Runik Alfabe Nedir? Runik Alfabesi İle Yazılmış Eserler Nelerdir?

Toplulukların kullandığı yazı sistemleri genellikle Runik yazı olarak adlandırılsa da bu toplumların kullandığı alfabeler farklıdır. Yani Macaristan'da kullanılan Sekel alfabesi ve Göktürk alfabesi Türk runik yazı sistemine çok yakın olsa da aynı değildir.

Runik Alfabe Nedir?

Türk runik alfabesi olarak da bilinen Göktürk alfabesi, 38 harften oluşan bir alfabe çeşididir. Bu alfabe kullanılarak yazılmış olan Orhun kitabeleri, aynı zamanda yazı sisteminin çözülmesini sağlamıştır. Çünkü bu eserlerin arkasında da Çince metinler yer alıyor. Dilbilimciler iki dille yazılmış olan bu yazıtlarda bulunan sistemi çözdüler. Ama bu anıtlar içinde yer alan ve 200 yıl kadar önce yapılmış olan Yenisey yazıtlarındaki yazı sisteminde kullanılan karakterlerin sayısı 150 kadardır. Etrüskler tarafından kullanılan runik alfabesi ise, henüz tam olarak çözülememiştir. Ama bu dilde 22 sesin yer aldığı ve alfabede büyük ihtimalle 22 harf bulunduğu da tespit edilmiştir.

Milattan önceki dönemlerden kalmış olan Etrüsk alfabesi, aynı zamanda da "oldest runic" olarak da bilinen Futhark alfabesinden ve Orta Asya'daki Göktürk alfabesinden daha eski olan bir yazı sistemi olarak görülür. Macar alfabesi olarak da bilinen Sekel alfabesi de Runik yazı sistemi ve Göktürk alfabesi ile akraba olan bir yazı sistemidir ve ondan türetilmiş olduğu düşünülen bir alfabedir. Bu sayede de Orta Asya'ya taşınmış olduğu düşünülen bir alfabedir. Buna rağmen Etrüsk alfabesine göre çok daha yeni bir alfabe olarak bilinir.

Runik Alfabesi ile Yazılmış Eserler Nelerdir?

Orhun kitabeleri, Runik alfabesi ile yazılmış olan eserlerdir. 38 harflik Göktürk alfabesinin son hali ile yazılmış olan Orhun kitabeleri, Türkologlar tarafından okunmuştur. Avrupalı dilbilimcilerin okumakta zorlandığı bu eserler, Oldest Runic ismi verilen Futhark yazı sistemi ile yazılmış olan Orhun alfabeleri üzerinde uzmanlaşan Türkologlar aracılığı ile de okunuyor.

Kuzey Avrupa ülkelerinde kullanılan alfabeye runik alfabe ya da bir diğer ismi ile de Futhark denir. Bu alfabeye verilen Futhark ismi, alfabede yer alan ilk 6 harfin kullanılması ile oluşturulan yapay bir isimdir ve İskandinav mitolojisinde yer alan göksel yaşam kavramını ifade eder. Runik ismi ise, maji ve kahinlikle ilişkilendirilen bu alfabeyi kullanmış olan eski Cermen dili halklarının (Vikingler, Angıl’lar vs.) Run’lar (runes) ismi ile biliniyor.