Ekonomide yeni yol haritası! Uzmanlardan ilk değerlendirme

Yeni Ekonomi Programı hakkında önemli açıklamalarda bulunan Stratejist Cüneyt Paksoy şu bilgileri verdi: 

Sayın Bakanımızın da söylediği gibi 2020'ye başlarken biz disiplin dengelenme sonrası değişimi hedef alıyorduk. İyi bir büyüme ile de girdik aslında 2020 yılının ilk çeyreğine. Fakat sonrasında bütün dünya için belirgin hale gelen ve her şeyi değiştirme potansiyeli taşıyan yeni bir döneme geldik. Hala da virüs sürecinin içindeyiz. Hem global ölçekte, hem kendi iç ekonomimiz üzerinde ciddi etkileri olan bir süreç.

Yeni normaller ve yeni normallere alışma süreci. Yeni normallerin getirdiği problemlerle öncelikli mücadele edeceksiniz. Ondan sonra kazanımlarınızı artırarak virüs sonrası yeni dünya düzeninde iyi bir yer alacaksınız. İşte hedef bence bu. Aslında iki kitapçık arasındaki temel fark yeni normalin getirdiği sürece adaptasyon. Hedef, Türkiye ekonomisini topyekün o yeni döneme doğru götürmek, yeni vizyonu sahiplenmek ve öne çıkan ülkelerden olmak. 3 ana hedef var.

Sürdürülebilir büyüme, enflasyonla mücadele ve istihdam. Zaten şu ana kadar alınan bütün tedbirlerin ana amacı bu. Sürdürülebilir büyümeden uzaklaşmamak. Dünya ölçeğine baktığımızda birçok ülkeden daha az hasar gösterdik ve üçüncü çeyrek ciddi bir büyüme bekliyoruz.

Dördüncü çeyrekte de yılı en azından nötr ya da nötrün hafif üzerinde bir pozisyonda bitirip 2021 içinde de yüzde 5,8'lik bir hedef, hiç erişilmeyecek bir hedef değil. Belki bunun da çok üzerinde bir performans gösterebiliriz. Bu tamamıyla virüse bağlı. Bence bu paketin en önemli özelliği ölçülebilir bir denge üzerinde kurgulanmış.

"ENFLASYONLA MÜCADELEDEN ASLA VAZGEÇMİYORUZ"

Enflasyon hedefi, büyüme hedefi, cari denge hedefi, işsizlik rakamları tamamı bizim ulaşabileceğimiz ve çok uzakta olmayan hedefler olarak karşımıza çıkıyor. Şunu çok net anlıyoruz, değişimden vazgeçmiyoruz. Sadece değişimin içerisindeki üretim ve büyüme modelinde teknoloji, bilişim, e-ticaret gibi önemli ögelerin gücünü artıyoruz. O arada bunu sağlarken enflasyonla mücadeleden asla vazgeçmiyoruz. Enflasyonla mücadele ederken sıkı para politikasından vazgeçmeyeceğimizin sinyalini de veriyoruz.

Milliyet Yazarı Cem Kılıç ise YEP hakkında şu ifadeleri kullandı:

Pandemi ile birlikte yeni istihdam şekilleri zorunlu olarak ortaya çıktı. Bu bağlamda uzaktan çalışma, evden çalışma gibi uygulamalar oldukça önem arz etti. Çünkü bundan sonra da bu tip çalışma şekillerinin tüm dünyada yaygınlaşacağını kabul etmek gerekir. Yeni Ekonomi Planı'nda da buna vurgu yapılması önemlidir. Özellikle bu konudaki hukuki alt yapının kurularak hem işçi hem işverenin yararına olabilecek düzenlemeleri hayata geçirmek gerekir. Bu noktada muhtemelen Çalışma Bakanlığı da uzaktan çalışma yönetmeliği konusunu tekrar gündeme getirecektir. Yeni Ekonomi Planı'nda bu hususlara yer verilmesi isabetli olmuştur.

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doçent Doktor Kadir Tuna ekonomideki yeni yol haritası için şu ifadeleri kullandı:

Program son derece gerçekçi ve piyasalara güven verdi. Programın temelinde istihdam büyüme olması son derece önemli.

Yeni Programın temel hedefi Covid- 9 sonrası ortaya çıkan yeni normali iyi yönetmek.. YEP'in 3 temel amacı var:

1. İş gücü piyasasının desteklenmesi

2. Hanehalkına ve işletmelere yeterli likiditeyi desteklemek

3. Temel sektörlerin faaliyetlerini sürdürmesini sağlamak.

Öte yandan Covid-19 sürecinde 494 milyar lira destek sağlandı. Yeni dengelenme olarak ifade edilen hedef makro ekonomik denge ve finansal istikrarın sürdürülmesi. Yeni normal kapsamında hizmetlerin geliştirilmesi amaçlanmakta. Yeni ekonomi ile ihracata dayalı katma değerli üretim hedefleniyor.

