700 otelle çalışıyor, hedefi 3 bine çıkmak

5 otel, filosunda 12 uçak bulanan bir hava yolu şirketi, 400 bin kişiyi ağırlayan Etstur. Bunlar ETS Grubu’nun ağırlıkları...
Şu sıralar 3 otel daha yapmayı planlıyorlar. 150 milyon dolarlık bir yatırım. Böylelikle Voyage otellerinin yatak kapasitesi 7 bini geçecek. Başka bir yatırım gündemi Atlasjet’te bu yıl içinde filoya iki yeni uçağın katılması planlanıyor. 

Önce yatırım
Böyle hızlı büyüyen başarılı bir şirketle Türkiye’de şirket toplayan yabancılar, fonlar hiç ilgilenmedi mi? Mehmet Ersoy, çok teklif aldıklarını söyledi. Ama şimdilik iki kardeşin gündeminde yatırımları tamamlamak var. Arkasından borsaya açılmak... Yabancılara belki bu işlerden sonra ‘Buyrun, konuşalım’ denilebilecek.

Sizin turizm ve hemen hepsi turizmle ilişkili işleriniz var. Başka sektör yok mu?
Biz turizm sektörünün birçok dalında faaliyet gösteriyoruz. Biri tur operatörlüğü, ikincisi konaklama, üçüncüsü transport. Turizmin sadece yiyecek içecek kısmında yokuz. Yiyecek içecek, turizmin son 5 yıldır önem kazanmaya başlayan bir parçası.
Turizmde fiyatı belirleyen en büyük etken transport, tatil destinasyonlarına turistlerin direkt uçuşlarla veya tarifeli seferle ulaştırılması. Tarifeli seferlerde koltuk çeşitlemesi var, First Class, Business, Economy gibi. Bu da size çeşitli kategoride misafirin gelmesini sağlıyor.
Sonra en önemlisi konaklama üniteleri. Bunun da her kategoride olması lazım. 2 yıldızdan 5 ve üzeri yıldıza kadar. Sağlık otelinden konferansa, kongreye, seminere kadar.
Üçüncüsü oteller dışındaki ortak kullanım alanları dediğimiz yerler. Bunlar tarihi yerler, alışveriş ve eğlence mekânlarıyla, kafelerin olduğu alanlar. Buralarda uluslararası şovlar, dünya starlarının geldiği özel geceler düzenlenmeli... Tatil konseptini bu aktivitelerle bütünleyebilirseniz turist kaliteniz ve fiyatınız artıyor.

Bu fiyatlama nasıl oluyor?
Otelin fiyatı, artı çevrenin fiyatı toplanıp ikiye bölünüyor ve fiyat çıkıyor. Türkiye’de otel 5 yıldız standartlarında, çevresi 1 yıldız standardında... İkisi toplanıp bölündüğünde 3 yıldıza denk geliyor. Misafir gözünde değerleme yapılırken, Avrupa’daki otellerin hem kendisi 5 yıldız hem de çevresi 5 yıldız ayarında olduğu için fiyatı yüksek çıkıyor.

Sizin ana şirketiniz...
Bizim ana kuruluşumuz Etstur, 1991’de kuruldu. Turizme girdiğimizde işin temelinin pazarlama olduğunu gördük. Pazarı biz ikiye ayırdık. Biri YTL pazar, diğeri döviz pazarı. buna yerli ve yabancı turist de diyebiliriz. Biz burada bir ayrışmaya gittik ve YTL pazar konusunu seçtik. Daha sonra döviz bacağını hallettik. Şimdi Türk misafirleri Türkiye içinde ve bir kısmını da yurtdışında seyahat ettirmek için organizasyonlar yapıyoruz.

Peki sektörde konumunuz nedir?
Şu anda sektörde lider konumdayız. Konaklatılan kişi sayısı ve ciro bakımından karşılaştırmak mümkün. Açık ara öndeyiz diyebiliriz.
Sektörün en büyük handikaplarından biri verilerin sağlıksızlığı ve şeffaf olmaması. Herkes kendisini yüksek göstermek için yüksek rakamlar açıklıyor. Bizim başarımızın bir tarafı da şeffaflığımız. Hem finansal açıdan hem de hizmet ve veri standartları açısından birçok bağımsız kuruluş tarafından denetleniyoruz. Borsaya açılmayı düşündüğümüz için bu konuda çok hassas davranıyoruz.
Ayrıca bu yıl Otelpuan.com’u devreye soktuk. Burada misafir memnuniyet anket sonuçlarını ve misafirlerin seyahat ettikleri otellerle ilgili görüşlerini yayınlıyoruz.

