Nakil bilmecesi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 18 Kasım’da okulların uzaktan eğitime geçtiğini duyurmasının ardından Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 19 Kasım’da nakilleri durduğunu açıkladı. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, “Okullar arası nakil başvurularında 18 Kasım 2020’ye kadar yapılan başvurular işleme alınacak, 31 Aralık 2020’ye kadar yeni başvuru alınmayacaktır” dedi ve nakiller durdu. Nakil uygulaması kapsamında öğrenciler, devlet ile özel okullar arasında, devletteki tüm okullar arasında, aynı zamanda sınavla öğrenci alan liselerden yerel yerleştirmeyle alanlar arasında geçiş yapabiliyordu. Şimdi tüm nakiller askıya alındı.

Bu duruma veli ve öğrenciler büyük tepki gösterirken, özel okulları korumak için bu kararın alındığına dair yorumlar öne çıktı. Sendikalar da veliler gibi düşünürken, özel okullar ise bu kararın kendileriyle ilgisi olmadığını, öğrenim ücretini ödeyemeyenler dahil, hiçbir öğrencinin kaydını silinemeyeceğini söylüyorlar. Farklı kesimlerden görüşler şöyle:

‘Yapılan Anayasal suçtur’

Eğitim İş Sendikası Genel Başkanı Orhan Yıldırım, mart ayında uzaktan eğitime geçildiğinde, özel okulların kapanması ve velilerden peşin aldığı yemek ve servis ücretlerini geri ödememesinin kamuoyunda çok konuşulduğunu hatırlattı. “2021 eğitim-öğretim yılında da Bakan Selçuk özel okulları ağustos sonunda açmışken devlet okullarında yüz yüze eğitime çağırma tarihini eylülün sonuna bıraktı” diyen Yıldırım, devlet okullarında eğitimin ilk etapta ilkokul 1’ler için başladığını, diğer kademelerin açılmasının 3 haftalık periyotlarda yeniden değerlendirileceği konusunda açık bir ifade bırakıldığını söyledi. Bu ifade nedeniyle özel okullar eğitime devam ederken, devlet okullarının açılmaması, açılacağı tarihin net olmaması ve açılsa bile hijyen koşullarının sağlanamaması endişesiyle velilerin şartlarını zorlayarak, çocuklarını özel okula kaydettirdiklerini belirten Yıldırım, şunları söyledi:  “O dönemde eğitim sendikaları olarak üçer haftalık aralarla değerlendirme yapılmasının yanlış olduğunu, Avrupa’daki ülkelerin yüz yüze eğitime geçtiğini, Türkiye’nin de sağlık koşulları uygunsa tüm sınıflarda eğitime başlaması gerektiğini ifade ettik. Devlet okullarının eğitime başlamamasının, velilerin çocuklarını özel okullara göndermeleri için dolaylı olarak teşvik yarattığını dile getirdik.”

Turizm sektörü bittikten sonra okulların uzaktan eğitime geçmesini beklediklerini ve öyle de olduğunu kaydeden Yıldırım, “Bakan her ne kadar okullar en güvenli yer dese de ilk kapatılan yerler okullar oldu” dedi ve ekledi:

“Bu nedenle arkasından yeni bir karar çıkarttılar. MEB’in çıkarttığı yazıyla ocak ayının başına kadar okullardan okullara öğrenci nakillerini yasakladılar. Bu yasak Anayasa’ya aykırıdır. Veli, çocuğunu istediği zaman devlet okulundan özele, özelden de devlete alabilir. Çünkü bu, çocuğun eğitim öğrenim hakkıyla ilgilidir. Eğitim öğrenim hakkı da Anayasa’da düzenlenmiştir ve devlet tarafından sağlanmak zorundadır. Birçok veli bu süreçte işini kaybetti. Dolayısıyla veliler, çocuğunu özel okula kaydettirmiş, bunu taksitlendirmiş olsa da bu taksitleri ödeyemeyecek duruma geldiğinde çocuğunu devlet okuluna alabilir.”

Nakil başvuruları için mücbir sebebe gerek olmadığını dile getiren Yıldırım, “Bu durumda olan veliler, çocuğunu devlet okuluna götürüp dilekçesini versinler, kaydını yapmayan hakkında da suç duyurusunda bulunsunlar. Devlet okullarına kaydı almak zorunludur” dedi.

