Barış ve yapılandırma ekonomi torbasında

AK Parti şirketlerin borçlarının yapılandırılması, varlık barışının süresinin 31 Aralık 2019’a kadar uzatılması, TCMB’nin “yedek akçe”sinde düzenleme yapılması, yurt dışı çıkış harcının 50 liraya çıkarılması, ülkeye getirilen telefonların kayıt süresinin 4 ayla sınırlandırılması gibi düzenlemeleri de içeren kanun teklifini TBMM Başkanlığı’na sundu. AK Parti Aydın Milletvekili Mustafa Savaş ve arkadaşlarının imzasını taşıyan teklifin, tatil öncesi Meclis’ten geçirilen son yasa olması bekleniyor. Teklifle getirilen belli başlı düzenlemeler şöyle:

HASILAT ESASLI VERGİLENDİRME: Basit usulde vergilendirilenler ile serbest meslek mensuplarından Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen sektör ve meslek gruplarında faaliyette bulunanların, talep etmeleri halinde elde ettikleri gayrısafi hasılatlarının yüzde 10’u, vergiye tabi kazanç olarak esas alınacak. Bu kazanca herhangi bir indirim veya istisna uygulanmayacak.

Düzenlemeyle Cumhurbaşkanına, hasılatlarını elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla elde edenleri talep edip etmediklerine bakmaksızın uygulama kapsamına alma ve sektör, meslek grupları veya bölgeler ya da iller itibarıyla farklı oranlar tespit etme yetkisi de veriliyor.

VARLIK BARIŞI 6 AY UZUYOR: Kamuoyunda varlık barışı olarak bilinen uygulamanın süresi 6 ay uzatılıyor. Yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını belli şartlar çerçevesinde 31 Aralık 2019 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bilgileren gerçek ve tüzel kişiler, sözkonusu varlıkları serbestçe kullanabilecek. Bunun yanısıra gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak işletmelerin kayıtları arasında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların kanuni defterlere kaydedilmesine imkan tanınacak.

Bildirim yapılan yurtdışı varlıklar ile beyan edilen yurtiçi varlıkların değerleri üzerinden yüzde 1 oranında vergi alınacak. Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin süresinde ödenmesi ve bildirilen varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilirse hiçbir şekilde vergi incelemesi yapılmayacak.

MERKEZ’E YENİ YETKİ: Merkez Bankası artık bankaların ve bankaca uygun görülecek diğer mali kurumların yükümlülüklerini değil, “bilanço içi veya dışı uygun görülen kalemlerini” esas alarak zorunlu karşılıklar ve umumi disponibilite ilgili ilgili usul ve esasları belirleyecek.

Düzenlemeyle mali piyasaları izlemek amacıyla bankalar ve diğer mali kurumlar ile bunları düzenlemek ve denetlemekle görevli kuruluşlardan gerekli bilgiler ile istatistikleri toplama yetkisine sahip Merkez Bankası’na bu çerçevede yeni yetkiler de verilecek. Merkez Bankası’nın talepleri gerçek zamanlı ve anlık karşılanacak. Merkez, kurum ve kuruluşların bilgi işlem sistemlerine erişim sistemleri kurabilecek.

KLON ‘CEP’E SON

Türkiye’ye farklı şekilde sokulan ve klonlanmış IMEI numarasıyla kullanılan telefonlar 4 ay içinde kullanıma kapatılacak.

MERKEZ’E YÜZDE 10 YEDEK AKÇE

Merkez Bankası’nın yıllık safi karının yüzde 20’sinin ihtiyaç akçesi olarak ayrılması uygulamasına son verilecek. Yüzde 6 oranında ilk kar hissesi olarak hissedarlara verilecek tutarın düşülmesinden sonra kalan tutarın en çok yüzde 5’inin 2 aylık maaş tutarını geçmemek üzere banka mensuplarına dağıtılmasına ve yüzde 10’nun da ikinci tertip ihtiyaç akçesi olarak tutulmasına yönelik uygulama ise devam edecek. Son yıl karından ayrılan ihtiyaç akçesi hariç, birikmiş ihtiyaç akçeleri her yıl kara katılarak dağıtılabilecek.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ayrılmış bulunan ihtiyat akçelerinin tamamı ile ikinci tertip ihtiyat akçelerinin son yılın karından ayrılan kısmı hariç tamamı Hazine’ye verilecek.

EL KONULAN TAŞITLAR

Gümrük Kanunu kapsamında gümrük vergilerinin kısmen eksik ödenmesi nedeniyle el konulan ya da henüz müsadere kararı verilmemiş kara ulaşım araçları, 31 Aralık’a kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve ödenmesi gereken ÖTV’nin yüzde 25’ine karşılık gelen tutarın 1 ay içinde ödenmesi halinde, araç hakkındaki mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilmeyecek, mevcut kararlar kaldırılacak.

