21.03.2022 - 16:49 | Son Güncellenme:
İslam felsefesine ilgi duyan bireyler veya bu konuda eğitim almış kişiler mutlaka İbn Rüşd ismini duymuştur. Hatta bu kişiler İslam felsefesi alanında İbn Rüşd kişisinin hayatını okumuştur. Eserlerine ve İslam felsefesindeki görüşüne de hakimdir.
İbn Rüşd Kimdir?
İbn Rüşd Arap felsefecidir. Bu kişinin felsefe bakımından dönemi İslami felsefe dönemine denk gelmektedir. Aynı zamanda İbn Rüşd doktor, felsefeci, matematikçi, tıpçı, fıkıhçı mesleklerine de sahiptir.
İbn Rüşd Kurtuba'da doğmuştur. Marakeş Fas'ta vefat etmiştir. 14 Nisan 1126 doğum tarihini verirken 10 Aralık 1198 ölüm tarihini vermektedir. Buy tarihlerden anlayacağımız gibi İbn Rüşd 72 yaşında ölmüştür.
İbn Rüşd'ün en büyük özelliği ise Aristo'yu Avrupa'ya yeniden tanıtmasıdır. Bu tanıtma işlemini tercüme ve yorumlarıyla gerçekleştirmiştir. Bilindiği gibi İslam felsefesinde meşşailik Aristocu akımdır. İşte bu akımın temsilcisi ve öncüsü de İbn Rüşd olarak bilinmektedir.
Ebū'l-Velīd Muḥammed ibn Aḥmed ibn Muḥammed ibn Rüşd ismi bizlere İbn Rüşd'ün tam adını yani kısaltılmamış halini vermektedir.
İbn Rüşd Hayatı
İbn Rüşd eğitim yaşamına dedesi ve babasının konumları dolayısıyla zengin ilim ve kültür çevresinde olacak şekilde seçkin olan hocalardan eğitim alarak başlamıştır.
Dolayısıyla denebilir ki İbn Rüşd temel dini ilimleri ilk olarak babasından öğrenmiştir. Temel dini ilim dışında farklı alanlarda da eğitim almıştır. Bu alanlar arasında matematik, fizik, mantık, politika, felsefe, psikoloji, tıp, edebiyat, ahlak, politika, zooloji ve tabiat bilimleri de yer almaktadır.
İbn Rüşd baş kadılık yapmıştır. Bu kendisinin dini bilgisinin ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda İbn Rüşd halifenin özel doktoru olarak sorumluluk almıştır. Bu da kendisinin tıp alanındaki bilgisini göstermektedir. İbn Rüşd halifenin isteği doğrultusunda Aristo'nun eserlerine şerh yazmıştır. Bu da kendisinin felsefe alanındaki bilgisini bizlere kanıtlamaktadır.
İbn Rüşd Felsefesi
İbn Rüşd İslam felsefesinde Meşşâî ekolünün önemli temsilcilerinden biridir. Buna bağlı olarak İbn Rüşd felsefi görüşlerinde Tanrı'nın bilgisi ile varoluş arasında mutlak bir ilişki kurmuştur. Onun benimsediği felsefesi düşünce Tanrı'nın bilgisinin varlığın nedeni olduğu düşüncesidir. İbn Rüşd bu düşünceyi Tanrı'nın kendi zatını bilmesi olarak kabul etmektedir.
İbn Rüşd Eserleri Ve Kitapları
İbn Rüşd çeşitli alanlarda 150 adetten fazla eser ortaya koymuştur. Kaleme aldığı bu eserler din, felsefe, hukuk, tıp ve siyaset gibi pek çok alanda var olmaktadır. İşte alanlarıyla beraber İbn Rüşd'ün eserleri yani kitapları şöyle sıralanmaktadır
Tıpla ilgili olan eseri Kitabu'l- Külliyat
Kelamla ilgili olan eseri Faslü'l- Makal
Gazzali'nin Tehafüt'üne reddiye olarak yazdığı felsefe eseri Tehafütü't- Tehafüt
Matematik ve Astronomiyle ilgili eseri Makale fi Cevheri'l- Felek
Eflatun'un siyasetle ilgili eserine yazdığı şerh Telhisu Kitabi'l- Cumhuriyye
Fıkıhla ilgili eseri Bidayetü'l- Müctehid ve Nihayetü'l- Muktesid
Metafizikle ilgili eseri Telhisu Maba'det- Tabia
İbn Rüşd Sözleri
İbn Rüşd'ün söylemiş olduğu sözler incelendiğinde oldukça çarpıcı ve etkileyici sözlerle karşılaşılmaktadır. İşte başlıca İbn Rüşd sözleri şöyle sıralanmaktadır:
Sanattan anlamayan, sanat eserini bilmeyen, sanatkarı bilemez.
Nerede olursak olalım ilim ana yurdumuzdur, bilgisizlik yabancı bir yer.
Bilgi, nesne ile kavrayışın uyumudur.
Gerçek gerçeğe zıt olamaz, aksine onunla uyumludur.
Fikirlerin kanatları vardır, kimse insanlara ulaşmasını engelleyemez.