‘Ev’lenmede en hızlısı Afganlar

Duygu Erdoğan - Göç İdaresi Genel Müdürlüğü istatistiklerine göre, halihazırda Türkiye’de yakalanan düzensiz göçmenler arasında en çok Afgan uyrukluların olduğu görülüyor. Yıllardır ülkelerinden göç eden Afganlar, yabancılara konut satışı istatistiklerinin uyruklara göre açıklandığı son 5 yıldır da en çok konut alanlar listesinde ilk 5’te yer alıyor. Oturum izni ya da vatandaşlık için de son yıllarda alımlar artıyor. Ancak Afganların genellikle oldukça düşük fiyatlı konutlar aldığı görülürken, vatandaşlık yerine öncelikli olarak oturum izni için alım yaptıkları tahmin ediliyor. Afganlar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre son 5 yılın konut alımında giderek yükselen bir grafik çiziyorlar. Öyle ki, koronavirüs pandemisine rağmen, 2021’in ilk 6 ayında, 2020 yılının ilk 6 ayına göre alımlarını yükselttikleri görülüyor.

Yüzde 60 oranında arttı

Gayrimenkul uzmanları, vatandaşlık almak isteyenlerin, kendilerini ülkelerinde güvende hissetmediklerini belirten yakın coğrafya ülke vatandaşlarının ve geçmişiyle yakın bağlar kurulan ülke vatandaşlarının Türkiye’den daha çok alım yaptığını ifade ediyor. Bu kapsamda Afganlar, Türkiye’ye en çok gelen yabancılar oluyor.

2020 yılının ilk 6 aylık döneminde Türkiye’den 806 adet konut alan Afganlar, 2021’in aynı döneminde ise 1272 konut aldı. Pandemiye rağmen alımları yüzde 60 oranında artış gösterdi.

2016’da sırasıyla en çok Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Rusya vatandaşlarının konut aldığı Türkiye’den Afganlar ise 1205 konut alarak beşinci sırada yer aldı. Afganlar Türkiye’den 2017’de 1078, 2018’de 2 bin 84, 2019’da 2 bin 191, 2020’de ise 1929 adet konut aldı.

Türkiye’den gayrimenkul yatırımı yoluyla vatandaşlık kazanımı 250 bin dolar üzerindeki alımlar için geçerli. Vatandaşlık için daha önce gayrimenkul alımında 1 milyon dolar olan sınır, 2018’de 250 bin dolara çekilmişti. Uygulama sonrasında satışlar hızlı arttı.

Türkiye’den yabancıların 46 bin adetle en çok konut aldığı 2019’da, Iraklılar 7 bin 596, İranlılar 5 bin 423, Ruslar 2 bin 893, Suudi Arabistanlılar 2 bin 208, Afganlar 2 bin 191 konut aldı.

İstanbul dışında düşük bütçeli ev

Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Akbal, Türkiye’den konut alan Afganların düşük bütçeli evleri ve İstanbul dışındaki şehirleri tercih ettiğini belirterek, şunları söyledi:

“Mevcut dönemde Türkiye’den gayrimenkul alan yabancılar ortalama 150 bin dolar seviyesinde alım yapıyor. Bunun çok daha üstü de, çok altı da var. Şu an Türkiye’de herhangi bir gayrimenkul alımında 1 yıl oturma izni sağlanıyor. Bizim önerimiz, hangi uyruk olursa olsun, 100 bin doların altında alım yapanlara oturma izni verilmemesine yönelik. Ama 100 bin dolar üzerinde alana da 5 yıl oturma izni verelim. Bu sayede çok düşük bütçeli alımlar, oturma izni için yapılamasın. Çalışma izni vs olanları bunun dışında tutuyoruz tabii. Ülkemizin göç politikası bellidir. İkamet amaçlı olarak Afganlar genellikle düşük bütçeli konutları alıyor. Bunlar İstanbul’un şehir çeperlerinde, ya da ucuz konutların olduğu şehirler olabildiği gibi, hisseli yani birkaç Afganın birlikte aldığı konutlar da oluyor.”