Okullar, koronaya ne kadar hazır?

Çin’de 19 Aralık’ta ortaya çıkan koronavirüs (Kovid-19) hızla dünyaya yayılıyor. Türkiye’nin komşuları İran, Irak, Yunanistan ve Gürcistan’a virüsün sıçraması, Türkiye için de alarm seviyesini yükseltti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da “Risk kapıda. Bize de her an gelebilir. Katı tedbirler alıyoruz” dedi.

Birçok ülkede virüsün yayılmasını önlemek için etkinlikler iptal ediliyor, turistik yerler ziyarete kapatılıyor, uçuşlar askıya alınıyor. Okullar da önlem alınan yerlerin başında geliyor. Çin ve İran’da eğitime ara verilirken son olarak Irak’ta da tüm eğitim kurumları, 10 gün tatil edildi. Fransa yarı yıl tatili sonrası Çin, İtalya, Singapur ve Güney Kore’ye giden ailelerden çocuklarını okula göndermemelerini ve 14 gün evde tutmalarını istedi. Türkiye’de henüz virüs görülmediği için okullarda bu tür önlemler alınmadı. Ancak okullar virüsün yayılmasında en ideal ortamlar olduğu için veliler, çocukları için endişeli. 

MEB, uyarı broşürü dağıttı

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), önceki gün sosyal medya hesabından koronavirüsten korunmaya yönelik önlemler paylaştı, okullara da bilgilendirici broşürler dağıttı. Bilgilendirme notunda okul personellerine yönelik bir dizi uyarı yer aldı. Bunlar arasında, “Bina sürekli temiz, bakımlı ve havalandırılmış olmalı. Zemin ve koridorlar deterjanlı suyla günlük olarak veya kirlendikçe paspaslanmalı ve kurulanmalı. Tuvaletlerin içi deterjanla fırçalanmalı, klozet kapağı 1/100 oranında çamaşır suyuyla dezenfekte edilmeli. Çöp torbaları usulüne uygun şekilde kapatılmalı ve kapaklı çöp kovalarında muhafaza edilmeli” gibi hijyene yönelik maddeler öne çıkıyor.

MEB, öğrencilere de virüsten korunmanın yollarıyla ilgili şu uyarılarda bulundu:

- Eller, parmak araları, tırnak ucu ve avuç içlerini de ovalayarak, sabun ve suyla en az 20 saniye yıkanmalı.

- Kirli ellerle göz, burun ve ağza dokunmaktan kaçınılmalı.

- Hapşırma ve öksürme sonrasında ellerin su ve sabunla iyice yıkanması önemli.

- Her tuvalet kullanımı öncesinde ve sonrasında eller mutlaka yıkanmalı. Tuvalet kullanımı sonrasında klozet kapağı kapatılarak sifon çekilmeli. Tokalaşma, sarılma, öpüşmeden kaçınmalı. 

- Öksürüldüğünde ya da hapşırıldığında ağız ve burun mendille kapatılmalı, mendil bulunmadığı durumlarda dirsek içiyle kapatılmalı. Kâğıt mendil kullanıldıktan sonra çöp kovasına atılmalı ve eller yıkanmalı.

Kendi önlemlerini aldılar

Veliler, çocuklarını korumak için farklı yollar izliyor. Onlardan bazıları şöyle:

Mafuz Altan: Çocuğuma temizliğe dikkat etmesini, hasta olan birine yaklaşmamasını söyledim. Sağlıklı beslenmeye çalışıyoruz.

Fatma A.: Kızımın çantasına ıslak mendil koydum. Ellerini sık sık onunla sil dedim. Eve gelince direkt üstünü çıkarıyorum. Temizlik için sirkeli su kullanıyorum. İnsanlarla temas etmiyorum.

Yüksel Saklıca: Sürekli elimi yıkıyorum zaten. Çocuklarıma da bunu öneriyorum.