Sizin bir de İngilizlerle çalışmanız vardı...
Misafirin, turistin görebildiği, bir de göremediği alanlar var. Yurtdışındaki çok yaygın bir uygulamayı getirdik. Yurtdışında bu işi en iyi yapan İngilizler. Bir İngiliz firması ile anlaştık, pilot çalışma yaptık. İlk etapta 100’e yakın oteli denetlettik. Bu denetim iki ana kriterde, müşteri güvenliği ve hizmet kalitesi sonuçları olarak alınıyor ve bunları yayımlıyoruz.
Türkiye’de kitle turizm yapıldığı için tüketicilerle üreticilerin aynı standartlarda buluşması gerektiğine inanıyoruz. Türkiye, Avrupa’ya dönük. Dolayısıyla Avrupa standartlarının baz alındığı uygulamalara geçiyoruz. Bunlar Türkiye için yeni ama Avrupa için eski uygulamalar. 

2008’de kaç kişi ağırlarsınız?
Bu yıl 400 bin kişilik bir hedefimiz var. 2007 yılında 370 bine yakın yolcu taşıdık. Büyük bölümü Türk turistlerin Türkiye’de tatilidir. Yüzde 7’lik kısmı yurtdışına götürülmüştür.

Peki bu, ciro olarak ne anlama geliyor. Bu yılı kaç YTL ciro ile kapatırsınız?
2008 yılı hedefimiz 300 milyon YTL’dir. Bu sadece Etstur’un rakamı. Toplam grup cirosu, Voyage 50 milyon euro, Etstur 300 milyon YTL, Atlasjet’in hedefi ise 240 milyon dolar 

Atlasjet’te durum nedir?
12 uçakla uçuyor. Hepsini orta ve uzun vadede leasing yöntemi ile işletiyoruz. İç hatlarda 12 hatta uçuyoruz, dış hatlarda Erbil ve Mykonos’a tarifeli uçuş var. Uçak sayısı artacak. Bu yılın sonunda büyüme planı netleşecek. Çok hızlı büyümeyi düşünmüyoruz. Kontrollü gitmemiz gerekli. Yakıta, dövize endeksli uçuyoruz. 2004 yılında 24 dolardı petrol, şimdi 120 dolarlara geldi. Uçuş maliyetinin yüzde 30’una geldi. 

Kiralık araç hizmeti de gözüküyor...
Turizmin bir parçası olarak yapıyoruz. Transportun bir parçası. Havaalanında anahtarı teslim ediyoruz. Rent a car olayı Avrupa’da çok yaygın. Türkiye’de yeni başlıyor. İnsanlar artık Antalya’da otelde kapanmak yerine araba kiralayıp çevreyi bölgeyi geziyor. Çok geniş bir destinasyon, 250 km. Çok tarihi yapıları var. Ortak kullanım alanları geniş. Büyük organizasyonlar yapılıyor.
Sadece bizim müşterilerimize değil isteyen herkese araç temin eriyoruz. Otel işi gibi başka firmalardan araç alıyoruz. Her bölgede kuvvetli firmalarla çalışıyoruz.

Siz çok otelle çalışıyorsunuz ama kendi otelleriniz de var. Kaç tane oteliniz var?
Grubumuzda 5 otelimiz var. Bunun ikisi Antalya’da üçü Bodrum’da. Tur operatörlüğünün boyutu çok büyük. Ürettiğimiz yolcunun ancak yüzde 8’ini grup otellerinde konaklatabiliyoruz. Diğerlerini anlaşmalı otellerle konaklatıyoruz.
Yine ürettiğimiz yolcunun sadece yüzde 10’unu kendi havayolumuzla uçuruyoruz.
Şu anda 700’den fazla otelle çalışıyoruz ama burada hedefimiz 3 bini bulmaktır. Zaten bizim standardımıza uyan otel sayısı da Türkiye’de 3 bin civarında.
Bu sene yenilikler yaptık. Kitle turizm ağırlıklı çalışırken butik otelleri ve yoğun turist akışının olmadığı bölgeleri devreye soktuk... Çok olumlu sonuçlar aldık. 

