Bakan Yazıcı: Rusya ile herşeyi çözmüş değiliz

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Rusya ile imzalanan gümrük işlemlerinin basitleştirilmesine yönelik protokolün mevcut koşullarda yapılabilecek "en iyi düzenleme" olduğunu kaydederek, "her şeyi çözdük, güllük gülistanlık gibi bir iddia içinde değiliz. Ama mevcut yaşanan bir sorun var. Bu sorunu Türk sanayicisinin, Türk tüccarının menfaatini, hukukunu gözetmek suretiyle önemli oranda çözmüş bulunuyoruz" dedi.
Yazıcı, Gümrük Müsteşarlığı ile Rusya Federasyonu Federal Gümrük Servisi arasında, "Gümrük İşlemlerinin Basitleştirilmesine" yönelik imzalanan protokolle ilgili bilgi verdiği Başbakanlıkta düzenlenen basın toplantısında,
gazetecilerin sorularını da yanıtladı.
Yazıcı, bir soru üzerine, protokole, "gönüllülük esasının" temel oluşturduğunu vurgulayarak, tüccarın vermek istediği kadar bilgiyi Rus yetkililerine ileteceğini söyledi. Yazıcı, "Bildirmek istemeyenler de (gümrükten) geçecek ama belli zorluklarla karşılaşma riskleri var. Yalnız, protokole bu kesimi koruyacak 2 madde koyduk" dedi. Bakan Yazıcı, bu çerçevede tarafların "gönüllülük esasına" zarar verecek tavırlardan kaçınması ve haksız rekabete yol açmamasının hükme bağlandığına dikkati çekti. Bakan Yazıcı, bir başka soruyu yanıtlarken "rıza göstermeyen hiçbir
tüccarı, hiç kimsenin bilgileri verme noktasında zorlamayacağını" kaydederek, böyle bir tavrın dava konusu olabileceğini belirtti. Türkiye’de üretim yapan ve malını Rusya’ya satmak isteyen pek çok tüccarın "bilgilerimi vereyim, işlemlerin kolay yürüsün" anlayışında olduğunu ifade eden Yazıcı, protokol ile bu tüccarlara imkan sağladıklarını söyledi.

-"İLK PROTOKOL TÜRKİYE"-
Rusya’nın başka ülkelerle benzer protokolünün bulunup bulunmadığının
sorulması üzerine Gümrük Müsteşarı Mehmet Emin Zararsız söz aldı ve Rusya’nın,
"TIR karneleri bilgilerinin verilmesi ve bilgilerini veren firmalara bazı
kolaylıklar sağlanması" konusunda Avrupa Birliği ile görüşmelerinin devam
ettiğini kaydetti. Zararsız, öngörülen bu protokol ile mukayese yapıldığında
Türkiye’nin "bazı avantajlarının" söz konusu olduğunu söyledi.
Zararsız,, benzer protokollere yönelik Çin, Bağımsız Devletler Topluluğu,
Güney Kore ile de müzakerelerin sürdüğünü kaydederek, "İlk imzalanan protokol,
bizim protokolümüz olmuş oldu" şeklinde konuştu.
Emin Zararsız, Rusya’ya ihracat yapan Türk firmalarının, mevcut koşulda
da Rus yetkililere TIR karnelerine ilişkin bilgileri verdiğini belirterek,
protokolün TIR karnelerine yönelik esasının, bilgilerin makul bir süre önce
yetkililere ulaştırılması olduğunu anlattı. Protokolün ikinci noktasında da,
diğer bilgilerini vermek isteyen tüccarlara yönelik esasların yer aldığını kaydetti.

