‘Şûra kararlarının takipçisi olacağız’

AYSEL BOZAN YILMAZ - Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 7 yıl aradan sonra düzenlediği 20. Milli Eğitim Şûrası, komisyonlarda görüşülen kararların Genel Kurul’da oylanmasının ardından dün tamamlandı. Eğitimde Fırsat Eşitliği ana başlığı altında düzenlenen Şûra’da, Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği, Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi ve Mesleki Eğitimin İyileştirilmesi konularında Özel İhtisas Çalışmaları yapıldı. 600 civarında katılımcı bu başlıklar altında, MEB’e gönderilen görüşler arasından derlenen maddeleri tek tek ele alıp, üzerinde tartıştı. Son gün de bu maddeler üzerinden oylama gerçekleştirildi.

 Genel Kurul’un ardından açıklama yapan Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Şûra’yı başarılı bir şekilde tamamlamaktan büyük mutluluk duyduklarını belirterek “Bu Şûra kararlarının Milli Eğitim Bakanlığı olarak takipçisi olacağız. 3 ay içerisinde bir rapor yayımlayarak, alınan kararların uygulanma haritasını hem Şûra üyeleri hem de tüm kamuoyuyla paylaşacağız” dedi.  

Bakan Özer ile bir araya gelerek Şûra’ya dair değerlendirmelerini aldık. Komisyonlardaki kararlara prensip olarak bakmadığını, süreç kendi işlesin diye müdahil olmadığını belirten Bakan Özer, Şûra’ya katılımdan memnun olduğunu söyledi. Son yıllarda şûralarda alınan kararların uygulanmaması en büyük şikâyetlerden biriydi. 20. Milli Eğitim Şûrası’nın gerçekleşme oranı en yüksek Şûra olabileceğini kaydeden Özer’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:  

‘Müdahale edilmedi’

SÜRECE ODAKLANMALI: Şûra’ya 600’ün üzerinde katılım oldu. Süreç çok iyi işledi. Yaklaşık 33 bin farklı görüş dijital platformdan ulaştırıldı. Eğitimle ilgili temas eden, eğitimde sözü olacak kim varsa hepsi sürece katıldı. Gelen görüşler tek tek incelendi. Raporlardaki görüşlere hiç müdahale edilmedi, merkeze gelmesi sağlandı. Yine merkezler, genel müdürlükler ayrı komisyonlar kurdu, gelen raporları üç başlık altına derç ettiler. Şûra’nın odağında olmayan görüşlerin haricinde hepsi derlendi, toparlandı, gruplara ayrıldı. Geçen hafta tüm Şûra üyelerine dijital ortamda aktarıldı. Üyeler hangi konuları tartışacaklarını bilerek geldiler. Ama bu raporlardaki metnin dışında bir şey konuşmayacakları anlamına gelmiyor. Komisyonlarda ilave maddeler tercih edilebilir. Burada istediğimiz şey demokratik katılım. Bu üç konu üzerinde sözü olan herkes sözünü söylesin. Divan üyelerine de söyledim, hiçbir müdahale olmasın herkes fikrini söylesin. Sistemi inşa edecek, felsefesini oluşturacak olan Bakanlık. Politika oluştururken bütün bunlar tek tek değerlendirilecek.

RAPOR YAYINLANACAK: Bakan yardımcılarının, genel müdürlerinin yer aldığı birim amirleri toplantısında kararları masaya yatıracağız. Bu üç başlıkta hazırladığımız çalışmalarımız var. Onlarla hangileri örtüşüyor, sağlamasını yapacağız. Mesela hiç düşünmediğimiz bir görüş gelmişse onu derç edeceğiz. Sonra bizim ölçme değerlendirme izleme raporları serimiz var. O rapor serisine 3 aylık periyodlarla, Şûra önerileri ve gerçekleşme oranları şeklinde rapor yayınlayacağız. Biz Şûra’yı iş olsun diye yapmıyoruz; işimize yarasın, görmediğimiz şeyi görelim, bir çerçeve oluşturalım diye yapıyoruz. Bir de şunu görsün insanlar: Ben görüş bildirdim ama Bakanlık takip ediyor. ‘Ben önermiştim Bakanlık bunu hayata geçirdi’ desinler ve o hikâyeyi sahiplensin. Onun için Şûra çok şeffaf ilerleyecek.

DİĞER ŞÛRALARDAN FARKI: Bu şûrayı diğer şûralardan ayıran iki temel özeliği var: Bir odaklı. Eğitime dair her şeyi konuşmuyoruz burada, üç temel konu var. Zaten Bakanlık olarak belirlediğimiz ve önceliğimiz olan 3 konuyu Şûra’ya taşıdık. Bunun için Şûra’yı 2022’ye bırakmadık, erkene aldık. İkinci özelliği: Sonuçların 3 aylık periyodlarla kamuoyuyla paylaşılacak olması. Görüşlerin nasıl olduğunu bilmediğim için bir şey diyemiyorum ancak gerçekleştirme oranı en yüksek olan Şûra olabilir. Mesela, Cumhurbaşkanımızın açıkladığı Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun maddeleri. Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi’nde zaten bunların çoğu vardı. Yasalaştığı zaman uygulamaya geçmiş olacak. O anlamda önemli bir dönemeç olduğunu düşünüyorum.

