09.02.2021 - 04:04 | Son Güncellenme:
Ülkemizde 29 Ekim 1923 yılında Cumhuriyetin kurulması ile kabine sistemine geçilmiştir. 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandumla cumhurbaşkanlığı sistemine geçilene kadar da bu sistem kullanılmıştır. Cumhurbaşkanlığı sisteminde de kuruluşunda bazı farklılıklar olsa da bir kabine vardır.
Kabine Sistemi Nedir?
Demokratik rejimlerde varlık gösteren kabine sisteminde bir bakanlar kurulu vardır. Bakanlar kurulunun başında başbakan bulunur. Kabine sisteminin var olduğu rejimlerde güçler ayrılığı söz konusudur. Yani yasama, yürütme ve yargı birbirinden bağımsız olarak çalışır. Yasama organı meclistir ve başında meclis başkanı bulunur. Yani meclis başkanı ve başbakan ayrı kişilerdir ve çalışma alanları da farklıdır.
Kabine sisteminin olumlu yönlerinden biri, hükumetin kurulmasının fazla zaman almamasıdır. Cumhurbaşkanı tarafından mecliste sandalye sayısı en çok olan parti başkanına hükumeti kurma görevi verilir ve bu kişi bakanlar kurulunu kurar ve kabine için mecliste güven oylaması yapılır. Bu süreç genellikle beklenen zamanda sonuçlanır ancak bazı ittifak hükumetlerinde sürenin uzadığı da görülmüştür.
Kabine sisteminde kurulan bakanlar kuruluna dışarıdan bakan alınıp alınmaması konusu zamana ve ülkeye göre değişebilir. Bazı ülkelerde tamamen meclis dışından kişiler bakanlar kurulunu oluşturur, bazen sadece milletvekillerinden ya da karma yapıda kabineler görülür.
Tarihte Meclis Hükümeti Ve Kabine Sistemi İlk Ne Zaman Uygulanmıştır?
Ülkemizde kabine sistemine geçiş 29 Ekim 1923 Tarihinde cumhuriyetin ilan edilmesiyle gerçekleşmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin kurulduğu 23 Nisan 1920 tarihinden cumhuriyetin ilanına kadar meclis hükumeti sistemi uygulanmıştır.
Meclis hükümeti sisteminde kuvvetler birliği olur ve her bakan tek tek meclis tarafından seçilir.