-"TÜRK MALLARINI KORUMAK İSTEDİKLERİNİ SÖYLÜYORLAR"- Bir gazetecinin, Rus yetkililerin neden bu bilgileri almak istediğine
yönelik sorusuna karşılık Bakan Yazıcı, Rus yetkililerinin, Rusya’ya giren bazı
malların gerçekten Türk malı olup olmadığını tespit edemediklerini ve Türk
mallarını korumak istediklerini belirttiklerini aktardı. Yazıcı şöyle konuştu:
"Rus yetkililer, ’Bunların Türk malı olup olmadığının ayırdını
yapamıyoruz. Türkiye’den gelen malların bilgilerinin elimizde olması lazım’
diyorlar. Vergi kayıpları var. Bütçelerinin yüzde 63’ünü gümrük vergilerinden
oluşturuyorlar. Denetleme yapmak istiyorlar. Ticaretin, reel verilere göre
yürütülmesinden yana olduklarını ifade ediyorlar. Bu doğrudur, yanlıştır, işin
perde arkasını bilemeyiz, beyan edilen bu."
Yazıcı, başka bir soru üzerine, protokol ile gümrük işlemlerinin hızlı,
rahat yürümesi için tüm bilgilerini paylaşmak isteyen tüccarlara bu imkanı
sağladıklarını, yalnız TIR karnesindeki bilgilerini vermek isteyenlere yönelik de
koruyucu tedbirler getirdiklerini anlattı ve "Dolayısıyla bu yapılabilecek en
iyi düzenleme. Yani burada her şeyi çözdük, güllük gülistanlık gibi bir iddia
içerisinde değiliz. Ama mevcut yaşanan bir sorun var, bu sorunu Türk
sanayicisinin, Türk tüccarının menfaatini, hukukunu gözetmek suretiyle önemli
oranda çözmüş bulunuyoruz" dedi.
Bakan Yazıcı, protokolün yürürlüğüne ilişkin soruya karşılık, "yürürlük
tarihinin her iki ülkenin iç hukukunun gerekli kıldığı onay tarihi" olduğunu
bildirdi. Protokolün Bakanlar Kurulunda onaylanacağını belirten Yazıcı,
Türkiye’deki sürecin bir hafta 10 gün içinde tamamlanacağına inandığını,
Rusya’daki sürecin ise daha kolay ve kısa olacağını düşündüğünü kaydetti.
Yazıcı, "çimento, mineral gübreler, araba parçaları, adi metaller,
karton ve karton mamulleri ile oyuncak" kalemleri dışında mevcut uygulamanın,
protokol yürürlüğe girinceye kadar devam edeceğini belirtti.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Rusya’nın Dünya
Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) üye olmadığına dikkati çekerek, DTÖ üyesi ülkeler
arasında böyle protokollere ihtiyaç duyulmadığını, örgütün kurallarının geçerli
olduğunu anlattı. Yazıcı, "Rusya üye olmadığı için DTÖ’nün belirlemiş olduğu
uluslararası ticaret kurallarına aykırı davranışı halinde DTÖ’ye şikayet ederek
sonuç alınması da mümkün değil. Mecburen bu tür protokoller yapmak zorundayız" dedi.

-TİM BAŞKANI: "OLUMLU GÖRÜYORUZ"- Toplantıya katılan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet
Büyükekşi de bir soru üzerine, Türkiye’nin 2008 sonu itibariyle ihracatının 130
milyar doları bulacağını, bunun yalnız 7 milyar dolarının Rusya’ya yönelik
olduğunu kaydetti. Büyükekşi, "Yani biz dünyanın diğer ülkeleri ile 123 milyar
dolarlık ticaret yapıyoruz ve hiçbir ülke ile böyle bir sorunumuz yok" dedi.
Büyükekşi, sorunun, Rusya’daki yüksek gümrük tarife oranları, vergiler,
referans mektupları gibi nedenlere dayandığını kaydederek, Türkiye’deki
ihracatçıların ihracatla, fiyatla ilgili hiçbir sıkıntısı bulunmadığını, başka
hiçbir gümrük kapısında da sıkıntı yaşamadığını anlattı.
Protokolün kendileri için en önemli kısmının "gönüllülük esası"
olduğunu kaydeden Büyükekşi, "TIR karnesindeki bilgileri vermek ihracatçılar
açısından hiçbir sorun yaratmaz. Diğer bilgileri vermek de o firmaların kendi
takdiri. Rusya bilgi vermeyen firmalar konusunda olumsuz bir şey yapmazsa biz,
protokolü ihracatçılar olarak olumlu görüyoruz" diye konuştu.