Peki Didimtur ne yapıyor. Etstur ile iş bölümü nasıl?
Bizim ikinci operatörümüz Didimtur... Şöyle bir ayrışmaya gidiyoruz. Birçok tur operatörü tarafından pazarlanan otelleri Didimtur’da topluyoruz. Türkiye’de ağırlıklı kontenjanın Etstur tarafından pazarlanmasını isteyen otellere Etstur’da yer veriyoruz. 

ucuzabilet.com’un durumu nedir?
Bu bizim bilet bölümümüz. Çok hızlı büyüdü. Bilet departmanımız IATA sıralamasında 8’inci sıraya geldi. Orada da hedefimiz ilk üçe girmek. Sadece uçak bileti satıyor. Bütün hava yollarının biletlerini satıyor.

Şu Jetset uygulaması vardı. Ona ilgi var mı?
Etstur ve Didimtur kitle turizm yapıyor. Jetset kişiye özel turizm yapıyor. Turizmin terzisi. Hızlı büyüyor. Her yıl yüzde 100 büyüyor. Türkiye’de böyle bir ihtiyaç olduğunu da görmüş olduk.
Parası olup da geniş kitlelerin gittiği yerlere değil de Antarktika, Kamboçya, safari isteyen oluyor. Orada misafir bizi şekillendiriyor. Nereye isterse dünya üzerinde organize ediyoruz. Kusursuz hizmet isteyen var. Limuzinle alacaksınız, alışverişe götüreceksiniz... Bu tip misafirin baz aldığı şey fiyat değil hizmet kalitesi. Siz de düşünemediği önerileri götürebilirsiniz.

Burada, mesela kaç liralık paket hazırladığınız oldu?
30 bin euro’luk paket hazırladığımız oldu. Ciddi para harcayacak insanlar var, önemli olan bunları çekmek.

Peki başka bir sektör yok mu? Sadece turizm, bütün yumurtaların aynı sepette olması değil mi?
Biz olaya sektör olarak değil döviz - YTL olarak bakıyoruz. Otel bacağında da havayolunda da hem YTL hem dövizle iş yapıyoruz. Bu durumda bütün yumurtalar aynı sepette değil.

Turizm baba işiniz değil. Aile ne işle meşguldü?
Ersoy İnşaat, baba firmamız... Turizmi biz seçtik. Babamız inşaatta kaldı. Babam otel yatırımı yaptı. Öğrenciydik. Kiraya vermek zorunda kaldık. Turizmden anlayan kimse yoktu. Okuldan sonra bu oteli işletelim derken turizmci olduk ve babamdan kiraladık. 

Kaç kardeşsiniz? Etsgroup’ta iki kardeş ortaksınız...
Altı kardeşiz. Sadece Murat’la ben turizmdeyiz. Diğer kardeşler inşaat ve diğer sektörlerle ilgileniyor. 

Peki sizin aranızdaki iş bölümü nasıl?
Murat Bey ağırlıkla havayoluyla ilgileniyor. Ben otellerle ilgileniyorum. Etstur’da da belli departmanları aramızda paylaştık. Etstur’da yönetim kurulu başkanı benim. Atlas’ta yönetim kurulu başkanı Murat Bey.. Kimin başkan kimin yardımcı olacağı çok önemli değil. Bizde ortak gider kararlar.
İcra kurulu sistemi var. Profesyoneller var. Kararlar oradan çıkar. Benim veya Murat beyin demesiyle olmuyor her şey.
İcra kurulu üyeleri kendi fikirlerinin arkasında durabilecek kişiler. Kısa vadede yapıyı değiştirmeyi filan planlamıyoruz.
Orta vadede olabilir. Halka açılma konusunda piyasalar önemli. 2009 sonuna hazır hale geleceğiz. Her şirketi ayrı ayrı açacağız.

AnadoluJet sizi havacılıkta zorladı mı biraz?THY, ticari olarak doğru bir karar aldı. Yüzde 88 dolulukla uçuyorlar.. Ağırlıkla Ankara’dan Anadolu’ya... Ekonomisi daha zayıf olduğu için birçok havayolu firmasının uçmayı tercih etmediği noktalara uçuyorlar. Bizi etkileyen bir tarafı yok.

