Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz’dan büyüme ve enflasyon mesajı

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “2023 yılının ilk 9 ayında Türkiye ekonomisi yüzde 4.7 oranında büyüme kaydetmiş, yıllıklandırılmış milli gelirimiz 1 trilyon 76 milyar dolar seviyesine yükselmiştir. Yılın 3. çeyreği itibarıyla programımızla uyumlu bir patikada büyümede daha dengeli bir kompozisyon ortaya çıkmaktadır. 

2024 yılı için ekonomimizin dengeli bir görünüm sergileyerek büyümeyi sürdürülebilir kılan net ihracat ve sabit sermaye yatırımlarının desteği ile yüzde 4 büyüme oranına ulaşması hedeflenmektedir. 

Haziran ayında başlatılan parasal, miktarsal sıkılaştırma ile enflasyon beklentilerinin, fiyatlama davranışlarının bozulmasının kontrol altına alınması hedeflenmiştir. 2024 yılının ikinci yarısından sonra enflasyonda yıllık bazda belirgin bir düşüş beklenmekte, bu dönemde itibaren kalıcı bir dezenflasyon sürecine geçilmesi öngörülmektedir. 

Güncel veriler son aylarda enflasyonda düşüş eğiliminin başlamış olduğunu göstermektedir. 

PETROL TAHMİNİ

Salgın sonrası dönemde jeopolitik gerilimler ve arz sorunlarına bağlı olarak birçok ülkede tarihsel zirvelere ulaşan küresel enflasyon son dönemde aşağı yönlü bir seyir izlemeye başlamıştır.

Ancak hedeflenen seviyelere ulaşmak için daha fazla çaba ve zaman gerekeceği değerlendirilmektedir.

Küresel çekirdek enflasyon göstergelerinde genel olarak ılımlı bir seyir izlenmekle birlikte, hizmet fiyatlarının diğer kalemlere göre daha dirençli olduğu gözlenmektedir.

Yüksek enflasyon oranlarının devam etmesi nedeniyle küresel ekonomide parasal sıkılığın bir süre daha devam etmesi beklenmektedir. Diğer yandan 2024 yılında gelişmiş ekonomilerde faiz artırımlarının sonlandırılması beklentisi yaygın hale gelmektedir.

Bilindiği gibi, 2022 yılının ilk yarısında petrol varil fiyatları 73 dolar seviyesine kadar gerilemiştir. Son dönemde ise Brent petrol varil fiyatları küresel arz fazlalığı sebebiyle 80 doların altına gerilemiştir.

Böylece ilk 11 ayda ortalama Brent petrol fiyatı 82,9 dolar olup 2023 yılı için OVP tahminimiz olan 82,3 dolar ile uyumludur.

İlerleyen dönemde petrol fiyatlarının, Rusya ve Ukrayna ile Orta Doğu'daki gelişmeler, ABD'deki üretim seviyeleri, OPEC'in üretim kesintileri, küresel talebi etkileyen ekonomik aktivite ve ticaret gerilimlerinin seyrine bağlı olarak hareket etmesi beklenmektedir.

Bununla birlikte, Ukrayna ve Orta Doğu’daki savaş ortamının genişlemesi gibi jeopolitik risklerdeki artışlar, özellikle enerji ve gıda fiyatları üzerinden küresel enflasyonu ve dolayısıyla küresel ekonomiyi olumsuz etkileme potansiyeli taşımaktadır.

‘ENFLASYON TEKRAR TEK HANELİ RAKAMLARA ÇEKİLECEK’ 

2025 yılında istikrar dönemine geçilecek, enflasyonda gerileme hız kazanacak, 2026 yılında enflasyon oranı tekrar tek haneli rakamlara çekilecektir. 

Bugün açıklanan hesaplara göre cari fazla verdiğimiz ay sayısı 3’e yükselmiştir. Cari işlemler dengesi açığının azalmaya devam etmesi öngörülmektedir. 

Ekim ayında cari işlemler dengesi fazla vermiştir. Yıl sonunda cari işlemler açığının 42.5 milyar dolar olan OVP’ye yakın bir seviyede gerçekleşeceği öngörülmektedir.

