21.07.2020 - 23:47 | Son Güncellenme:
Özellikle şiirler ya da yazılı eserler söz konusu olduğu zaman, İrsali mesel çok daha fazla değerlendirilmektedir. Üstelik günümüzde hala birçok farklı Yazılı kaynaklar ile beraber gündelik yaşamda kullanılmaktadır. Bu durum 2 değişik anlama gelen sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşmuş ifade olarak öne çıkmaktadır.
İrsali Mesel Nedir?
İrsali köken olarak Türkçedeki anlamı ile ‘göndermek’ şeklinde ifade ediliyor. Mesel ise köken olarak Türkçedeki anlamı eşliğinde, ‘atasözü’ anlamına gelmektedir. Bu iki kelime bir araya geldiği zaman İrsali mesel üzerinden ele alınmaktadır. Yazılı veya sözlü olarak herhangi bir anlamı daha güçlü hale getirebilmek amaçlı Vecize ya da atasözü kullanma sanatına İrsali mesel denmektedir. Bu doğrultuda kullanılan herhangi bir kelimenin ardından İrsali mesel ele alınır. Böylece anlam çok daha güçlü hale gelir.
Eski dönemdeki yazılı eserlerde çok fazla kullanılan bir yapı olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle şiirler için İrsali mesel sanatı büyük öneme sahiptir. Aynı zamanda bir şeyi anlatmak ve bunu daha etkili kılabilmek için gündelik hayatta hala farklı vecize ile beraber atasözleri üzerinden değerlendirilmektedir.
Kısaca Cümle Örnekleri ile İrsali Mesel Konu Anlatımı
İrsali mesel Türkçedeki en önemli söz sanatları arasında yer alıyor. Etkisini kaybetmemiş şekilde günümüzde hala kullanılıyor. Sadece biraz daha yapı açısından değişkenlik göstermiş olduğunu söylemek mümkün. Ancak herhangi bir cümleyi daha etkili hale getirmek amaçlı, yapılan gönderi atasözleri üzerinden güçlendirilmektedir. Bu konuda bazı örnekler ele alarak İrsali mesel konu anlatım açısından daha iyi anlaşılabilir.
Deme olmaz küçüktür büyük
Damlaya damlaya göl olur zira
Bu dizelerde ‘Damlaya damlaya göl olur’ atasözü ile beraber etki çok daha güçlü hale getirilmiştir.
Allah'a sığın şahs-ı halimin gazabından
Zira yumuşak huylu atın çiftesi pek olur
(Ziya Paşa)
Burada şair aslında sakin görünen insanlardan korkulması gerektiğini atasözü ile beraber daha etkin hale getirmiş durumda.
Esnafa da biraz gerekir
Bal tutan parmağını yalar
(Nevai)
Aynı şekilde bu şiir üzerinden de ‘Bal tutan parmağını yalar’ atasözü ile beraber İrsali mesel sanatı yapılmıştır.
Çağır Karacaoğlan çağır
Taş düştüğü yerde ağır,
Gönül sevdiğinden soğur
Görülmeyi görülmeyi.
(Karacaoğlan)
Bu dörtlük içerisinde, ‘Taş düştüğü yerde ağırdır’ atasözü ile beraber İrsali mesel sanatı ele alınıyor.
Görüldüğü üzere birçok farklı yapı ile beraber yukarıdaki örneklerde anlam çok daha güçlü biçimde pekiştirilmiştir. Bu sayede anlatılmak istenen hem örneklendirilmiş hem de daha etkin şekilde anlatılmıştır. Farklı örnekler üzerinden gündelik yaşantıda bu şekilde irsali mesel sanatını değerlendirmek mümkün.