ABD’de yeni kavgayı ‘borç tavanı’ çıkardı
03.01.2013 - 02:30 | Son Güncellenme:
PINAR ERSOY/Washington
Amerikan Kongresi, “mali uçurumun” eşiğinden döndü. Senato’nun yılbaşı gecesi geçirdiği tasarı Temsilciler Meclisi’nde onaylandı. ABD Başkanı Barack Obama’nın imzalamasının ardından yürürlüğe girecek tasarı orta sınıfın gelir vergilerinde artışı engelleyerek vatandaşları bir nebze rahatlattı.
Ancak ekonomiye kalıcı bir çözüm getirmeyi başaramadı. Amerikan kamuoyu, Kongre’nin “mali uçurum” yasasını bu kadar geç ve sorunlu şekilde geçirmesini “utanç” olarak yorumlarken şimdiden borç tavanı ve harcamalarla ilgili tartışmalara kilitlendi.
Obama: Pazarlık yok
“Mali uçurum” vergi indirimlerinin süresinin dolmasını ve otomatik olarak devreye girecek harcama kesintilerini ifade ediyordu. Kongre’den geçen tasarıda vergi indirimleri sorunu kısmen halledildi, fakat harcamalardaki otomatik kesintilere çözüm bulunamadı. Kesintilerin devreye girmesi iki ay ertelendi. Tasarıda ABD’nin 16.4 trilyon dolarlık borç tavanı ile ilgili çözüm de sunulmadı. Hazine Bakanı Timothy Geithner borç tavanı en geç marta kadar limit yükseltilmezse devletin faturaları ödeyemeyeceğini söyledi.
Borç tavanı ve kesintilerle ilgili savaş aynı meydanda verilecek. Cumhuriyetçiler kesintileri borç tavanını yükseltmek için şart koşuyorlar. Obama ise borç tavanı ve kesintilerin ayrı ayrı ele alınmasını savunuyor. Kongre’nin mali uçurum yasasını geçirmesinin ardından Beyaz Saray’da kısa bir açıklama yapan Obama “Birçok şeyin pazarlığını yaparım ama Kongre ile kendi geçirdikleri yasalarla biriktirdikleri faturaların ödenmesi üerine bir tartışmaya daha girmeyeceğim. Amerikan Kongresi ABD hükümetine bu paraları ödeme imkanını vermezse sonuçları global ekonomi için felaket olur” dedi.
ABD ekonomisi 2011’de borç limiti nedeniyle temerrüt krizi yaşamıştı. Kriz sırasında Cumhuriyetçiler borç limitindeki artışa eşit kesinti talep etmişti. Kriz 917 milyar dolarlık harcama kesintisine karşılık limitin 900 milyar dolar artırılmasıyla son anda çözülmüştü. Kesintilerle ilgili detaylar Kongre’ye bırakılmış, kapsamlı bir plan hazırlamasını teşvik etmek için de 2013’e kadar çözüm bulunamaması halinde dev kesintilerin devreye girmesi şartı koşulmuştu.
Yüzde 77 için vergi artıyor
Kongre’den geçen tasarıda orta sınıfın gelir vergileri sabit kalıyor. Buna karşılık yıllık geliri 400 bin doların üzerinde olan kişilerin (evliler için 450 bin dolar) vergileri yüzde 35’ten yüzde 39.6’ya çıkarılıyor. Ancak Tax Policy Center isimli bağımsız kuruluşa göre Amerikalıların yüzde 77’si yine de vergilerinde artış yaşayacak. Sosyal Güvenlik sigortasını fonlayan bordro vergilerindeki yüzde 2’lik indirimlerin süresi doldu. Yılda 50 bin dolar kazanan bir kişi artık 1000 dolar daha fazla vergi ödeyecek.