Peki hep söylenir, yabancılar turizmde kârlı tarafları alıyor, Türklere hamallık kalıyor... Sizin görüşünüz nedir?
Yabancılar otel konusunda yatırım yapıyorlar. Otel yatırımı taşınmaz mal olduğu için ben destekliyorum. Kriz durumunda çekip gidemiyor ve özellikle kriz olmaması için gayret ediyorlar. Gayrimenkullerin belli kısmının otel yatırımlarına ayrılmasını destekliyorum. Avrupa’ya entegrasyonumuzu da artırıyor.
Türkiye özellikle çok farklı bir jeopolitik bölgede yer alıyor. Bölgede ve içeride her an bir gerginlik olabiliyor. Ekonomisi tam olarak oturmamış, stabil değil. Turizm bir sene iyi bir sene kötü gidebiliyor. Yatırım yapan yabancı riskiyle birlikte yatırım yapıyor. 


150 milyon dolarlık yatırım yapıyor

Peki yatırım gündeminiz nedir?
Hedeflerimize az kaldı. 3 otel daha yatırım hedefimiz var. Turizmde yatırım bacağı tamamlanacak. Bu otel yatırımlarından sonra ilgi alanımızı diğer sektörlere kaydırabiliriz. Otellerin biri Antalya, biri Bodrum, biri de Kıbrıs’ta. Üç büyük otel her biri ortalama 50 milyon dolar. Bu da 150 milyon dolar ediyor.
Kısa vadede başka bir yatırım planımız yok. Tur operatörlüğü bacağı hep büyüyecek. Etstur’un liderlik dışında öncü vazifesi de var. Genç bir oyuncu olmakla birlikte sektörün okulu konumunda. Turizm firmalarının büyük bölümünde bizim yetiştirdiğimiz çalışanlar üst düzeyde görev alıyor. Bu gurur verici bir şey.
Üç yıl içinde otel yatırımları biter. Üç yıl sonra ne gösterir bilemem. İşadamlığı kurşun kalem ve silgi ile yapılır. O zamanın şartlarına göre, hangi sektöre gireceğimize bakarız.

Yabancıdan çok teklif var ama önce yatırımları tamamlayacağız

Siz iyi giden bir şirketsiniz. Yabancılardan ortaklık teklifi gelmedi mi bu aralar?
Yıllardır ortaklık veya satın alma teklifleri geldi, geliyor. 2001’den beri bu teklifleri alıyoruz. Yabancılar da var, stratejik ortaklık isteyen de var, fon şirketleri de var. Biz her şeye açığız ama yatırımlarımızı tamamlamak istiyoruz. Borsaya açılmak da bir ortaklıktır ama öncelikli hedefimiz yatırımlarımızı tamamlamak.
Zaten sektördeki büyüklük açısından bize söylenen bu konudaki tek şirket olduğumuz. Yatırımcılar açısından YTL tarafında cazip tek firma olarak görülüyoruz. Çok iyi teklifler gelirse de bakarız. 

Etstur’un gündemi
5 oteline ilave olarak 3 otel yatırımına daha başlayacak.
Bu oteller Antalya, Bodrum ve Kıbrıs’ta.
Otel yatırımı bütçesi 150 milyon dolar.
Atlas Jet filosuna iki yeni uçak daha katılacak.
Yatırımları tamamladıktan sonra şirketleri halka açacak.

Etstur’un rakamları
Turizmin hemen her alanında faaliyet gösteriyor.
Gruba ait 5 otel var. Ancak 700 otelle çalışıyor. Hedef 3 bin otele ulaşmak.
2008 ciro hedefi 650 milyon YTL.
Sadece Etstur’un cirosu 300 milyon YTL’yi geçiyor.
Atlasjet’le havacılık yapıyor.
2007 yılında 370 bin civarında turist ağırladı.
2008 hedefi 400 bin kişi.
Grup çalışan sayısı 3 bin 255’i buluyor.
346 acentesi var.

Mehmet Ersoy kimdir

Mehmet Ersoy, 1968 yılında İstanbul’da doğdu. İkiz kardeşi Murat Ersoy’la birlikte Alman Lisesi’nde öğrenim gördü. Ersoy kardeşlerin turizme ilgileri bu yıllarda ortaya çıktı. Mehmet ve Murat Ersoy, 1991’e kadar öğrenci turları yaptılar. 1991’de birlikte Etstur’u kurdular. Ailelerine ait Torba Tatil Köyü’nü babalarından kiralayarak otelcilik tarafına da adım attılar ve Voyage Oteller Grubu’nu kurdular. 2001’de Didimtur’u satın aldılar. 2004’de ortak oldukları Atlasjet’in kalan hisselerini 2006’da aldılar. Böylece iki kardeş, büyük bir turizm grubu yarattılar.