03.04.2021 - 16:45 | Son Güncellenme:
Hücre kendi içerisinde dıştan içe doğru hücre zarı, stoplazma ve çekirdekten meydana gelmektedir. Hücre zarı stoplazma ve çekirdeği saran en dış yapı konumundadır.
Hücre Zarının Görevleri Nelerdir?
En kısa anlamı ile hücre zarı; stoplazmayı çevreleyerek hücreyi koruyan yapıdır. Bu ince yapının görevleri ise şunlardır;
Hücrenin içerisinde bulunan yapıların dağılmasını engeller.
Hücreye şekil verilmesini sağlar. Örneğin; hayvan hücrelerine oval, bitki hücrelerine dikdörtgen yapıda şekil verir.
Çekirdeğin yamulmasını engeller.
Stoplazma sıvısının dağılmasını önler.
Hücre zarı kendi içerisinde bulunan protein boşlukları sayesinde madde geçişlerini kontrol eder.
Madde geçişlerinin kontrolü sırasında zararlı ve büyük çaplı maddelerin geçişinin engellenmesini sağlar.
Hücreye geçecek olan yararlı ve küçük çaplı maddeleri sağlıklı protein kanallarından iletir.
Kendi bünyesinde bulunan glikoz zincirleri yani glikoproteinler sayesinde hücreye özgünlük diğer bir ismiyle spesifiktik özellik kazandırır. Bu sayede hücre uygun hormonlara cevap vererek canlıya kalıtsal özellik aktarılmasını sağlar.
Ozmotik dengenin düzenlenmesini sağlar. Seçici geçirgenlik de denilen bu özelliği sayesinde hücre çekirdeği ve stoplazmayı korur. Gerekenden fazla madde alınımının dışarı atılmasını sağlar.
Bazı hücre zarı çeşitleri salgılama görevi yapabilmektedir.
Hücre zarı, hücrelerin birbirlerini tanımalarını sağlamaktadır. Tanıma fonksiyonunu glikoproteinler sayesinde gerçekleştirmektedir.
Sinir hücresi gibi ileti uyarısı özelliğine sahip olan hücrelerde iletim görevinin gerçekleştirilmesini sağlar.
Hücre Zarının Özellikleri
Hücre zarı birçok yapısal özelliğe sahiptir. Bu özellikler hücrenin ve canlının yaşamsal aktivitelerini devam ettirmeye yarar. Hücre zarının bilinen özellikleri ise şunlardır;
Hücre zarı canlıdır. Yani; ölü bir yapı değildir. Sürekli aktif haldedir.
Oldukça esnektir. Bu sayede içerisinde bulunan stoplazma ve çekirdeği korur.
Saydam yapıya sahiptir. Işığı hücre içerisine geçirir.
Hareketli bir yapıya sahiptir. İçerisinde bulunan yağ molekülleri sayesinde bu özelliğini korur.
Hücre zarı elektiriksel yük halindedir. Yani üzerinde bulunan porlar sayesinde artı ve eksi kutlarda ilerleme sağlar.
Yarı geçirgen yapıdadır. Bu nedenle madde giriş çıkışında faydalı işleyiş kontrolü yapar. Tam geçirgenler gibi kontrolsüz ilerlemeyi engeller.
Yapısında karbonhidrat, lipit, yağlar, inorganik moleküller ve protein bulunur.
Hayvan hücrelerinde bitkilerden farklı olarak kolesterol bulundurur.