04.03.2021 - 17:22 | Son Güncellenme:
Havza topoğrafik yapı sonucunda oluşan, yağış sularının depolandığı ve akışa geçen suların bir alanda toplandığı sahaların tamamıdır. Akarsu havzası ise akarsularının belirli bir alanda toplandıkları bölgeye denir.
(Büyük halini görmek için haritaya tıklayınız.)
Kaynak: cografyaharita.com
Akarsu Havzası Nedir?
Bir akarsu tarafından parçalanan, doğal kaynakları bünyesinde barındıran, çevresi dağlar ile çevrili olan ve suları aynı denize veya ırmağa akan belli bir büyüklükteki arazi parçasına denmektedir. Diğer bir ifade ile akarsuların bazı bölgelerde toplandıkları alanlara da denmektedir.
Bir Akarsuyu komşu akarsu ile ayıran sınıra su bölümü çizgisi denmektedir. Su bölümü çizgileri çoğunlukla dağların üst bölümlerinden geçmektedir. Fakat bu su bölümü çizgileri kalkerli ve kurak bölgelerde belli olmaz. Dünyada havzası en geniş olan akarsu Amazon'dur.
Akarsu Havzası Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
Akarsu havzası çeşitlerine bakıldığında 4 farklı havza çeşidi ile karşılaşılmaktadır. Bunlar aşağı havza, yukarı havza, açık havza ve kapalı havzadır. Havza çeşitlerinin özellikleri şunlardır:
- Aşağı Havza: Aşağı havzaya ülkemizden Aşağı Kızılırmak havzasını örnek verebiliriz. Aşağı havza Ana nehrin denize veya göle dökülen alt bölümüne denir. Yukarı havzalardan gelen suların kullanılan alt kısımları bulunmaktadır. Bunlara aşağı havza veya vadi denmektedir.
- Yukarı Havza: Her akarsu havzasının bir üst kısmı bulunmaktadır. Bir akarsu havzasının üst bölümüne denmektedir. Veya su toplama alanının üst kısmına yukarı havza diyebiliriz. Ülkemizde Yukarı Fırat Havzası buna örnek verilebilir.
- Açık Havza: Bazı akarsular denizlere ulaşıp dökülebilir iken bazı akarsular denizlere kadar ulaşamazlar. Açık havza akarsuların denizlere veya okyanuslara ulaşıp dökülmesine denir. Açık havzalar genellikle kıyı kesimlerde ve nemli bölgelerde görülmektedir. Ülkemizde Akdeniz, Karadeniz, Marmara ve Ege Bölgelerinde açık havzalar bulunmaktadır.
- Kapalı Havza: Kapalı havzalar ise akarsuların denizlere kadar ulaşamayıp göllere dökülmesine denmektedir. Kapalı havzalar yer şekillerinin oluşması veya iklim şartlarına bağlı olarak oluşmaktadır. kapalı havzaların görüldükleri yerler genellikle iç kesimlerdir. Ülkemizde İç Anadolu Bölgesinde görülmektedir.