Bazilika Nedir, Özellikleri Nelerdir? Bazilika Tipleri Nelerdir?
08.06.2021 - 01:05 | Son Güncellenme:
Eski roma şehirlerinde bazilikalar, foruma bitişik bir biçimde yerleştirilen dikdörtgen biçiminde uzun bir plana sahip olmaktaydı. Bir ucunda veya iki ucunda yargıçların oturabilmesi için tasarımı yapılmış silindirik yapılı bir çıkıntı yer almaktaydı. Yarım daire biçimindeki çıkıntının merkezindeyse imparatorun tinsel varlığını dile getiren bir sunak mevcuttu. Bunun sebebi davalara sadece imparatorun simgesel olarak huzurunda bakılabilmesidir. Bazilika Ulpia, tipik bir eski roma bazilika örneklerinden birisidir. Bazlikanın daha ayrıntılı bilgilerini sizler için derledik.
Bazilika eski dönemlerde bir kral sarayını ifade etmektedir. Bazilika, çeşitli özellikleri bünyesinde barındıran bir yapıdır. Bundan dolayı çok sayıda çeşidi bulunur.
Bazilika Nedir?
Bazilika, çeşitli dönem içerisinde karşılaşılmış olan bir plan tipidir. Hristiyanlık öncesi binalarda dini özelliği bulunmayan bir toplanma mekanı niteliği gösterirken Erken Hristiyan ile Orta Çağ mimarileri kapsamında, yan geçitleri mevcut olan, galerili ya da galerisiz kilise manasında kullanılmıştır.
Bazilikal planlarda ölçü birimi genelde transept karesi olur. Çok sayıda romanesk kilise bu kurallar üstüne kurulmuştur. Transept karesinin değerlerine ara sıra küçük sapmalar ile koronun, naos, kemer gözlerinin, transept kollarının ölçülerinde rastlamak mümkündür. Bazilikal plan tipi ise, Gotik sanat çağında zirve noktasına ulaşabilmiştir. Kubbeli bazilika yapısı naosun üstü kubbe örtülü olan bazilikadır. İstanbul'da mevcut olan, Justinianus devrinin yapıtı Aya İrini adı verilen kilise kubbeli bir bazilikadır.
Bazilika Tipleri Nelerdir?
Bazilikanın çok sayıda tipleri bulunur. Bu tipler şu şekilde sıralanabilir:
Kubbeli Olan Bazilikalar
Merkezi plan tipli olan bazilikalar
Haç vari plan tipli olan bazilikalar
Yunan haçı plan tipli olan bazilikalar
Mix Plan Tipli Olan Bazilikalar
Bazilikanın Özellikleri Nelerdir?
Bazilika kelimesi öncelikle, Atina pazar yerlerinde baş yargıç Basile’in, içerisinde adli olan davalara bakmış bulunduğu yapı için kullanılmıştır. Başlangıç sürecinde, eski Roma şehirlerinde forumun çevresinde yer alan, içinde mahkemelerin yapılmış olduğu ve diğer resmi yapılı görevlere hizmet edebilen, büyük çatıya sahip olan eski Roma idari binalarına bazilika adı verilmekteydi.
Bazilikalar daha sonraları ise, Erken Hristiyan veya Orta çağ mimarileri içerisinde yan geçitleri mevcut olan, galerisiz ya da galerili kilise de adı verilen, bazilikal planlı olan kiliselere örnek olmuştur.
