Arsa yatırımları zirveden inmiyor

Duygu Erdoğan - Gayrimenkul fiyatlarındaki tırmanış, yatırımcıların hızını kesmiyor. Bu açıdan konut dışında özellikle arsa ve tarla yatırımlarına talep devam ediyor. İlk defa 2021’de konut dışı gayrimenkul satışı, arsa ve tarla satışlarının etkisiyle konut satışlarını geçmişti. 2022’nin ilk 5 aylık verileri de arsaya olan talebin devam ettiğini gösteriyor. Hem konut üretiminde kıt bir kaynak olarak yatırımcısı oldukça fazla olan arsanın, hem de pandemi ve kent yaşamından uzaklaşmak isteyenlerin talebiyle cazibesinin devam ettiği görülüyor.  

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü verilerine göre konut dışı gayrimenkul satışları (arsa, tarla, işyeri, fabrika, ofis, depo, sanayi sitesi vs) 2021’de bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 29.6 artarak 1 milyon 528 bin bandına geldi. Bu satışların 722 bin adedi tarla, 480 bin adedi ise arsa oluşturdu. Konut dışı gayrimenkul satışı 2021 yılında ilk defa konut satışlarını bu sayede geçmiş oldu. 2022’nin ilk 5 ayında Türkiye’de 1 milyon 271 bin 971 gayrimenkul satış işlemi gerçekleşti. Bu satışların 216 bin 582’sini arsalar oluşturuyor. 2021 verileri üzerinden bir projeksiyon çizildiğinde 2022’de arsa satışının daha da artacağını öngörülüyor.  

Arsa yatırımının arkasında enflasyon üzerinde getiri elde etme etkeni var. Tüm gayrimenkuller bu süreçte değerlenirken, kıt kaynak olarak görülen arsalarda bu getirinin daha da yükseldiği görülüyor. Özellikle mega proje etrafındaki şehir, ilçe ve köyler ile sahil hatlarında ve doğanın içindeki alanlarda satın alma eğilimi daha yüksek. Ayrıca kentlerde artan konut edinme ve kiralama sıkıntıları nedeniyle az da olsa bir kesimin köyüne göç ederek bu alımları hareketlendirdiği görülüyor.  

Çanakkale öne çıktı 

Gayrimenkule yönelik yatırım iştahı artışının oldukça güçlü seyrettiğini vurgulayan EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, arsa özelinde de bu talebin devam ettiğini söyledi. Yazıcı, “Arsada ‘değer artış kazancına’ yatırım yapıyorsunuz. İstanbul, Ege ve Akdeniz bölgesi özelinde yatırım eğilimi görüyoruz. Bu bölgelerden illere indiğimizde Kuzey Ege’nin son dönemde hareketlendiğini fark edebiliyoruz; bunda Çanakkale Köprüsü’nün de etkisi var” dedi. 

Realtyplus Türkiye-KKTC Kurucu Ortağı Özhan Carda ise kentlerin daha çeper bölgelerinde de hareketin devam ettiğini belirtirken, öne çıkan yerleri şöyle sıraladı: “Arsaya olan talebin arttığı bölgeler özellikle ulaşım altyapısı gören, kentsel dönüşüme açık ve imar görme riski olmayan bölgelerdir. Bu kıstaslarla bakıldığında İstanbul’da Başakşehir, Kayaşehir, Arnavutköy, Çekmeköy, Beykoz-Riva; Ankara’da Çankaya, Etimesgut, Mamak, Sincan; İzmir’de Çiğli, Bornova, Menemen ve Bursa’da Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım ve Mudanya ilçeleri arsa yatırımına açık bölgeler olarak sayılabilir.” 

3 boyutta talep var 

Arsa yatırımı yapanların pandemi öncesi döneme kadar öncelikli hedefinin yüksek kazanç beklentisi olduğunu anlatan Aremas Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Arslan, pandemiyle birlikte bu kazancın yanına şehirden uzak müstakil bir yaşam etkisinin de geldiğini söyledi. Arslan, ayrıca gıdanın öneminin anlaşılması ve organik beslenme gibi taleplerin artmasının da tarla yatırımlarına yöneliş sağladığını ifade etti. Arslan, “Yani arsa yatırım amaçlarını 3 farklı başlık altında toparlayabiliriz. Birincisi; ileride bölgenin gelişimiyle yüksek gelir beklentisi, ikincisi yaşam tarzının değişmesinin sonucu ortaya çıkan arsa yatırım modeli, üçüncüsü de alanın tarım arazisi olarak değerlendirmek istenmesi… Bölge olarak baktığımızda İstanbul’un kuzeyinden başlayıp Kuzey Ege ve Trakya’yı da içine alan, güneye doğru giden güzergah pek çok insanın yaşamak isteyeceği bölgeler arasında yer alıyor. Bu bölgelere pandemiyle başlayan ve halen çok yüksek bir talep var” dedi. 

‘Bir yılda yüzde 78 değerlendi’

Arsaya olan ilginin temeli olarak 2018 yılında başlayan konut fiyat artışlarını gösteren Endeksa Kurucu Ortak ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “Konut fiyatlarındaki artış gayrimenkulü her zaman güvenilir liman gören Türk insanını arsa almaya yönlendirdi. Elindeki parayı en iyi şekilde değerlendirmek isteyen insanlar ev almaya paraları yetmediği için daha ulaşılabilir olan arsaya yöneldiler. Bu sürecin üzerine pandemi geldi. Bu süreçte arsaya yönelen yatırım talebi biraz daha arttı” dedi. Yanı sıra dünyada iklim krizi nedeniyle de arsaya yüksek bir talep olduğunu anlatan Öğüt, Türkiye’de henüz bu etkenin düşük kaldığını belirtti. Öğüt, artan fiyatlarla ilgili ise şunları söyledi:

“2022’nin ilk 5 ayında ülkemizde 1 milyon 271 bin 971 gayrimenkul satış işlemi gerçekleşti. Bu satışların 216 bin 582’sini arsalar oluşturuyor. 2021 verileri üzerinden bir projeksiyon yaptığımızda 2022’de arsa satışının daha da artacağını öngörebiliriz. Endeksa verilerine göre Türkiye çapında konut imarlı arsalardaki son 1 yıldaki değer değişimi yüzde 78. Arsaya olan ilginin artmasının ana sebebi konut fiyatlarının çok yükselmesi. İnsanlar elindeki varlığı bir şekilde değerli bir yatırıma dönüştürmek istiyor ama artan fiyatlar nedeniyle bu durum konut için her zaman geçerli olamayabiliyor. Dolayısıyla vatandaş konuta göre daha ulaşılabilir maliyetlere sahip arsaya yöneliyor.”