Tevriye Nedir? Cümle Örnekleri İle Tevriye Söz Sanatı Konu Anlatımı

Türk Edebiyatında önemli bir yeri bulunan tevriye sanatı birden fazla anlamı olan sözcüğün iki anlama da gelecek şekilde kullanılmasıdır. Tevriye sanatı ile ilgili pek çok örnek ile karşılaşmak mümkündür.

Tevriye Sanatı Nedir?

Tevriye sanatı anlama farklı bir incelik katılması amacıyla kullanılır. Dilimizde bazı sözcükler birden fazla anlama sahip olmaktadır. Birden fazla anlamı olan bu sözcükleri her iki anlama gelecek biçimde kullanılan sanata tevriye sanatı denmektedir. Fakat her iki anla kullanılsa da genellikle uzak anlamdan bahsedilir. Tevriye sanatında dikkat edilecek olan özellik sözcüğün iki anlamının da gerçek anlamda kullanılmasıdır. Böylece iki anlam içeren ve biri mecazi olan kinayelerden ayrılmış olmaktadır.

Tevriye kelime anlamı ile örtmek ve amacı gizlemek anlamına gelmektedir. Edebiyatta nükte yapmak amacıyla kullanılan tevriye sanatı iki anlamı olan sözcüğün uzak anlamından bahsedilir. Bu sanatta söylenen yakın anlamdır. Fakat kast edilmek istenen uzak anlamdır. Diğer bir ifade ile okuyucu uzak anlamı ilk anda kavrayamaz ve yakın anlam ile oyalanır. Fakat anlatılmak istenen şey sözcüğün uzak anlamında gizlenmektedir.

 Tevriye sanatının diğer sanatlardan ayıran özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikleri şu şekilde açıklayabiliriz:

 - Bir sözcüğün iki gerçek anlamı da kullanılmaktadır.

 - İki sözcüğün yakın anlamından bahsedilir. Uzak anlamı kast edilir.

 - Mecaz anlatım olmaz.

 - Bir kelimenin her iki anlamı da gerçek anlam olmalıdır.

 - Bu özellikleri ile şiire ayrı bir anlam katar.

 Cümle Örnekleri İle Tevriye Söz Sanatı Konu Anlatımı

 Tevriye sanatı pek çok şiirde kullanılmış bir sanattır. Türk Edebiyatında bu şiirler ile karşılaşmak mümkündür. Tevriye sanatı şiirlere farklı bir anlam katar. Şiirlerde bir sözcük iki anlamı da kullanılır. İki gerçek anlam kullanılarak, uzak anlam ile anlatılmak istenilen anlatılır. Tevriye sanatına örnek olarak verilecek cümleler şu şekilde açıklanmıştır:

 - Sarımsak da acı; ama evde lazım bir dişi.

 Bu cümlede geçen dişi sözcüğü ile tevriye sanatı yapılmıştır. Burada sarımsak tanesi anlamında diş sözcüğü kullanılmıştır. Fakat bu sözcüğün anlamı bu değildir. Burada asıl anlatılmak istenen uzak anlamı yani kadın anlatılmıştır.

 - Beyaz gerdanında bir de ben gerek.

 Burada ben sözcüğü ile tevriye sanatı yapılmıştır. Ben insan vücudunda bulunur. Koyu renklidir. Şair bu cümlede vücuttaki be'i kullanmıştır. Fakat anlatılmak istenen kendisidir.