Acı kahve!

Pandemide evde tüketimi çok artan kahve, şimdi de fiyatıyla gündemde. Türk kahvesi, filtre kahve, çözünebilir (hazır) kahve gibi tüm çeşitlerin raf fiyatlarında dikkat çekici artışlar yaşanıyor.

Yüzde 20 ila yüzde 40 arasında artan fiyatlar, ünlü kahve zincirlerinde de fark ediliyor. Kahve tedarikçileri, kahve çekirdeğinin yüzde yüz ithalata dayalı bir ürün olduğunu hatırlatırken, başta döviz kuru olmak üzere, uluslararası ticarette artan lojistik maliyetleri gibi etkenlerin fiyata direkt yansıdığını belirtiyorlar.

Kısa süre önceye kadar firmaların stoktaki kahvelerini kullandığını vurgulayan sektör oyuncuları, bir süredir yeni kur ile yapılan ithalatın fiyatlara yansıtıldığını ifade ediyor.

Türk kahvesi için kahve çekirdeğinin neredeyse tamamı Brezilya’dan ithal ediliyor. Çeşitli tedarikçi firmalar ise filtre kahveler için Kenya, Etiyopya, Guatemala ve Kolombiya’dan da kahve çekirdeği getiriyor.

100 grama 2 TL zam

Nisanda yaptığımız Türk kahvesi haberinde, 100 gramlık paketlerde satılan Türk kahvesi markalarına göre, 5.25 - 6.40 lira ve 250 gram şeklinde kutularda ise fiyatlar 16.45 - 19.90 lira arasında değişiyordu. Şimdi bu fiyatlar paketlerde 7.25 - 8.40 lira, kutularda 22.95 - 23.90 lira arasında satılıyor.

Mevcutta çözünebilir kahvelerin 100 gramlık kutu ve ambalaj çeşidine göre 27.95 ila 42.50 lira arasında fiyatları var. Filtre kahvelerin 250 gramlık kutu ve ambalaj seçenekleri ise 29.45 liradan başlarken ünlü kahve zincirlerinde 88 liraya kadar çıkıyor.

Geçtiğimiz günlerde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan ‘Tüketici Fiyat Endeksi Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar’ listesinde de sepette artan kahve fiyatı görülüyordu. Buna göre; Ocak 2020’de Türk kahvesi fiyatı sepete 47.42 lira olarak eklenirken, Aralık 2020’de ise 57.30 lira olarak eklendi. Hazır kahve ise 38.35 liradan 44.91 liraya çıkarıldı.

Neden artış yaşanıyor?

Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği (TKKAD) Başkan Yardımcısı Osman Serim, fiyat artışlarına ilişkin iki nedenin öne çıktığını söyledi.

Öncelikle döviz kurunun yükselişinin, yüzde 100 ithalata dayanan kahveye direkt yansıdığını belirten Serim, “Aslında bu ortamda zam yapmak firmaların da işine gelmez. Çünkü tüketim evlerde arttı ama dışarıda yani asıl satış yerlerinde çok azaldı. Ancak firmalar aldığı kurdan satmak durumunda. Diğer taraftan ise kahve Çin ve Hindistan gibi çay ülkelerinde de popüler olmaya başladı. Onların alımları dünyadaki fiyatları da bir nebze yukarı taşıyor” diye konuştu.

Kahveciler yılda yüzde 25 büyüdü!

Kaave Roastery’i bünyesinde bulunduran Saruhan Holding Yönetim Kurulu Üyesi Furkan Selim Saruhan, pandemi döneminde ev dışı satışların daralmasının sektöre direkt yansıdığını, ancak ev içi paket kahve alımının artmasıyla sektörün açığı telafi ettiğini hatırlattı. Türkiye’de sektörün her yıl ortalama yüzde 25 büyüme sağladığını belirten Saruhan şunları söyledi:

“Kahve yurt dışından gelen bir ürün olduğu için döviz endeksli alım yüzünden fiyatlarda bir miktar artış oldu. Kahvenin uluslararası fiyatlarının artması da bunda etkili oldu. Hammaddede olan bu fiyat artışının, mağazaları da etkilediğini söyleyebiliriz.”

Antalya’da tutacak mı?

Tropik meyve yetiştirilmesinde son yıllarda büyük gelişme sağlanan Antalya’da, şimdilerde ise kahve üretimine yönelik çalışmalar hız kazandı. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (BATEM) ‘kahve’ üretimi için harekete geçti.

BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, dün DHA’ya yaptığı açıklamada, “1934 yılında yapılan araştırmalar o dönemin alt yapısı ve teknolojileri uygun olmadığı için sonuca ulaştırılamamış. Daha sonra çalışmaların Alanya ve Gazipaşa bölgesine kaydırılması düşünülmüş. Şimdilerde Alanya’da küçük çaplı kahve üreticisi çiftçiler var. Kahve üretimi üzerine çalışmaya başladık. Pandemiden dolayı çalışma yapacağımız kahve çeşitlerini Antalya’ya getiremediğimiz için projeyi bir süre erteledik. En kısa sürede çalışmamızı tamamlayıp, Antalya’ya ve çiftçilerimize kahveyi kazandırmayı hedefliyoruz” dedi.

45 günde ulaşıyor

Kahvenin ithalatı gemi yolu ile yapılıyor. 45 güne kadar yolculuk süresi olan ürün için firmalar ‘güvenlik stoku’ da bulunduruyor. Hammadde tedariki ve fason üretim yapan firmalardan Venezia Kahvecilik Satış Müdürü Metin Öztürk, daha önceki aylarda firmaların ellerinde olan stokları nedeniyle fiyat yükseltmediğini anlatırken, “Ama birkaç aydır yapılan alımlar hep yeni kur ile yapıldı. Fiyatlara da direkt yansıdı. Yanı sıra koronavirüs pandemisi uluslararası ticarette maliyeti artırıyor. Tedarik ettiğimiz ürün dışında ambalajlarda bile yüzde 100’lük fiyat farkı var” dedi.