ELEKTRİKLİ OTO TEŞVİĞİ

Türkiye’de Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye’de imal eden mükelleflerin, bu yatırımları dolayısıyla hak kazandıkları yatırıma katkı tutarını, söz konusu malların ilk iktisabı dolayısıyla 31 Aralık 2035 tarihine kadar ödeyecekleri ÖTV vergi borçlarına mahsup edilecek.

--------------------------------------------------------------------------------------

Yurtdışında çalışan Bağ-Kur’lu mu olacak?

EKONOMİ SERVİSİ

Kanun teklifinin bu haliyle yasalaşması halinde yurtdışı borçlanmasında kurallar değişecek. Gurbetçilerin ve bir dönem yurtdışında çalışması bulunan kişilerin Türkiye’den emeklilik için kullandığı yurtdışı borçlanma uygulaması, kanun teklifi sonrası daha maliyetli hale gelecek. Bu nedenle kanun teklifinin bu şekilde yasalaşması halinde gurbetçilerin borçlanma için ellerini çabuk tutmaları gerekebilir.

Kanun teklifi sonrası yurtdışı borçlanması yapılan günler, eski adıyla Bağ-Kur’lu yeni adıyla 4/b’li olarak değerlendirilecek. Şu an için yurtdışı borçlanma yapacak kişinin Türkiye’deki son sigortalılık statüsüne sayılan borçlanma günleri, değişiklik sonrası 4/b’li olarak sayılacak.

Maliyeti artacak

Bu değişiklik, Türkiye’de uzun süre SSK’lı veya Emekli Sandığına tabi çalışması olan kişilerin emeklilik statülerinin değişmesine ve daha düşük aylık almalarına neden olabilir.

Diğer yandan kanun teklifinin bu haliyle yasalaşması halinde yurtdışı borçlanmanın maliyeti de artacak. Şu an için 831,4 TL olan günlük borçlanma miktarı, değişiklik sonrası 1.151 TL’ye yükselecek. Yurtdışı borçlanma ile Türkiye’den aylık bağlatan kişilerin çok kısa sürede aylık alabilir hale gelmesi nedeniyle SGK’nın aktüeryal dengesinin korunması adına bu değişiklik hayata geçiriliyor.

Kanun teklifindeki değişikliklerin kanunun Resmi Gazetede yayımlanmasını izleyen aybaşından itibaren uygulanması öngörülüyor. Dolayısıyla kanun teklifi bu ay içerisinde yasalaşır ve Resmi Gazetede yayımlanırsa, 1 Ağustos’tan itibaren yurtdışı borçlanmasında yeni kurallar devreye girecek. Bu nedenle yurtdışında çalışması bulunan ve Türkiye’den aylık bağlatmak isteyenlerin kanun teklifi hakkında gelişmeleri takip ederek kendi durumlarını değerlendirmeleri ve ellerini çabuk tutmaları gerekebilir.

ŞİRKETLERE YAPILANDIRMA

Finansal güçlük içinde bulunan ancak mali sisteme olan borçlarının yeniden yapılandırılması halinde faaliyetine devam etmesi mümkün bulunan firmalara 2 yıl süreyle bu imkan tanınacak. Cumhurbaşkanı bu süreyi 2 yıl daha uzatmaya yetkili olacak. Kapsama alınan firmalara 2 yıllık süre içinde bazı vergi istisnaları ve teşvikleri de uygulanacak.

ZİMMET SAYILMAYACAK

Bankalar tahsil imkanı kalmayan takipteki kredilerini kayıttan düşürebilecek. Anapara ve diğer alacaklardan vazgeçilerek kayıttan düşme ile kredilerin yeniden yapılandırılması zimmet suçu oluşturmayacak.

Yenilenebilir enerjide ek süre

Kurulu gücü azami 1 megavat olan fakat hayata geçirilemeyen yenilenebilir enerji kaynaklarına tekrar bağlantı anlaşma süresi verilecek. Çağrı mektubu tarihinden bağlantı anlaşması süresi sonuna kadar tüketim-üretim bağı kopmuş olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde çağrı mektubuna esas abonelik ile en az aynı özelliklere haiz eski veya yeni bir tüketim tesisi aboneliği ihdas ederek ilgili şebeke işletmecisine bildirmesi halinde bağlantı anlaşması süresi, 120 günü kapsayacak şekilde kendiliğinden uzamış kabul edilecek.

SGK TİCARİ SIRLARI MB İLE PAYLAŞACAK

SGK sağlık verisi dışındaki kişisel verileri ve ticari sır niteliğindeki verileri Merkez Bankası ile paylaşabilecek. SGK ayrıca kişisel sağlık verilerini kamu sağlının korunması, koruyucu hekimlik, teşhis, tedavinin yürütülmesi, sağlık hizmetlerinin kontrolü ile finansman planlaması amacıyla Sağlık Bakanlığı ile paylaşacak.

YURTDIŞINA ÇIKIŞ HARCINA ZAM

Halen 15 TL olan yurtdışına çıkış harcı 50 TL’ye yükselecek. Cumhurbaşkanı bu miktarı 3 katına kadar artırabilecek. Harcın 15 TL’si TOKİ’ye, kalanı da genel bütçeye aktarılacak.