Osmotik Basınç Nedir, Nasıl Artar? Ostomik Basıncı Etkileyen Faktörler Nelerdir
25.02.2021 - 16:32 | Son Güncellenme:
Osmotik Basınç terimi özellikle kimya ve biyolojide sık sık karşımıza çıkmaktadır. Bu konu aslında basınç ile alakalı olması nedeni ile kimyaya çok daha yakındır. Fakat biyolojide de özellikle hücre konusunda osmotik basınca değinilmektedir. Osmotik Basınç nedir, nasıl artar? Osmotik basıncı etkileyen faktörler nelerdir? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Hücrelerde meydana gelen su alıp verme olayı osmotik basınca göre gerçekleşmektedir. Bir ortamda bulunan çözünmüş haldeki maddelerin ortamdaki çepere uyguladığı basınca osmotik basınç denmektedir.
Osmotik Basınç Nedir, Nasıl Artar?
Özellikle yarı geçirgen ortamlarda osmotik basınç görülmektedir. Bu basınç türü en fazla canlı hücrelerde gördüğümüz bir basınç türüdür. Canlı hücre içerisindeki çözünmüş maddelerin artması ile birlikte suya olan gereksinim de artmaktadır. Bu su ihtiyacı da çepere uygulanan basınç sebebi ile ortaya çıkmaktadır. Basınç sonucunda ise hücre içeriye doğru su almaya başlar.
Osmotik basıncın bir formülü vardır. Bu formül aslında genel gaz denklemlerine oldukça benzerlik gösterir. P osmotik basınç olarak ifade edildiğinde;
P = n.R.T / V formülünden osmotik basıncı bulmak mümkündür. Formüldeki n / V molar kütledir. Bu sebeple de yerine M yazılabilir. O zaman formül P = M.R.T şeklinde olmaktadır.
Formülde P osmotik basıncı, M molar derişimi, n mol sayısını, V çözelti hacmini, R ideal gaz sabitini, T ise sıcaklığı göstermektedir. (R=0.0821 L atm / mol K)
Osmotik Basıncı Etkileyen Formüller Nelerdir?
Osmotik basıncın artmasına ve azalmasına neden olan bazı olaylar meydana gelebilmektedir. Bunlar:
Hacmin artması durumunda derişim azalacağı için osmotik basınç da azalacaktır.
Molar derişim artarsa osmotik basınç da artar. Düşerse o zaman osmotik basınç da düşecektir.
Sıcaklığın arttığı durumlarda osmotik basıncın arttığı görülmektedir. Bunun sebebi moleküllerin kinetik enerjileri ile hareketinin artmasından kaynaklanmaktadır.
Osmotik Basınç ile Turgor Basıncı arasında ilişki bulunmaktadır. Osmotik Basınç çözünen maddelerin çepere yapmış olduğu basınca verilen isimdir. Turgor Basıncı ise suyun çepere yapmış olduğu basınca verilen isimdir.
