Cep’teki kopyaya klon kıskacı geldi

Aylin Rana Aydin - Yüksek vergiler, taksit sınırı ve yurt dışıyla açılan fiyat makası cep telefonunda kayıt dışını artırmıştı. Özellikle son dönemde yurt dışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarının kayıt ücretinin 20 bin liraya yükselmesiyle de yasal olmayan kopya IMEI’de artış görülüyordu. Ancak alınan bir kararla bunun önüne geçilmesi hedefleniyor. Kullanılmayan cep telefonlarının ‘kapatılması’ için 7 yıl olan süre 1 yıla düşürüldü. Buna göre 1 Ocak 2024’ten itibaren 1 yıl kesintisiz sinyal alınamayan telefonların IMEI kaydı silinecek. Kararla birlikte kayıt dışının azalması hedeflenirken, vatandaşlar da IMEI numaralarını kopyalanmaya karşı korumaya alabilecek. 

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) yönetmeliğinde değişiklikle ithal, yurt dışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarının IMEI numaralarının kayıt işlemleri, ithalatçı veya imalatçı için tahsis edilen kullanıcı hesabıyla yapılacak. 

3 milyonu aşkın klonlama 

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, söz konusu kararın kayıt dışını azaltmak ve engellemek açısından olumlu bir adım olduğunu vurguladı. Burada yalnızca vatandaşlar yönünden bazı konulara dikkat çekmekte fayda olduğunu açıklayan Turnacı, “Vatandaşların cihazlarının kapatılacağı yönünde algı var. Aslında yönetmeliği dikkatli incelediğinizde cihazlar kapatılmaktan ziyade kullanmadıkları seri numaraları kopyalanmaya karşı koruma altına alınmış olacak. Karar kopyalama ve çalınmayı engelleyecek. Son çalıştırdıkları sim kartı taktıkları halde aktif halde kullanabilecekler” dedi. 

Kararla birlikte vatandaşların bir yıl dolmadan sim kartlarını eski telefonlarından sinyal aldırarak aslında cihazlarının IMEI numaralarının kopyalanıp, kopyalanmadığına da bakabileceklerini dile getiren Turnacı, “Karar kayıt dışını azaltacak bir önlem. Sektörde vergisini ödeyen, işini doğru yapan firmaların gelişmesinin de önü açılacak” diye konuştu. 

Piyasadaki araştırma ve öngörülere göre 3 milyon adetin üzerinde klonlanmış cihaz olduğunu söyleyen Turnacı, “Maalesef fiyatların yüksekliğinden dolayı kayıt dışını tercih edenler yeni dönemde kopyalanmış cihaz aldıklarında bu cihazların kullanılması sağlanıyordu. Ancak artık süre 1 yıl olduğu için sürekli cihaz kapanmasıyla karşı karşıya kalabilirler” ifadelerini kullandı. 

Yurtdışıyla fiyat makası kapanmalı

Türkiye’de yıllık yaklaşık 12 milyon adete yakın cep telefonu satışı olduğunu belirten Mustafa Kemal Turnacı, “1-1.5 milyon seviyesinin yolcu beraberinde, 3-4 milyon kayıt dışı öngörüyoruz. Haliyle burada 16-17 milyonluk bir havuz var. Bizim ülke olarak 17 milyonu legal olarak tüketiciyle buluşturmamız lazım. Vergi indirimleriyle birlikte yurtdışıyla fiyat makasının kapanmasını talep ediyoruz. Vatandaşların teknolojiye ulaşması da çok önemli. Ulaşımda en önemli argüman taksit sınırlaması esnetilirse vatandaşlar daha rahat taksitli telefona ulaşabilirse bu durum da azalacaktır” dedi.

Başvuruyla ‘beyaz liste’ye alınacak

Daha önce 7 yıl kesintisiz sinyal alınmadığı için IMEI kaydı silinen cihazlar, düzenleme kapsamında son sinyal alınmasından itibaren kesintisiz 1 yıl boyunca sinyal alınamaması durumunda, siyah listeye alınacak ve IMEI kayıtları silinecek. Bununla birlikte cihazın, son kullanıcısının BTK’nın son kullanıcı tespiti ile uyuşmaması halinde, cihaza ait IMEI numarasının tekrar kayıtlı hale getirilmesi talebi, cihazın ithalatçısı veya imalatçısı aracılığıyla Mobil Cihaz Kayıt Sistemi üzerinden yapılabilecek. Başvurunun kontrollerden geçmesi halinde ilgili IMEI numarası tekrar kayıtlı hale getirilerek, eşleştirilmiş beyaz listeye alınacak.