdikleri taahhütlerin sürelerinin yaklaştığını anlatan Akça, bu sayede serbest piyasada da fiyatların yükselmeye başlayacağı öngörüsü olduğunu söyledi.

‘Ürün depolanabilir’

Sakarya Karasu Ziraat Odası Başkanı Selami Arık, şu anda bölgede de ağırlıklı olarak fındık satışının TMO’ya yönelik olduğunu ifade ederken, çiftçinin kendi imkanlarıyla da depolama yapmasını önerdi. Arık, “Her sezonda sadece maliyetlerimizi karşılayabiliyoruz. Üreten, uğraşan çiftçi ama kazanan sanayici oluyor. Üreticinin de iyi kazanabilmesi gerekiyor. Ama borcu olan ya da hemen elinden ürününü çıkarmak isteyenler fındığını erkenden sattığı için piyasada fiyat düşük kalıyor. Serbest piyasa 42-44 lira arasında. Çiftçiler bir süre kendi imkanlarıyla ürünlerini depolayabilir, piyasa belli seviyeye gelince satışa geçebilir” diye konuştu.

Fındık komisyoncusu Osman Çakmak, fındığın piyasasını belirleyen bölgenin en büyük alıcısı Ferrero’nun kabuklu fındık için 48 lira artı bir lira yüksek randıman fiyatı açıkladığını belirtirken, tüccarın eğiliminin ilerleyen günlerde daha netleşeceğini dile getirdi. Çakmak, “Alıcının aslında iç fındık fiyatı da açıklaması lazım. Piyasada ciddi bir belirsizlik ve dengesizlik oluyor… Açıkçası şu anda Çiftçi Kayıt Sistemi’nde olan üreticiler büyük oranda TMO’yu tercih ediyor. TMO’nun eli çok güçlü. Bu sene fındık piyasasını belirleyecek ana oyuncu oldu” dedi.