1 numaralı hesap milletin!

Atatürk tarafından 1924’te kurulan Türkiye İş Bankası, kuruluş ve gelişimini, müzeye dönüştürülen Ulus’taki tarihi binasında anlatıyor. “İktisadi Bağımsızlık Müzesi”, banka tarihinin yanı sıra Kurtuluş Savaşı’yla siyasi bağımsızlığını kazanan genç Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik bağımsızlığını kazanma serüvenini de aktarıyor.

Müzedeki ilginç detaylardan birisi bankada açılan ilk hesap... 26 Ağustos 1924’te kendi parasıyla bankaya sembolik olarak ilk hesabı açan Atatürk’e 1 numaralı banka hesabını vermek isteyen banka yöneticilerine Atatürk’ün yanıtı, “Benden önce milletim gelir, 1 numaralı hesabı milletime açın” oluyor. Bunun üzerine 1 numaralı hesap, Türk milletini temsilen TBMM’ye açılıyor.

Önemli ayrıntılar

Atatürk’ün, askeri zaferlerin, ancak iktisadi zaferlerle kalıcı olabileceği vizyonunu yansıtan müzede, İzmir Milli İktisat Kongresi’nden, şimdi özelleştirilen Şeker Fabrikalarının kuruluşuna kadar milli ekonominin inşaasına ilişkin bankanın katkılarını müzede görmek mümkün.

Bankanın iletişim faaliyetlerine katkılarının anlatıldığı bölümde, banka desteğiyle radyo programı yapan ünlü sanatçı Zeki Müren ve sunucu Orhan Boran’la tarihe yolculuk yapılabiliyor.

Ziyarete açıldı

Ulus’ta müzeye dönüştürülen tarihi binanın bodrum katındaki kiralık kasa bölümü ile giriş ve birinci katlarında orijinal olarak korunan özel tarihi alanlar ziyarete açıldı. Zemin ve birinci katlarda ayrıca, Bankanın iktisadi bağımsızlık tarihine dair koleksiyonunda yer alan fotoğraf, belge, obje ve filmler sergileniyor. İkinci katta, bankanın iletişim faaliyetlerini ve toplumsal katkılarını anlatan, “Türkiye İş Bankası İftiharla Sunar” başlıklı kalıcı bir sergi kurgusu yer alıyor. Geçici sergi salonu ise bir ayağı İstanbul’da açılan Milli Mücadele’nin 100. yılında “İstiklâl” sergisine ev sahipliği yapıyor.

Müze tasarımını Burçak Madran’ın, grafik tasarımını Emre Senan’ın, danışmanlığını Prof. Dr. Zafer Toprak’ın üstlendiği Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi, pazartesi günleri hariç her gün 10.00-18.00 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyaret edilebiliyor.

Hermes çatıdan ticareti izliyor

Erken cumhuriyet dönemi mimarisinin günümüze ulaşmış en önemli örneklerinden biri olan tarihi binada, Batı ve Osmanlı mimarisi ile Art Nouveau ve Neo Rönesans akımlarının izleri dikkat çekiyor. Müzenin çatısında, tüccarları ve ticareti korumasıyla bilinen Yunan tanrısı Hermes’in bir vitrayı da bulunuyor. Tarihi binanın mobilyaları da özel. Bankayı ziyareti sırasında mobilyaları beğenen Atatürk, Çankaya Köşkü’nün mobilyaları için buranın örnek alınması talimatını vermiş.

İskenderiye şubesine Atatürk tablosu

Tarihi bina, İtalyan mimar Giulio Mongeri tarafından 1929’da İş Bankası’nın 3. Genel Müdürlüğü olarak inşa edildi. Atatürk’ün Çankaya Köşkü’ndeki çalışma odasını da tasarlayan Selahattin Refik Sırmalı tarafından dekorasyonu yapılan 90 yıllık tarihi bina, hizmete açıldığı ilk günlerden itibaren Ankara’nın simge yapıları arasında yer alıyor. 22 Ekim 1929’da, Atatürk’ün misafir edildiği, orijinaline uygun şekilde korunan, “İdare Meclisi Salonu” da müzede izleyiciye açıldı. Atatürk’ün ziyareti sırasında çekilen fotoğraftan Kurt Bullent tarafından müze için yapılan bir yağlıboya tablo ile Atatürk’ün bankanın İskenderiye şubesine hitaben imzaladığı Weinberg tablosu da sergileniyor.

3 metrelik dilekçe ile İş Bankası istediler

İş Bankası’nın kurucu genel müdürü olan, Türkiye’nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın 1954 Tosya mitinginde, köylü ve esnaf tarafından “İş Bankası isteriz” dövizleriyle karşılanması milli ekonominin inşasına yönelik çarpıcı bir anı. Kütahya’nın Gediz ilçesine İş Bankası şubesi açılması için yazılan 3 metre 25 santimetre uzunluğundaki imzalı dilekçe de ekonomik gelişmede bankanın üstlendiği rolü aktaran bir diğer örnek.