EğitimCumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Nedir, Özellikleri Nelerdir?

19.10.2020 - 17:21 | Son Güncellenme:

Türk Edebiyatında Cumhuriyet dönemi 1923 yılında başlayıp 1950'ye kadar sürmüştür. Yaklaşık 30 yıl süren dönemde başta roman, şiir ve öykü olmak üzere farklı dallarda birçok eser kaleme alındı. Avrupa ülkelerine giden yazarların gözlemlerinden oluşan gezi kitapları da en çok okunan eserler arasında yer aldı. Cumhuriyet döneminin özellikleri ve eserleri nelerdir? Sizin için derledik.

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Nedir, Özellikleri Nelerdir

1920'li yılların başından itibaren Divan Edebiyatında sıklıkla kullanılan aruz ölçüsünün yerini hece ölçüsü almıştır. Bu dönemde sadece İstiklal Marşının şairi Mehmet Akif Ersoy, aruz vezni ile şiirler yazmıştır. Türk romancılığının hem nicelik hem de nitelik olarak yükselişe geçtiği yıllarda Yaban ve Çalıkuşu gibi birçok önemli roman yayımlandı.

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Nedir?

Türk Edebiyatının en üretken olduğu dönemlerden biri olan Cumhuriyet döneminde birçok akım ortaya çıkmıştır. Bu akımların başında Garipçiler, Beş Hececiler ve Yedi Meşaleciler yer alıyor. Bunun dışında Asaf Halet Çelebi, Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Fazıl Hüsnü Dağlarca herhangi bir akıma dahil olmamıştır. ''Bağımsızlar'' adıyla bilinen bu isimlerin birçoğu ''sanat için sanat'' anlayışını benimsemiştir.

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Özellikleri Nelerdir?

Tıpkı Milli Edebiyat döneminde olduğu gibi Cumhuriyet döneminde de yazarlar eserlerini İstanbul Türkçesi ile kaleme aldı. Yurdun dört bir yanında okullar ve kursların açılmasıyla birlikte okuma-yazma oranı yükseldi. Bu da kitapların çok daha fazla kişi tarafından okunmasını sağladı.

Şiirde daha çok kahramanlık ve vatan sevgisi gibi konular işlendi. Roman ve öykülerde ise yanlış Batılılaşmanın yol açtığı sorunlar, kuşak çatışması ve savaş gibi toplumsal konulara yer verilmiştir. Kurtuluş Savaşının ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı birçok tarihi roman da bu dönemde yazıldı. Halide Edip Adıvar'ın yazdığı Ateşten Gömlek, uzun yıllar boyunca en çok okunan tarihi romanlardan biri oldu.

Cumhuriyet Döneminin son yıllarında ise Avrupa sanat akımlarının etkisi görülür. Özellikle Var oluşçuluk felsefesi ve Dadaizm gibi akımlar diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de geniş yankı uyandırdı. 1940 yılından sonra ana karakterlerinin kendisini ve çevresini sorguladığı felsefi romanlar kaleme alındı. İngiltere'de ortaya çıkan İmgecilik akımının etkisiyle ''Garipçiler'' akımı kuruldu. Kafiye ve hece ölçüsünü reddeden Garip akımı şairleri, günlük hayattaki sıradan olayları şiire taşıdı. Halit Fahri Ozansoy ve Faruz Nafız Çamlıbel tarafından kurulan Beş Hececiler de bu dönemin en etkili topluluklarından biri oldu.

Cumhuriyet Dönemi edebiyatçıları ve eserleri:

Halide Edip Adıvar: Sinekli Bakkal, Handan, Yolpalas Cinayeti

Necati Cumalı - Susuz Yaz, Üç Minik Serçem, Acı Tütün

Yakup Kadri Karaosmanoğlu - Yaban, Sodom ve Gomorre, Ankara

Ahmet Hamdi Tanpınar - Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü

Reşat Nuri Güntekin - Acımak, Yeşil Gece, Anadolu Notlar I-II, Bir Kadın Düşmanı

Cahit Külevbi - İçi Sevda Dolu Yolculuk, Sanatçının Öyküsü

Mehmet Akif Ersoy - Safahat, Hakkın Sesleri