Sözlü Tarih Nedir? Sözlü Tarih Çalışmasının Aşamaları Nelerdir?

Sözlü tarih, kurum, aile ve olay odaklıdır. Bir ailenin en yaşlı üyelerinin bizzat tanıklık ettiği olayların kayda geçirilmesi sözlü tarih çalışmalarına örnek olarak gösterilebilir.

Sözlü Tarih Nedir?

Sözlü tarih, tarihteki önemli şahsiyetlerle birebir görüşmüş ya da tarihe yön veren olaylara bizzat tanıklık etmiş kişilerin anılarına ve gözlemlerine dayanır. Kişinin hafızasına dayalı olduğu için mutlak gerçek ya da mutlak doğru kavramları sözlü tarih için geçerli değildir. Bu nedenle kayda geçirilen bilgiler de birer ''yorum'' olarak nitelendirilir.

Belgeseller de sözlü tarih geleneğinin bir parçasıdır. Örneğin yakın tarihte yaşanmış bir olay hakkında hazırlanan belgesellerde, birçok röportaj gerçekleştirilir. O röportajlar kurgulandıktan sonra tarihi belgeler ve fotoğraflar ile birlikte belgesel türündeki filmlerin içinde yer alır.

Sözlü tarih çalışmasının kullanıldığı diğer alanlar ise şu şekilde sıralanabilir: Unutulmaya yüz tutmuş atasözleri, şiirler, destan türündeki eserler ve çeşitli gelenekler.

Sözlü Tarih Çalışmasının Aşamaları Nelerdir?

İlk aşamada röportaj yapacak olan kişi ya da kişiler belirlenir. Bu kişilerin araştırılan olaya bizzat tanıklık etmiş olmaları son derece önemlidir. İkinci aşamada görüşmenin gerçekleşeceği zaman ve yer belirlenir. Görüşme esnasında genellikle ya ses kayıt cihazları ya da kamera kullanılır.

Röportajı gerçekleştiren kişi, öncesinde hazırladığı soruları karşı tarafa yöneltir. Aldığı yanıtlara göre başka sorular sorabilir. Sözlü tarih çalışmasının son aşaması ise kaydedilen röportajın yazıya geçirilmesidir.

Bu yazılar daha sonra tarih ansiklopedilerinde, dergilerde ya da kitaplarda yayınlanabilir.