Bütçe uygulama sonuçları açıklandı

Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri kasımda 939 milyar 460 milyon lira, giderleri 956 milyar 105 milyon lira oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, kasım ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, kasımda bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,8 artarak 939 milyar 460 milyon liraya, bütçe giderleri de yüzde 42,5 artışla 956 milyar 105 milyon liraya ulaştı.

Ocak-kasım döneminde de bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 67,2 yükselerek 7 trilyon 793 milyar 286 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 81,8 artarak 9 trilyon 70 milyar 221 milyon lira oldu.

Merkezi yönetim bütçesi, kasımda 16 milyar 646 milyon lira, ocak-kasım döneminde de 1 trilyon 276 milyar 935 milyon lira açık verdi.

Merkezi yönetim bütçe giderleri Kasım 2023'te 671 milyar 183 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 42,5 artışla 956 milyar 105 milyon liraya yükseldi. Böylece 2024'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 8,6'sı kullanılmış oldu.

Faiz dışı denge, geçen yıl kasımda 170 milyar 235 milyon lira, bu yılın aynı ayında 129 milyar 652 milyon lira fazla olarak gerçekleşti.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 40,5 artarak 809 milyar 808 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2023'ün aynı ayında yüzde 11,7 iken geçen ay yüzde 8,2 olarak hesaplandı.

Kasımda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 81,8 artarak 243 milyar 730 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 9,5'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, kasımda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 74,5 artışla 28 milyar 984 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 9,3'ü kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 11,6'sı harcandı. Kasımda yüzde 57,9 artışla 78 milyar 725 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler kasımda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 44,6 artarak 343 milyar 188 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 8'i kullanıldı.

Kasımda 88 milyar 275 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken sermaye transferi 10 milyar 23 milyon lira olarak hesaplandı. Borç verme giderleri ise 16 milyar 883 milyon lirayı buldu.

Faiz giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 54,6 artışla 146 milyar 298 milyon liraya ulaştı.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın kasım ayında 746 milyar 810 milyon lira iken geçen ay yüzde 25,8 artarak 939 milyar 460 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin kasım ayı gerçekleşme oranı 2023'te yüzde 15,1 iken geçen ay yüzde 11,1 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay, Kasım 2023'e göre yüzde 22,6 artarak 819 milyar 446 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2023'te yüzde 15,7 iken geçen ay yüzde 11,1 olarak hesaplandı.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 46,1 artışla 97 milyar 701 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 19 milyar 2 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 311 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla kasımda geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 117,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 101,5, özel tüketim vergisi yüzde 37, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 133,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 15,1, damga vergisi yüzde 85,1, harçlar yüzde 75,7 artarken kurumlar vergisi yüzde 30,5, diğer vergiler tahsilatı yüzde 0,4 azaldı.

OCAK-KASIM DÖNEMİ GERÇEKLEŞMELERİ

Merkezi yönetim bütçe giderleri, Ocak-Kasım 2023 döneminde 5 trilyon 192 milyar 979 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 74,7 artışla 9 trilyon 70 milyar 221 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2024'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 81,8'i kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri, ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 72,7 artarak 7 trilyon 875 milyar 18 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 80,1 olarak hesaplandı.

Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 102,5 artışla 2 trilyon 492 milyar 41 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 97,6'sı kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 79 artarak 304 milyar 583 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 97,5'i harcandı.

Ocak-kasım döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 87,7'si kullanıldı. Bu dönemde, yüzde 60,2 yükselişle 596 milyar 293 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler yüzde 66,4 artarak 3 trilyon 433 milyar 711 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 80,5'i kullanıldı.

Söz konusu dönemde 725 milyar 25 milyon lira sermaye gideri, 71 milyar 713 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 251 milyar 652 milyon lira olarak hesaplandı.

Faiz giderleri yüzde 89 artarak 1 trilyon 195 milyar 202 milyon lirayı buldu. Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-kasım döneminde 4 trilyon 660 milyar 543 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 67,2 artışla 7 trilyon 793 milyar 286 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-kasım dönemi gerçekleşme oranı 2023'te yüzde 94,5 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 92,4 yükseldi.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-kasım dönemine göre yüzde 62,5 artarak 6 trilyon 597 milyar 109 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 89,1 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 97,8 artarak 997 milyar 578 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 158 milyar 259 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 40 milyar 340 milyon lira olarak hesaplandı.

Vergi türleri itibarıyla ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 119,8, kurumlar vergisi yüzde 13,5, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 97,9, özel tüketim vergisi yüzde 57,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 168,6, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 42,2, damga vergisi yüzde 79,5, harçlar yüzde 57,1 ve diğer vergi gelirleri yüzde 42,4 arttı.