Akşamcı hız kesti şarap rakıyı solladı

Rakıya yapılan zamlar ve yüksek ÖTV’nin etkisiyle 2000 yılında 80 milyon litre olan rakı tüketimi, 2012’de 44 milyon litreye geriledi. 2004’te 28 milyon litre olan şarap tüketimi ise yüzde 98 artış göstererek 56 milyon litreye ulaştı. Gençlerin rakı ve şarap yerine kokteyl tercih etmesi, votka üretimi ve ithalatını patlattı.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu verilerine göre, votka üretimi 9 yılda yüzde 187 artış göstererek, 4 milyon litreden 12 milyon litreye çıkarken, ithalatı da 1.7 milyon litreden 3 milyon litreye ulaştı. 15 milyon litrelik votka tüketimi, 44 milyon litrelik rakı tüketiminin 3’te birine ulaştı.
Milli içki olamadı
Rakıya en büyük darbe Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) geldi. Rakı ‘milli içki’ olarak tescil edilmediği için, Avrupa Birliği’yle mevzuat uyumu kapsamında 2009’dan itibaren Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artırıldı. Diğer ülkeler tarafından ‘milli içki‘ olarak tescil ettirilen viski ve votkada ÖTV indirimine gidilince, bu içkilerin fiyatı rakıya göre daha uygun hale geldi.
Aynı sorun ‘uzo’da da yaşanmış, Yunanistan yüksek ÖTV’den kurtulmak için uzoyu Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) ‘milli içki’ olarak tescil ettirmişti. Avrupa Adalet Divanı’nın da kararından sonra AB, uzoya düşük oranlı ÖTV’yi kabul etmişti.
Bir darbe de viskiden
Rakı tüketimi ÖTV zammının etkisiyle düşerken, viski tüketiminde 2004’ten 2012’ye yüzde 141’lik artış oldu. Viski ithalatı aynı dönemde 1.8 milyon litreden, 4.5 milyon litreye çıktı.
Bira üretim ve tüketimi istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. 2004’te 812 milyon litre bira üretilirken, 2012’de üretim 995 milyon litreye ulaştı. 3 milyon litrelik ithalat da eklenince bira pazarı 998 milyon litreye çıktı.
Mohito ‘rom’u uçurdu
Kokteylli içkiler, Türk tüketicisi tarafından az tanınan romun tüketimini de yükseltti.
Mohito ve diğer kokteyllerde kullanılan rom tüketimi 2004’te 48 bin litre iken, 2012’de 548 bin tona çıktı. Aynı dönemde likör tüketimi de 884 bin litreden, 1 milyon 832 bin litreye yükseldi.
Pazar yüzde 25 büyüdü
Rakı, bira, şarap, cin, votka, viski, likör ve diğer alkollü içkilerin toplam pazarı 2004’ten 2012’ye yüzde 25.5 arttı. 2004’te 897 milyon litre olan toplam alkollü içki pazarı, 2012’de 1 milyar 127 milyon litreye ulaştı.

100 bin tabela değişecek
Alkollü İçecekler İthalatçıları, Üreticileri ve Dağıtıcıları Derneği Başkanı Osman Güner, alkollü içki satışı ve servisi yapan işyerlerinin tabela değişiminde bir kaos olduğunu belirterek, “100 bin tane tabela değişecek. Ama kimse nasıl yapılacağını bilmiyor. Sigara yasağından sonra Marlboro yazısı minibüs camlarından silinmiş ama renkleri 7 yıl kalmıştı. Örneğin tabelada Efes’in renkleri kalacak mı, bilinmiyor” diye konuştu.
Bira hariç alkollü içecek pazarının 10 milyar dolarlık hacme ulaştığını belirten Güner, memurlara yapılan enflasyon zammı benzeri uygulamanın ÖTV’ye de getirildiğini, ÖTV’nin her altı ayda bir enflasyon farkı kadar artırıldığını kaydetti. Kaçak içki pazarının 3 milyar dolar civarında olduğunu kaydeden Güner, kaçak içkiye turizm sektöründen büyük talep olduğunu vurgulayarak, ÖTV’nin düşürülmesi halinde kaçak içkinin önüne geçileceğini kaydetti.