2020 büyüme tahmini 0;3 olarak 2021 ise 5,8 olarak açıklandı. Temel hedef iş gücü piyasasında istihdamın artırılması. Meslek edindirme uyum programları devreye sokulacak.  Fiyat istikrarının sürdürülmesi için her türlü tedbirler alınacak. Gıda fiyatlarında ek tedbirler alınacak.  Tarım alanında da verimlilik hedefleniyor.

İlgili Haber

Son dakika... Bakan Albayrak 'Yeni Ekonomi Programı' açıkladı! İşte ekonomide 3 yıllık yol haritası

Kamu, özel sektörün çekingenlik gösterdiği tüm alanlara yatırım yapacak. Sağlık, eğitim ,sulama üniversite gibi alanlara yatırım yapılacak. Kayıt dışı ekonominin azaltılması hedefleniyor.

Eximbank'ın rolü daha da güçlendirilecek. İhracatçı sayısı artırılacak. E-ihracat için yatırımlar devam edecek. Türkiye katılım finans merkezi olacak.

Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem ise şu değerlendirmelerde bulundu: 

Bakan Albayrak iki şeyi önceledi. Bir büyüme, iki istihdam. İstihdam yaratarak büyümeden bahsetti. Büyümenin alt kalemlerine bakılırsa ihracata dayalı, katma değerli ürün, teknoloji alt yapısı olan üretim olarak özetlendi.

2019'da açıklanan YEP'te de dengelenme süreci vardı ama araya pandemi girdi.

Sayın Bakan pandemide alınan tedbirleri de özetlemiş oldu. Yaklaşık 500 milyar liralık direk destekten bahsetti. Destekler de 3 ayak üzerine oluştu.

"2023 BİZİM İÇİN ÖZEL BİR YIL"

İş yerlerinin, hanehalklarının ve çalışanların finansal şekilde desteklenmesi ve tedarik zincirlerinin yani üretimin devam etmesi için desteklenmesi bu dengelenme sürecinin 2020,2021,2022 ve 2023'te de devam edeceğini görüyoruz. 2023 bizim için özel bir yıl. Hedeflerle ilgili beklentiler açıklandı

Özellikle istihdamda pandeminin getirdiği yeni çalışma modellerinin gündeme geleceğini görüyoruz. Esnek çalışma, uzaktan çalışma gibi.

Ekonomist Belgin Maviş ise Yeni Ekonomi Programı hakkında şu ifadeleri kullandı:

Pandemide yeni bir atak gelmezse, ikinci dalga hareketi yaşamazsak şu anki atılan adımlarla birlikte bir dünyaya meydan okuma var. Detaylara bakıldığında tarım kredi kooperatifleri gibi, Eximbank'a yeni yaklaşım gibi, tek hazine hesabının genişletilmesi gibi birçok alt başlık verildi. Dijitalleşmenin istihdam tarafında aktif kullanılacağı belirtildi. Bu kez YEP planının işi sağlam tutmuş bir görüntüsü var.

Deniz Yatırım Strateji Bölüm Müdürü Orkun Gödek ise şu değerlendirmelerde bulundu:

Açıkçası büyüme tarafında pozitif olabileceğine yönelik bir atıf vardı. Zaten 2 ihtimale de çalışılmış. Daha önce olmamıştı. Yakın dönemdeki çalışmalarda da alternatif çalışmalar sunuluyordu. İyi oldu. En kötü durumda %1.5 daralma olabilir diye ama ‘Ana senaryomuz bu değil’ dedi Bakan Bey. Büyüme bu sene az çok belli oldu. 2., 3. çeyrekteki kredi beslemesiyle birlikte… Bunu az çok bekliyorduk. Gelecek yıl piyasaların 1 puan daha üstünde… Ama orada da turizme bir atıf yapıyor.

Zaten turizmde bir toparlanma bekliyoruz. Seyahat gelirleri yaklaşık 2 katına geliyor. Gelecek yıl büyümesine gidilirken de 1 puan işsizlikte düşüş öngörülüyor. Ama normale dönüş bu pandemi içinde bu kadar kolay kolay çıkar mı, zaman içinde sorgulanacak. Devlet hedefleri yol gösterme ve piyasacıların 1 puan önünde olur rotayı çizmek için. Enflasyon mesela tek hane gelecek yıl içinde. Demek ki çok ciddi bir kur geçişi etkisi beklenmiyor. Sunumda yerlileştirme, kur geçişini azaltma benim dikkatimi çekti. Bir de e-hizmetler de yeni düzene de ayak uydurma isteği… Bu önemli. Pandemi sonrasında dünyanın geçişi 4-5 yıllık bir gürültülü bir zaman olacak."