‘İŞSİZLİK 11 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNE GERİLEDİ’

İş gücü piyasalarımız olumlu görünümünü korumakta, ekonomimizi istihdam oluşturma kabiliyetini güçlü bir şekilde sürdürmektedir. İşsizlik oranı gerilemeye devam etmektedir. 2023 yılında yaşanan deprem felaketi sonrasında iş gücü piyasalarında alınan önlemler sayesinde istihdam kaybının sınırlı düzeyde kalması sağlanmıştır. Ocak-Eylül döneminde istihdam 504 bin kişi artmış, işsizlik oranı 0.9 puan azalarak yüzde 9.1’e gerilemiştir. Bugün en güncel açıklamaya göre ekim ayı işsizlik oranı 11 yılın en düşük seviyesi olan yüzde 8.5’e düşmüştür. Dikkat çekici olan artan istihdamda gençlerin ve kadınların ağırlıkta olduğunu söylemek isterim. Bu önemli bir gelişme. İşsizlik oranı Kasım 2012’den bu yana en düşük seviyesine düşmüş bulunmaktadır. 2023 yılı geneli için İşsizlik oranının 10.1’in altında tek haneli olarak gerçekleşeceğini şimdiden rahatlıkla ifade edebilirim.

Önümüzdeki dönemde katılım finansa yönelik uygulamaları geliştirecek, sektörün reel sektöre katkısının daha da artırılmasını temin edeceğiz. Giderek yaygınlaşan yeşil finans yanında sosyal etki tahminleri, mavi bonolar gibi yatırım araçları yoluyla finansal sistemimiz geliştireceğiz.

‘REZERVLERİMİZ TARİHİ REKOR SEVİYELERE ULAŞMIŞTIR’

Son dönemde uyguladığımız politikaların etkisi ile yatırımcı güveni artmış, CDS primi belirgin bir şekilde gerilemeye başlamıştır. Rezervlerimiz güçlenmiş, kur oynaklığı azalmış ve finansman koşulları iyileşmiştir. Merkez Bankası rezervlerimiz 1 Aralık tarihi itibarıyla 140.1 milyar dolar ile tarihi rekor seviyelere ulaşmıştır. Türkiye’nin 5 yıllık CDS primi gerilemeye devam etmektedir.

Bütçe açığı 143 milyar TL, faiz dışı fazla 165 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bütçe açığının milli gelirimize oranı 2022 yılında yüzde 1düzeyinde gerçekleşerek. Gelişmiş ve gelişmekte olan çok sayıda ülkeden olumlu yönde ayrışmıştır.

2023 yıl sonunda merkezi yönetim bütçe giderlerinin 6 trilyon 563 milyar TL, bütçe gelirlerinin 4 trilyon 930 milyar TL, bütçe açığının 1 trilyon 633 milyar TL, faiz dışı açığın 987 milyar TL olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. OVP’de bütçe açığının milli gelirimize oranının yüzde 6.4 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülmüş olup yıl sonunda gelir ve harcama gelişmelerine bağlı olarak bu oranını 6’nın altında gerçekleşmesini görüyoruz. Şu anda yüzde 6.4’ün altında daha olumlu performans sergileyeceğini ifade edebilirim.

DEPREM KONUTLARI HAKKINDA

Depremde hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımızdan Allah’tan rahmet diliyorum. Depremzede vatandaşlarımızın yanına koşan bütün insanlarımıza şükranlarımı sunuyorum.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız, AFAD, TOKİ, belediyelerimiz, ilgili kurumlarımız depremin açmış olduğu yaraların hızla sarılması amacıyla koordineli bir şekilde çalışmışlardır. Depremzedelerimize taşınma, kira, nakdi yardım destekleri hızlı bir şekilde temin edilmiştir. Bölgede 6.6 milyon bağımsız bölüm içeren 2.4 milyon yapının hasar tespiti yapılmış olup. Deprem sonrası kalıcı konutların ilk temeli 28 Şubat 2023 tarihinde atılmıştır. İlk konutların teslimi 23 Mart, 2023 tarihinde sayın Cumhurbaşkanımızın teşrifleri ile gerçekleştirilmiştir.

YERİNDE DÖNÜŞÜM’E BAŞVURU SAYISI AÇIKLANDI

e-Devlet üzerinden başvuru sayısı 250 bine yaklaşmış durumdadır.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI’NIN BÜTÇESİ YÜZDE 117 ARTIRILDI

Okulların bilişim altyapılarının iyileştirilmesi gibi faaliyetlerin finansmanı için Milli Eğimi Bakanlığı’mızın bütçesini yüzde 117 artışla 46.1 milyar TL’den 102 milyar TL’ye yükseltmekteyiz.

‘ASGARİ ÜCRETİ VERGİ DIŞI TUTTUK, TARİHİ BİR ADIM OLDU’

Asgari ücreti vergi dışı tuttuk, bu tarihi bir adım oldu. Sadece bu tedbirimizin vergi harcaması bağlamında maliyeti 2024 yılında 595 milyar TL oldu. Devlet 595 milyar TL vergi almayı vazgeçmiş oldu."