26.05.2021 - 23:30 | Son Güncellenme:
Bazı edebiyatçılara ve dil bilimcilere göre metafor ile istiare arasında az da olsa fark vardır. Açık ve kapalı istiareler, sadece metinlerde ve şiirlerde kullanılırken metafor çok daha kapsamlı bir kavram olarak değerlendirilir. Bir istiarenin metafor olarak sayılması için çoğunluk tarafından benimsenip kabul edilmesi gerekir. Örneğin Aşık Veysel'in ''uzun ince bir yoldayım'' dizesi, hayatın metaforudur.
Metafor Tekniği Nedir?
Serbest çağrışımla oluşturulmuş mecazlara ve eğretilemelere metafor denir. Metaforlarda benzetilen ile benzeyen ögelerinden biri kullanılır. Metafor tekniğinde ''gibi'', ''sanki'' ya da ''adeta'' edatlarına yer verilmez. Çünkü benzetmeye konu olan nesne ya da kavram ile kendisine benzetilen arasında çağrışıma dayalı bir benzerlik kurulur.
Metafor Örnekleri Nelerdir?
Görsel metafor:
Daha çok sinema, fotoğraf ve resim gibi görsel sanatlarda yapılan eğretilemelere metafor adı verilir.
Örneğim Stanley Kubrick'in imzasını taşıyan 2001: Space Odyssey filmindeki gorilin elindeki kemik ''zamanın metaforudur.
Geleneksel / Klasik metafor:
Bir ülkede ya da dünya genelinde yaygın olarak kullanılan metaforlara geleneksel ya da klasik metafor denir.
Örnek Cümleler:
1- Pes etmek yok, hayat uzun bir maraton.
Hayat - Metaforu: Maraton.
2- Bazen zarar görmemek için üç maymunu oynamak zorundasın.
Üç maymun, bilmiyorum, görmedim ve duymadım eylemlerini simgeler. Tüm bunları sıralamak yerine sadece üç maymun metaforu kullanılır.
3- Sorgular gibi sorular sorup durmanız beni boğuyor artık.
Soruların sorguya benzetilmesi istiareye örnektir.
Kişinin bu sorular karşısında ''boğulması'' ise geleneksel metaforlar arasında yer alır.
Ölü Metafor:
İlkin mecaz sonra tamlama olarak kullanılan kalıplaşmış ifadelere ölü metafor denir. Bu tür metaforlar öykü, roman, masal ve şiir gibi edebi eserlerden çok günlük konuşmalarda kullanılır.
Örnek Cümleler:
1- Tüm bozuk paraları çantanın gözüne koymuştum.
Çantanın gözü - Ölü Metafor olarak tanımlanır çünkü başlangıçta mecaz olarak kullanılan bu ifade, daha sonra günlük hayatta sıklıkla kullanılan bir tamlamaya dönüşmüştür.
2- Senin de hiç elinin ayarı yok.
Elinin Ayarı
3- Kapının dili bozulduğu için tam kapanmıyor.
Dil, normalde sadece canlı varlıklarda var olan bir şeydir. Ancak zaman içerisinde kapılar için de kullanılan dil sözcüğü, ölü metafora örnek olarak gösterilebilir.