Öğrenci bilim ile yaşamın iç içeliğini keşfedecek

Zorunlu eğitimi 12 yıla çıkaran yeni sisteminde seçmeli olarak okutulan Bilim Uygulamaları dersiyle öğrenci bilim ile yaşam arasında ilişki kurmayı öğrenecek.

Bilim Uygulamaları dersi için hazırlanan öğretim materyalinde, öğretmenlere yol göstermek ve ilgili kazanımları gerçekleştirmek için 22 etkinlik bulunuyor.

Öğretim materyaline göre, öğretmen etkinlik başlamadan önce soracağı araştırma sorularıyla öğrencileri bir hafta önceden etkinliğe hazırlayacak.

Öğrencilerde merak uyandıracak ve verilen konuyu derinlemesine öğrenmelerini sağlayacak şekilde oluşturulan araştırma sorularının yanı sıra, öğrenilen konularla ilgili birden fazla deney yapılarak öğrenme desteklenecek.

Öğretmen etkinliği yaparken, öğrencilerin katılımlarını, ilgilerini gözlemleyecek ve not edecek. Öğrencinin bilim ile hayatın iç içe olduğunun farkına varmasını sağlamak için, etkinliklerde gündelik hayatta karşılaşılan olaylar arasında bağlantılar ve benzerlikler kurulacak.

Kitapta, öğretmenin dikkat etmesi gereken noktalara da yer veriliyor.

Bilinçli beslenme alışkanlığı kazandırılacak

Etkinliklerde, vücuttaki bütün organların birbirinden bağımsız olarak değil, bütünlük içerisinde ve belli bir amaç için çalıştığı fikri oluşturulacak.

Öğrenciye ”En sevdiğiniz yiyecekler hangileridir” sorusu yöneltilerek” başlayan etkinlikle dengeli ve düzenli beslenmenin önemi üzerinde durulacak ve bilinçli beslenme alışkanlığı kazandırılacak. Böylelikle öğrenci vücuduna aldığı besinlerle kazandığı enerji miktarı ve harcadığı enerji miktarı arasında ilişki kurabilecek. Öğretmen, etkinliği uygularken çok zayıf veya kilolu öğrencilerin zayıf veya kilolu olmaları dolayısıyla hassasiyetlerini dikkate alacak.

Günlük hayatta kullanılan nesnelerin yapımı için uygun malzeme seçimini maddelerin niteleme ve ayırt edici özellikleriyle ilişkilendirmeyi sağlayacak etkinliklerde öğrenciler bazı eşyaların yapımı için önerilerde bulunabilecek.

”Yüksek dağların üstünde neden hep kar vardır”, ”Dolu ne zaman ve nasıl oluşur”, ”Çiğ nasıl oluşur” gibi sorularla öğrenciyi doğadaki olaylar arasında ilgi kurabilmeye yöneltecek deneyler de uygulanacak.

Görme olayının nasıl gerçekleştiğini öğrenciye öğretmek amacıyla yapılacak etkinlikte ise yansıma kanunu öğretilecek.

Genleşmenin anlatılacağı etkinlik sonucunda öğrencinin, ısının maddeleri bozma etkilerini uygulamalı görerek yiyecekler ve kullandıkları eşyaları koruma konusunda gereken hassasiyeti göstermesi sağlanacak.

Maddelerin katı, sıvı ve gaz halde sahip olduğu özellikler ile yaşam arasında ilişki kurulabilmesini sağlamak amacıyla oluşturulan etkinlikte maddelerin temel özelliklerinin yaşam için önemi vurgulanacak.

Çevreye duyarlı bireyler yetiştirilecek

Derste zararlı veya gereksiz gibi görünen pek çok canlının bile yaşam için ne kadar önemli olduğunu fark etmek ve canlı neslinin tükenmesi durumunda yaşamın bundan nasıl etkileneceğini işlenecek.

Çevresindeki canlıları gözlemlemesi istenecek öğrencinin besin zincirinin canlılar için önemini öğrenecek.

”Doğada geri dönüştürülemeyen malzemeler nelerdir”, ”Bir defter yapmak için ağacın geçirdiği aşamaları araştırarak yazınız” sorularıyla öğrencinin dikkatini çekilecek etkinlikte yaşadığı ortamı korumak ve güzelleştirmek için çözümler üreten, çevreye duyarlı bireyler yetiştirilecek. Bu etkinlik öğretim yılı boyunca sürdürülecek.

Küflenmiş yoğurt, kabarmış poğaça, sirkeli salata üzerinden mantar ve bakterilerin yaşamdaki yeri ve önemi kavratılacak. Öğrenci bu etkinlikte yoğurt, hamur ve sirke yapacak.

Başka bir etkinlikle yağışlı havalarda trafik kazalarında neden artış olduğu anlatılarak, sürtünme kuvvetinin yaşamdaki rolü fark ettirilecek.

Elektriğin kullanım alanları, nasıl daha verimli elde edilebileceği, özellikleri ve güvenli kullanımının öneminin anlatılacağı derste öğrenci elektrik çarpmasından nasıl korunacağını da öğrenecek.

Erozyondan korunmak için gerekli önlemleri almak ve çevreyi bilinçlendirmek amacıyla yürütülecek etkinlikte Türkiye’de daha çok hangi bölgelerde erozyonun görüldüğü de anlatılacak. Etkinlikle öğrenci erozyondan korunma yolları ile ilgili çözüm önerileri sunabilecek.

Basit bir ampulün iç yapısını gözlemleyerek aydınlatma araçlarını tanıyacak öğrenci enerjinin tasarruflu kullanımı için neler yapılabileceğini öğrenme kazanımı elde edecek.

Güneş sistemi ve evren hakkında merak uyandırarak astronomi konularında çalışma ve araştırma yapmaya yöneltilecek öğrenciden bu amaçla güneş sistemini farklı uygulamalar kullanarak modellemesi istenecek.

Ay’ın Dünya üzerindeki etkilerini araştırmaya yöneltilecek öğrenci 14 gün gözlem ve ardından deney yaparak, Ay’ın evreleriyle ilgili model oluşturacak.

Radyasyon tehlikesi

Öğrenciye ayrıca saf maddelerin yaşamdaki yerini ve karışımları ayırma, çevredeki örnekler incelenerek çözünme ve erime olayları arasındaki farkı kavrama, her canlının kendine özgü bir yaşam alanı olduğunu öğrenme, fiziksel olayların kaynağı kuvvetler hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak ve bu kuvvetleri kavratmak konularında da etkinlikler sunulacak.

Ders kapsamında öğrenciden X-ışınlarının zararları ve radyasyon hakkında araştırma yapmaları da istenecek. Böylelikle radyasyonun canlılar için tehlikesini fark edip, bu konuda nasıl bilinçli davranılacağını kavrayacak radyoaktif maddeler ve insan vücudu ve diğer bazı canlılar için tehlikeli dozları da öğrenmiş olacak.

Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından 5. sınıf öğretmenleri için hazırlanan öğretim materyaline MEB’in internet sitesinden ulaşılabilecek.