KARARLAR HAZIRDI ELEŞTİRİSİ: (Şûra’ya katılanların zaten her şey hazır, biz sadece elimizi indirip kaldırıyoruz, yönündeki eleştirilerinin sorulması üzerine) Şûralar böyle zaten. Bölgelerden gelen raporlar müzakere edilir. İlave bir şey söyleyeceksen madde olarak eklenir, çıkarılır. İçeride her kesimden insan var. Şûra’da yer alan ekip basit bir ekip değil. Hepsinin oluşturduğu bir metin var, buna baktığınızda Türkiye’nin resmini görürsünüz. Çok kıymetli bizim için. Yoksa niye ben dördüncü ayımda Şûra yapayım. Bakanlık olarak ne yaptığımızı biliyoruz. Durum tespiti yapıyor, yol haritası çıkartıyorum. Sonra, buna tek başıma karar vermiş olmayayım diyorum. Şûra’yla bütün Türkiye tartışsın bu konuları. Sonra örneğin mesleki eğitimde yasal bir değişiklik yapacağım, bu Şûra’nın kararıydı diyeceğim.

Sürenin kısalığı eleştirildi

Komisyonlar ve Genel Kurul sonrasında görüş aldığımız Şûra üyeleri, genel olarak 7 yılın ardından tekrar Şûra’nın toplanmasından memnuniyetlerini dile getirdiler. Tartışılan maddeleri ve komisyondaki ortamı çok verimli bulanlar da vardı, “Bir kelime bile ekletemedik” diyenler de. Ortak şikâyet sürenin çok kısa olmasıydı. Mevcut maddeleri detaylı şekilde tartışmaya zaman kalmadığını dile getirenlerin yanı sıra “Maddeler zaten hazırdı, sadece onların oylanması için elimizi indirip kaldırıyoruz” şeklinde yorum yapanlar da oldu. Diğer görüşler ise şöyle:

‘Eğitim millet meselesidir’

TED Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu: İşin odağına eğitimde fırsat eşitliğinin konulması çok önemli. Mali imkânı olanlar ile olmayanlar arasındaki farkı ortadan kaldıramadığımız zaman bir eğitim reformu gerçekleştirmemiz mümkün değil. Genç işsizlik bizim gibi genç nüfusu fazla ülkelerin en büyük sorunudur. Genç işsizlik konusunda mesleki eğitimin geliştirmesiyle ilgili temel prensip kararların alınmasını doğru buluyorum.

Burada alınan kararlar prensip kararlardır. Sayın Bakan’ın da bunu 3 ayda bir şeffaf şekilde açıklayacak olması güzel bir yaklaşım. Eğitim, hiçbir grubun, zümrenin, ideolojinin, siyasi partinin tatmin alanı değildir.

Eğitim bir millet meselesidir. Kendi hayat görüşümüze göre eğitimi dizayn etmek değil 21. yüzyılda rekabet edebilecek ama ulusal ve milli değerleriyle Cumhuriyet ilkeleriyle yoğrulmuş bir nesil yetiştirmek önemli.

Kararların bütçe ayağını da oluşturmak gerekiyor ama Türkiye’nin asıl sorunu kaynakların yetersizliği değil sistemlerin geçersizliği olduğu kanaatindeyim. Prensipler ortaya konur ve takip edilirse eğitim sistemindeki gelişmelerin çok hızlı olacağına inanıyorum.

Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’den Şûra’ya dair değerlendirmelerini aldık.

‘Madde ekletemedik’

MEF Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Özcan: Şûra’nın ana konusu Eğitimde Fırsat Eşitliği olarak belirlendi. Burada öncelikle şunu söylemek isterim: Eğitimde eşitlik yetmez, adil olmak gerekiyor. Her çocuğa ihtiyacı olan desteği vermeli. Şûra konusuna gelince, öncelikle çok kısa sürdü. Fiilen bir günlük bir Şûra’ydı. Hızlı bir şekilde tüm maddeler onaylandı. Ben öğretmen yetiştirmeyle ilgili bir gruptaydım. Ki benim uzmanlık alanım. Yedi yıl önceki Şûra’da da öğretmen eğitimi komisyonundaydım. İkisini kıyasladığımda o çok daha verimli geçmişti. Biz o şûrada öğretmen eğitiminin yüksek lisans düzeyine çekilmesini görüşmüş, karara bağlamıştık. Bu Şûra’da maalesef bunu yapamadık. Önceden bir hazırlık yapılmış, öncesinde gelen görüşleri özetlemiş, maddeleştirmişler. Bize bu taslak üzerinden gidin, dediler. Çok değerli görüşler sunuldu ancak hiçbiri maddelere eklenmedi. Şûra kararları tavsiye niteliğindedir. Ne kadarı dikkate alınır, ne kadarı alınmaz, zaman gösterecek.

‘Ortak kararlar alındı’

Öğretmen: Öğretmen Yetiştirmenin İyileştirilmesi komisyonundaydım. Çoğunluklu bir katılımla maddeler konuşuldu, genelde oy çokluğuyla kararlar alındı. Demokratik bir ortamdı, herkes düşüncesini dile getirdi. Ben çok yararlı olduğu görüşündeyim.

‘Meslek liseleriyle ilgili öneri sundum’

Ayşe Ebrar Baş (Cezeri Yeşil Teknoloji Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencisi): Mesleki Eğitimin Geliştirilmesi komisyonunda yer aldım. Buraya seçilmemde öğretmenlerimiz devreye girdi. Komisyon öncesinde meslek liselerine karşı olan ön yargıyı kırmamız için yapılabilecek faaliyetleri sunmuştum. Bence Şûra güzeldi. Fikirleri tartışıyor, ortak kararlar alıyoruz.