‘Özel okulların kararı değil’

Türkiye Özel Okullar Derneği Başkan Yardımcısı Zafer Öztürk ise nakillere tamamen MEB’in karar verdiğini belirtti. “Bunun özel okullarla yakıştırılmasını çok yanlış buluyoruz. Gerçekten de bununla ilgili ne bir özel okulun ne de özel okullar cemiyetinin Bakanlık üzerinde bir tazyiki söz konusu bile olamaz. Böyle haberler bizi gerçekten üzüyor” diye konuştu.

“Bakanlık yetkilileriyle görüştüğümüzde bunu yapmalarının nedenini net bir şekilde söylediler. Yoğun bir nakil trafiği söz konusu. Adrese dayalı sistem hâlâ oturtulabilmiş değil” açıklamasında bulunan Öztürk, şunları söyledi: “Nakiller açık olduğunda bazı kurumlarda öğrenciler sürekli yer değiştiriyor. Bu sefer gerçek adreslerine dönenler, dönemeyenler var. İlçedeki okulların toplam bir kontenjanı var. Şu anda mesela Bakırköy’deki resmi ilkokulların kontenjanı dolmuş durumda. Kontenjan doluluğu ve bu hareketliliğin kontrol edilememesinden kaynaklı nakiller donduruluyor.”

Bir ilden başka bir ile taşınma durumunda nakillerde sıkıntı olmadığına, il ya da ilçe milli eğitim müdürlüklerine dilekçe vererek nakillerin yapılabildiğine değinen Öztürk, “Örneğin baba iflas ettiğinde ve belgelendirildiğinde, bu sefer iflas hukuku devreye giriyor” dedi ve ekledi: “Bu aynı zamanda özel okuldaki öğrencileri de koruyor. Çünkü biz de kayıt silemiyoruz. Veli ödeme yapmıyor, böyle bir dönemde tahsilat da yapamıyorsunuz. Ama o öğrenciye online eğitim vermekle de yükümlüyüz. Olayın bir de bu tarafı var. Bunun, bu açıdan değerlendirilmesinin daha doğru olacağını düşünüyorum.”

Veli, ücretini ödemediği için öğrenciyi dışarıda bırakmanın doğru olmadığını, bu dönemde herkesin birbirine destek olması gerektiğini vurgulayan Öztürk, nakiller konusunun özel okullarla ilgili olmadığının altını çizdi. Velilerin algılarının çok kolay manipüle edilebildiği, bunun karşılığında ani reaksiyonlar verildiği için nakillerin MEB tarafından kapatıldığını tekrar hatırlatan Öztürk, online eğitime geçildikten sonra köklü özel okullardan kaydını aldırmak isteyenlerin artmadığını aksine online eğitimi çok iyi yaptıkları için liseler başta olmak üzere kayıtlarda artış olduğunu belirtti.

Şikâyetler artıyor

Okullar arasında nakil yaptıramayanlar bu konudaki şikâyetlerini dile getirdiler:

- Özel okul taksitlerini insanlar ödeyemiyor. Özelden alıp devlet okuluna nakil yapılmıyor. Devlet veliye, öde taksitleri diyor.

- Özel okulda okuyan kızımı nakil almak istedim. Bakanlığın nakilleri durdurduğunu öğrendim. Mali sebepler yüzünden nakil istemiştim. Şimdi benim ödeyemediğim özel okul taksidini devlet mi ödeyecek ki nakili kaldırmış? Bu nasıl bir mantık?

- Okul açılmadan bir ay önce kaydımı sildirip, MEB okuluna nakil aldığım halde, kayıt sırasında kredi yoluyla borçlandırıldığım bankaya, okul tarafından ısrarla ödeme yapılmıyor. Banka her gün beni arıyor.

- 11 Kasım’da nakil istedim, hâlâ beklemede, onaylanmamış. 18 Kasım’dan önce başvuranların nakili onaylanıyordu. Benimki niye onaylanmadı anlamadım.

- 10. sınıfa gidiyorum, okulumu değiştirmek istiyorum. MEB pandemiden dolayı okul nakillerini durdurdu. Bu yüzden nakil yapamıyorum.