28.05.2021 - 01:36 | Son Güncellenme:
Daha çok Batı edebiyatında ve felsefede kullanılan ''aforizma'' sözcüğü özdeyiş ile yakın anlamlıdır. Özdeyişlerden farklı olarak aforizmalar, daha çok felsefi tespitlerden ve gözlemlerden oluşur.
Anlamları ve Açıklamaları ile Birlikte Özdeyiş Örnekleri
A- Özgürlük Üzerine Özdeyişler
1- İnsan özgürlüğe mahkumdur. / Jean Paul Sartre
Varoluşçu düşünür Jean Paul Sartre, insanın içindeki özgür kalma isteğinin insanın kendisi tarafından bile engellenemeyeceğini bu kısa özdeyiş ile dile getirmiştir. Fransız filozofa göre, özgürlük, insanı diğer canlılardan ayıran en temel özelliktir. Bu nedenle yalnızca insanoğlu özgürlüğe mahkumdur.
2- Kafesin biri bir kuş aramaya çıktı. / Franz Kafka
Çek yazar Franz Kafka ise Sartre'dan farklı olarak, insanın özgürlük için mücadele etmesinin beyhude bir çaba olduğunu benzetme yoluyla ifade etmiştir. Bu özdeyişte kafes, insanı baskı altında tutan mekanizmaları, kuş ise insanı temsil eder.
B - Bilgi ve Bilgelik Üzerine Özdeyişler
1- Bilge olan kişi, kendisini göstermediği için ışıl ışıl parlar. / Lao Tzu
Lao Tzu'ya göre, gerçekten bilge olan kişiler her fırsatta ne kadar bilgili olduklarını göstermezler. Çünkü bu bilgeliğin doğasına terstir. Gerçek bilgelik sürekli araştırma ve gözlem yapmak, hatalarını düzeltmek ve yeni bilgiler öğrenmeye çalışmaktır.
2- Bilgi, bilinmeyeni arttırır. / Herbert Spencer
Kişi kitap okudukça bilmediklerinin yanında bildiklerinin ne kadar az olduğunu fark eder. Bu bağlamda Antik Yunan filozoflarından Sokrates de ''bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir'' demiştir.
3- Kendisini bilen, başkalarının kendisiyle ilgili fikirlerini değil, gerçekte olanı bilecektir. / Diogenes
Önemli olan başkalarının görüş ve düşüncelerine göre hareket etmek değil, kendi fikirlerin doğrultusunda bilgi sahibi olmak ve aşama kaydetmektir. Özellikle kişinin kendisi hakkında mutlak hakikate ulaşması için, tüm ön yargılardan arınması gerekir.
4- Bilgelik, hayretle başlar. / Aristoteles
Platon'un öğrencisi olan Aristoteles'e göre, gerçek bilgeliğin başlangıç noktası hayret etmektir. İçinde yaşadığımız kainata, dünyaya ve doğaya dair bilgi edinmenin ilk basamağını merak etmek oluşturur. Merak içinse hayret gerekir. Her şeye alışmış olan kişi hiçbir şeyi merak etmediği gibi, bir şeyi öğrenmek için de istekli davranmaz.