Cepteki ‘gözetim’  yerliye yarayacak

HANİFE BAŞ- Ticaret Bakanlığı tarafından getirilen gözetim uygulamasıyla ithal cep telefonlarına yüzde 20 zam gelirken, bu karardan yerli üretimin de olumlu etkileneceği belirtildi. Resmi Gazete’de yayınlanan kararla cep telefonlarında birim gümrük kıymeti 200 dolarlık telefonda 350 dolara çıkarıldı. Bu da ithal telefonların fiyatını yükseltecek. Bu karar 28 Mart itibariyle yürürlüğe girecek.

Orta ve orta üstü

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknlojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, bu kararın yerli üretimi teşvik edeceğini belirterek, “İthal edilen ürünlerle yerli üretim modelleri arasında bir fiyat farkı oluşmasına neden olacak. Gözetim belgesi yükseltilerek yerli üretime avantaj sağlanıyor. Pandemide de benzer bir uygulama yapılmıştı. Fiyat skalaları artınca orta ve üst segmenti ithal etmek daha avantajlı hale gelmişti. Yeni kararla bu ortadan kaldırılıyor. Yerli üretim modeller daha uygun hale geliyor. Ancak burada temelli bir çözüm için gözetim belgesi rakamını devamlı yükselterek değil daha sürdürülebilir ve kayıt dışını önleyen bir sistem getirilmeli. Taksit  sınırlandırması kaldırılmalı. Büyük üreticileri daha kalıcı düzenlemelerle Türkiye’ye çekmek gerekiyor. Son uygulama tek başına yeterli değil ama ülkemiz için olumlu bir adım” dedi.

Turnacı, Türkiye’de yıllık cep telefonu satışının 10-11 milyon bandında olduğu bilgisini de vererek, bu yeni kararla beraber satılan telefonların yüzde 65-70’inin yerli olacağını, orta ve orta üstü segmentteki modellerin Türkiye’de üretilme oranının artacağını kaydetti.

Olumlu etkiler

vivo Türkiye Pazarlama Müdürü Ertan Şensoy, Türkiye’de üretim yaptıklarını ve bu kararın kendilerini olumlu etkileyeceğini dile getirerek, “Biz üçüncü hattı devreye almaya hazırlanıyoruz. Bu karar Türkiye’de fabrikası olmayan sadece ithalat yapan cep telefonu üreticilerini olumsuz etkileyecek. Bizim açımızdan olumlu daha fazla yerli cihazı Türkiye’de üretme şansına sahip olacağız. İthal ürünlerde de zamma neden olabilir. Uzun vadede sektör açısından olumlu olacağını düşünüyorum” değerlendirmesini yaptı.

Milyon adetlik üretim

Türkiye’de yerli üretim cep telefonu hamlesi 2021 yılı ocak ayında başladı. İlk modeller ise aynı yıl nisan ayı itibariyle piyasaya sunuldu. Samsung, Xiaomi, Oppo, TCL, vivo, realme özellikle giriş modellerini burada ürettiler. Yeni tesisler açtılar.

Yerli modeller kısa sürede pazarın çoğunluğunu ele geçirmeyi başardı. Yerli üretimde iki farklı üretim sistemi öne çıkıyor. İlkinde ürünlerin sadece montajı Türkiye’de yapılırken, ikincisinde ana kart dahil tüm sistemler, CKD (complete knock-down) sistemiyle üretiliyor. Ancak kurlardaki yükseliş nedeniyle yerli

üretimin avantajları azaldı. Bu nedenle Ticaret Bakanlığı’nın son hamlesi geldi.

İthal telefon zamlanacak

Resmi Gazete’de yayınlanan gözetim uygulamasının cep telefonlarını da zamlandırması bekleniyor. Yeni düzenleme ile ithal edilen ve vergisiz fiyatı yaklaşık 3 bin 800 TL olan bir cep telefonu 28 Mart’tan itibaren en az 2 bin 500 TL zamlanacak. Buna ÖTV, KDV, TRT Bandrol ücreti gibi diğer vergiler de eklenince telefonun fiyatı 10 bin 500 TL’ye kadar çıkacak.