Çocuklara aşı kalkanı

Okul çağındaki çocukların koronavirüsten korunma yollarını İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlker İnanç Balkan’a sorduk. Balkan, koronavirüsün tıpkı nezle, grip virüsleri gibi damlacık yoluyla bulaştığını belirterek “Okullar, uzun süre kalabalık halde aynı havayı soluduğumuz mekânlar olarak damlacıkla yayılan enfeksiyonların bulaşması açısından oldukça riskli” dedi. Öte yandan aşıların önemini vurgulayan Balkan “Virüsün huyunu günden güne daha iyi öğreniyoruz. 0-9 yaş aralığındaki çocuklarda COVID-19 daha hafif seyrediyor, bu grupta hiç ölüm görülmedi. Çocukluk çağı aşıları, özellikle BCG ve kızamık gibi canlı aşılar, çocuklarda bağışıklık sistemini diri tutuyor, yeni virüslerle karşılaştığında daha kolay antikor üretmesine yardımcı oluyor” diye konuştu.

Okullarda kış aylarında grip ve diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarının yayılmasını önlemek için alınacak tedbirlerin koronavirüs için de geçerli olduğunu ifade eden Balkan, önlemlerin yerleşmesi için öğretmenlerin öğrencilere rol model olması gerektiğine dikkat çekti.

‘Maske, tek başına yeterli değil’

MEB’in okullara gönderdiği broşürler ve yayınladığı eğitici videoların Dünya Sağlık Örgütü’nün kanıta dayalı önerileriyle uyumlu olduğunu söyleyen Balkan, “Dünyada milyonlarca yıldır bakterilerle, virüslerle  yaşıyoruz ve yaşamaya devam edeceğiz. Çocuklarımıza birlikte yaşama kültürünü ve kişisel hijyeni öğretmek için işte bir fırsat” dedi. Türkiye’de henüz doğrulanmış COVID-19 vakası bulunmadığını kaydeden Balkan, “Maske takmak tek başına hiçbir durumda yeterli değil. Mutlaka el hijyenine, çevresel yüzeylerin temizliğine, öksürük-aksırık adabına dikkat edilmeli” diye konuştu.

‘Hasta olana yaklaşmıyorum’

Öğrencilere “Koronavirüs nedir, biliyor musunuz? Nasıl korunacağınızı öğrendiniz mi?” diye sorduk. Kimi haberdar, kimi değil. İşte o görüşler:  

Metin Altan: Koronavirüsten korkuyorum. O yüzden kolumun içine doğru hapşırıyorum. Yanımda bir arkadaşım hapşırırsa kendimi koruyorum. Öğretmenim korunma yöntemlerini anlattı. Ayrıca tuvaletlere anti bakteriyel jeller konuldu, onları kullanıyorum.

Elif Akbulut: Öğretmenimiz okulda bize virüsten nasıl korunacağımızı anlattı. En çok ellerimize dikkat etmemiz gerekiyormuş, sık sık ellerimi yıkıyorum. Yanımda ıslak mendil taşıyorum. 

Yunus Akın: Kur’an kursuna gidiyorum. Bize bir şey anlatılmadı. Annem meyve veriyor. Sağlıklı besleniyorum. Sık sık elimi yıkıyorum.

Ela Tik: Korana hakkında okulda bilgi verdiler. Arkadaşlarınızla çok fazla yakın temas kurmayın dediler. Ayrıca ben de sık sık elimi yıkıyorum ve maske takıyorum.   

Eray Güven: Kalabalık yerlere giderken maske takıyorum. Ama okulda pek dikkat etmiyoruz. Hijyen konusunda her zaman yaptığımız şeyleri yapıyorum.

Sümeyye Saklıca: Okulda ellerimi sık sık yıkıyorum. Bir de sınıfa girdiğimizde ilk iş olarak sıramızı siliyoruz. Hasta olan arkadaşım varsa ondan uzak duruyorum.