Ünlü Türemesi Nedir? Cümle Örnekleri İle Ünlü Türemesi Konu Anlatımı
23.07.2020 - 21:05 | Son Güncellenme:
Ünlü türemesi, edebiyat ve dil bilgisi derslerinin en önemli konularından birisidir. Ünlü türemesi ile ilgili sorular pek çok sınavda yer almaktadır. Ünlü türemesi genellikle pekiştirme ve küçültme amacı ile gelen ekler sonrasında ek ve kök arasında bir ünlü harfin ortaya çıkması ile oluşur. Ünlü türemesi ile ilgili konu anlatımında Ünlü türemesi nedir? Bu konu ile ilgili cümle örneklerini ve tüm detayları sizler için derledik.
Ünlü türemesini daha kolay anlayabilmek için cümle örneklerine dikkat etmek gerekir. Cümle örneklerinde ünlü türemesinin amacı ve nasıl oluştuğu daha iyi anlaşılmaktadır.
Ünlü Türemesi Nedir?
Ünlü türemesi aslında Dil Bilgisi derslerinde ses türemesi konu başlığı altında yer alır. Dil Bilgisinde sözcükler çekimlenirken ve yeniden türetilirken, sözcüklere yeni bir ses eklenir. Eklenen bu ses ünlü ise, ünlü ses türemesi adını alır. Genellikle sözcüğe bir küçültme eki getirildiğinde ünlü türemesi ortaya çıkar. Sözcüğe eklenen -cık, -cik, -cuk gibi küçültme anlamı taşıyan ekler sözcüklerde ünlü ses türemesini göstermektedir. Ses türemesinin daha iyi şekilde anlaşılması için ünlü ses türemesi ile ilgili cümle örnekleri çok önemlidir.
Cümle Örnekleri İle Ünlü Türemesi Konu Anlatımı
Sözcüklere bir küçültme anlamı katmak için -cık, -cik, -cuk, -cük gibi ekler eklenmesi sonucunda yeni ses türemesi meydana gelir ve buna ünlü türemesi adı verilir. Konu ile ilgili bir örnek vermek gerekirse;
- Dar- a - cık
Bu sözcükte "dar" kelimesine -cık eki eklenmek istemiş ve sözcüğe "a" ünlü harfi eklenerek, ünlü türemesi meydana gelmiştir. Normalde "a" harfi kelimede bulunmamakla beraber sadece -cık ekinden sonra anlam ve kelime bütünlüğü bakımından eklenmek zorunda kalmıştır. Farklı bir küçültme eki ile örnek vermek gerekirse;
- Az- ı -cık
Az kelimesine küçültme anlamı katmak için -cık eki eklenmiş ve sonucunda "ı" harfi ünlü türemesi ile sözcüğe eklenmiştir.
Ünlü türemesi sadece küçültme anlamı taşıyan kelimelerde değil aynı zamanda pekiştirme amacıyla yapılan kelimelerde de kendisini göstermektedir. Pekiştirme için eklenen ekler ve ünlü türemesi örnekleri ise şu şekildedir;
- Sap- a- sağlam
Kelimede sağlamlığı pekiştirmek için "sap" kelimesine "sağlam" kelimesi eklenmiş ve bu ekleme sonucunda "a" harfi ünlü türemesi ile kelimeye ilave edilmiştir. Pekiştirme amacıyla ortaya çıkan ünlü türemelerinde genellikle kelimeye ekler yerine yeni bir kelime eklenerek ünlü türemesi meydana gelir. Farklı bir örnek vermek gerekirse;
- Gep- e -genç
Bu örnekte de gençliği pekiştirmek için yeni bir kelime eklenmesi yapıldığında "e" harfi ünlü türemesi ile ortaya çıkmıştır.
