18.05.2021 - 03:32 | Son Güncellenme:
Manilerin Halk Edebiyatında önemli bir yeri bulunmaktadır. Her konuda yazılan maniler genellikle aşk konularında yazılmış ve 7 heceden meydana gelmektedir. Kaynaklara bakıldığında pek çok mani örneklerine rastlamak mümkündür.
Mani Nedir Özellikleri Nelerdir?
Manilerin kendilerine özgü özel bir kafiyesi bulunmaktadır. Bu kafiye aaxa şeklinde olur. Ayrılık, hasret, aşk ve özlem konuları başta olmak üzere her konuda nazım şekline mani adı verilmektedir. İçeriği genellikle halk insanının düşüncelerini ve duygularını yansıtmaktadır. Bu sebeple de manilerde eski dönemlere ait halkın geçmişini bulmak mümkün olmaktadır. Manilerin özellikleri şunlardır:
- Dört dize ve yedi heceden oluşurlar.
- Kafiye düzenleri aaxa şeklindedir.
- Bazı manilerde birinci ile üçüncü dizeleri serbest, ikinci ve dördüncü dizeleri ise kafiyelidir.
- Manilerde ilk iki dizede teme düşünceye giriş yapılır. Son iki dize de ise duygu ve düşünce belirtilir.
Mani Örnekleri Nelerdir?
- Düz mani kafiyesi aaxa şeklindedir ve dört dizeden oluşur. Düz maniye örnek:
Kaşların ok dedikçe
Kirpiğin çok dedikçe
Pek mi gönlün büyüdü
Senin gibi yok dedikçe
- Cinaslı manide ise ilk dizede hece sayısı eksik bırakılmaktadır. İlk dizede anlamlı ve anlamsız sözcükler bulunur. Cinaslı maniye şu örnek verilebilir:
Böyle bağlar
Yar başın böyle dağlar
Gül açmaz bülbül ötmez
Yıkılsın böyle bağlar
- Artık mani düz maninin sonuna iki dize eklenmesi şeklinde oluşur. Artık mani örneği şu şekildedir:
İlkbahara yaz derler
Şirin söze naz derler
Kime derdim söylesem
Bu dert sana az derler
Kendin ettin kendine
Yana yana gez derler
- Ayaklı Mani ise kesik manilerin birinci dizesi doldurulan manilerdir. Ayaklı maniye şu şekilde örnek verilir:
Ah o beni o beni
Kakül örtmüş o beni
Ben yarımı unutmam
Unutsa da o beni