ABD 12 finansörle yaptırım peşinde

ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nin, terör örgütleri FETÖ ve PKK’dan yargılanan ABD’li rahip Brunson’un tutukluluğunu gerekçe göstererek hazırladığı ve Türkiye’nin uluslararası kuruluşlardan kredi almasını kısıtlayan tasarıda pek çok kuruluş yer alıyor. Listede adı geçen kuruluşlarda ABD’nin kuruculuğu dikkati çekerken, Afrika ve Asya merkezli kuruluşların ise bir biçimde ABD ya da desteklediği Körfez ülkeleri ile bağlantılı olduğu değerlendiriliyor.

ABD’de kabul edilen tasarıda, Türkiye’ye kredi vermesi kısıtlanan kuruluşlar listesinde, IMF, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Uluslararası Kalkınma Birliği, Uluslararası Finans Kurumu, Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı, Afrika Kalkınma Bankası, Afrika Kalkınma Fonu, Asya Kalkınma Bankası, Amerikalılar Arası Kalkınma Bankası, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bankası ve Inter-Amerikan Yatırım Şirketi yer alıyor.

IMF ile tarihi ilişki

Uluslararası Para Fonu (IMF), ülkeler üzerinde ekonomik denetim ve finansal destekle görevlendirilen ABD’de kurulan bir organizasyon. Eski bir üye olan ve IMF’ye borcunun son taksidini 14 Mayıs 2013’te ödeyen Türkiye, IMF ile halen Madde IV Konsültasyonları, G-20 bağlamında Türkiye’yi de içeren ekonomik politika diyaloğu, IMF Mali Sektör Değerlendirme Programı’na katılım, Türk yetkililerin ekonomi, finans ve istatistik alanlarında teknik konularda eğitilmesi gibi alanlarda işbirliği halinde.

Çoğunda ABD var

Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) ise Dünya Bankası’nın ana kuruluşu olarak bilinirken, Londra merkezli Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası da az gelişmiş ülkelere kredi sağlıyor. ABD’nin bu bankadaki güçlü payı dikkat çekici. ABD merkezli Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) de gelişmekte olan ülkelere kredi ve hibe veriyor. ABD merkezli Uluslararası Finans Kurumu (IFC), Dünya Bankası’nın özel sektör kolu, Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı (MIGA) da Dünya Bankası’nın dış yatırımdan sorumlu alt kuruluşu olara görev yapıyor.

Afrikalı kuruluşlar da yasaklı

Afrika Kalkınma Bankası, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bankası ile Afrika Kalkınma Fonu ise Afrika ülkelerini hedef alıyor görünmekle birlikte, başta Arap petrol ülkeleri olmak üzere dış bağlantılarıyla dikkat çekiyor. Merkezi Filipinler’de bulunan Asya Kalkınma Bankası, amacı Asya’da kalkınma olmasına karşılık, üyeleri arasında ABD ve Türkiye gibi ülkeleri de bulunduruyor. Amerikalılar Arası Kalkınma Bankası, Latin Amerika ve Karayipler’i hedefleyen ABD merkezli bir finans kuruluşu olarak dikkat çekerken, Inter-Amerikan Yatırım Şirketi de bunun yan şirketi durumunda.